1101 - Con Nuong temple

ĐỀN CÔN NƯƠNG

Kinh Bắcsông ĐuốngHai Bà Trưng

Đền có từ thế kỷ XVIII, còn gọi là đền Bùng. Thờ: Côn Nương 琨娘, nữ tướng của Hai Bà Trưng. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1994). Vị trí: 36PX+P7H, Bình Dương, Gia Bình, Bắc Ninh, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 52km (hướng 2h30).

Lược sử

Côn Nương là một nữ tướng của Hai Bà Trưng, giữ chức Trưởng lĩnh Nội Thị. Bà kết duyên với ông Thái bảo Quốc chính Tuyên Công, em chồng của Trưng Vương. Bà hoá ngày 20 tháng 9 âl. tại quê hương ở Ngũ Phùng Trang, tên Nôm là làng Bùng, xưa thuộc xã Phùng Xá, tổng Đại Lai, huyện Gia Bình, Kinh Bắc.

Đền Côn Nương được xây vào khoảng cuối thời Lê trung hưng trên một gò đất thấp. Về sau có thêm chùa Khánh Linh còn gọi là chùa Bùng, nay thuộc xã Bình Dương, huyện Gia Bình, Bắc Ninh. Cả hai cùng nằm trong một khuôn viên vuông vắn với tổng diện tích 6363m2 ở giữa cánh đồng làng Bùng.

Năm 1994, đền Côn Nương và chùa Khánh Linh được xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia.

Kiến trúc

Ngôi đền cũ có 5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung kết nối thành hình "chữ Đinh". Đối diện qua sân trước là hai dãy tả hữu vu 3 gian. Ngoài toà hậu cung vẫn còn khá nguyên vẹn, các bộ phận khác đều đã bị phá huỷ vào năm 1947 trong kháng chiến chống Pháp.

Đền được trùng tu vào nửa cuối thế kỷ XX và xây lại vào thập niên 2010. Hai bên nghi môn tứ trụ có cặp tượng Hộ pháp cầm đao đứng gác. Sau cổng là sân và hữu vu rồi đến 5 bậc thềm rồng của toà tiền tế 3 gian 2 dĩ. Hậu cung 3 gian chồng diêm. Các mái đền đều lợp ngói mũi hài.

Kề bên đền là chùa Khánh Linh đồ sộ. Sau tam quan bằng đá là cây cầu đá bắc qua ao sen với tường đá bao quanh. Chùa chính có bố cục hình "chữ Đinh", gồm tiền đường 3 gian 2 chái và hậu cung 3 gian, nền cao 9 bậc. Bên tả sân tiền là toà bảo tháp 5 tầng, hai bên chùa chính có 2 dãy tả hữu vu. Phía sau có toà hậu đường hình "chữ Đinh" và các khu phụ.

Di sản

Trong đền hiện lưu giữ 5 tấm bia đá thời Nguyễn, bệ đá, bát bửu, giá văn, hộp sắc, mâm bồng và kiệu bát cống... Ngoài các hoành phi, câu đối còn có bức đại tự "Vạn cổ phúc thần" cùng tượng Côn Nương và 2 con gái được tạc vào thời Lê trung hưng.

Trong chùa hiện bảo lưu một quả chuông đồng cao 65cm và đường kính 45cm. Ngoài ra lại còn giữ được 8 pho tượng bằng gỗ và một pho tượng Phật Thích Ca.

Di tích lân cận

1101 - den Con Nuong ©NCCông 2022-2024