169 Hung Ky pagoda

Chùa Hưng Ký (Võ Hưng Thiền Am)

q.Hai Bà Trưngs.Kim Ngưunhà Nguyễn

Chùa Hưng Ký có từ năm 1932, thuộc phái Lâm Tế. Tên chữ: Võ Hưng Thiền Am. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1996). Vị trí: ngõ Chùa Hưng Ký, XVV3+QW, Hai Bà Trưng, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 4km (hướng 5h). Trạm bus lân cận: 248-250 Minh Khai.

Lược sử

Chùa Hưng Ký được khởi dựng từ cuối triều Nguyễn vào năm Bảo Đại thứ 8 (1932). Hưng Ký là tên doanh nghiệp gạch ngói của một tín đồ Phật giáo là ông Trần Văn Thành, người đã cho xây chùa trên địa phận thôn Đoài thuộc làng Hoàng Mai, quê bà vợ bé.

Chùa theo thiền phái Lâm Tế có cùng chốn Tổ ở chùa Đào Nguyên (Gia Lâm). Các hạng mục đã xây dựng bao gồm: tam quan, tòa Phật điện, nhà Tổ, nhà bia, Trai đường, bên cạnh còn có đình thờ Tam Thánh và ngôi đền Mai Sau [ngụ ý lâu bền, ghép tên làng Mai với tên vợ bé của ông Hưng Ký là bà Sau, người làng này], tất cả đến nay vẫn được bảo tồn hầu như nguyên vẹn. Tại quyết định số 301/QĐ-BVHTT ngày 13-2-1996, cụm di tích trên đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Tam quan chùa Hưng Ký. Ảnh NCCong ©2023

Kiến trúc

Khuôn viên chùa rộng khoảng 3000 m2, những công trình chính đều được trang hoàng với các bức phù điêu bằng gốm sứ, hoa văn tạo tác tinh xảo, trải qua hàng trăm năm vẫn còn ánh lên màu men. Đáng tiếc nhiều nhà dân đã xây áp sát xung quanh làm cho du khách đứng từ bên ngoài rất khó chiêm ngưỡng hết vẻ đẹp của ngôi chùa.

Tam quan cao 3 tầng, tầng thứ hai treo một quả chuông lớn, tầng dưới cùng có 3 cửa mang tên Giả quan, Trung quan và Không quan. Bốn cột đồng trụ đỉnh có chạm hình chim phượng, lồng đèn và đắp nổi tứ linh. Cổng chính gồm tứ trụ nối với tam quan tạo nên thế nguy nga, vững chãi. Hai mặt ngoài cổng phụ có các phù điêu hình voi ngựa, tám góc mái chạm hình rồng chầu mặt nguyệt. Các mặt trụ đều có đắp câu đối chữ Hán hoặc chữ Nôm bằng sứ tráng men màu.

Trong chùa Hưng Ký. Photo ©NCCong 2023

Sau tam quan có một bức tượng Quán thế âm Bồ tát mới dựng cạnh hòn núi giả. Sân trước trồng nhiều cây, hai bên là hai ngôi tháp mộ khá cao. Tòa tam bảo xây dạng chữ “Đinh”, tiền đường chia làm 7 gian gồm 12 cột cái, mỗi cột cao 7 m, cạnh vuông 30 cm. Mái chùa chính có 4 lớp, lợp ngói ống, đầu gắn chữ "Thọ". Trên nóc mái, ở chính giữa có gắn biểu tượng một chiếc nậm đựng nước cam lồ.

Di sản

Trên chính điện của chùa Hưng Ký có bày 3 pho tượng đồ sộ: tượng A Di Đà cao 3,86 m làm bằng gỗ phủ sơn, tượng Phật Di Lặc và tượng Thích Ca đản sinh cũng bằng gỗ sơn. Trong hai gian đầu hồi toà Tam bảo còn có hai bộ tượng Thập điện Diêm vương được cấu trúc theo kiểu động, miêu tả chân thực cảnh sống nơi trần gian và ngục tối.

Tượng trên cổng chùa Hưng Ký. Ảnh NCCong ©2023

Chùa Hưng Ký khác phần lớn ngôi chùa khác ở chỗ thờ bộ tượng A Di Đà tam tôn với Phật A Di Đà ở giữa, hai bên là các Bồ Tát Quán Thế Âm và Đại Thế Chí. Theo tín ngưỡng, những vị này có thể cứu vớt chúng sinh thoát khỏi vòng luân hồi để trở về cõi Tây Phương cực lạc ở hướng Thiên Trúc mà cửa chùa nhìn về. Ngoài ra còn có 8 bức tranh vẽ và nhiều pho tượng nhỏ khác, thể hiện các cảnh đời của đức Phật Thích Ca.

Mái chùa được làm từ ngói ống cùng với các tượng sứ nhiều màu ghép lại trên các diềm mái, diễn tả các sự tích nhà Phật và sự vất vả tìm về chốn Tổ linh thiêng của các tín đồ. Bộ vì kèo trong chùa Hưng Ký được làm bằng granitô giả đá kết hợp với các mảnh sứ ốp tường có nhiều màu sắc. Nhà bia là một phương đình được trang trí cả bốn mặt với các bức tượng nghê, sấu và các phù điêu tinh tế cũng bằng gốm sứ.

Gốm trang trí chùa Hưng Ký. Photo ©NCCong 2023

Việc kết hợp nhuần nhuyễn giữa các vật liệu xây dựng hiện đại với phong cách nghệ thuật cổ truyền của dân tộc đã tạo ra một ngôi chùa độc đáo trong lịch sử kiến trúc Phật giáo Việt Nam.

Di tích lân cận

169 Hung Ky pagoda ©NCCông 2014-2023