1104 Ghenh temple

ĐỀN GHỀNH (ÁI MỘ)

sông HồngLong BiênLê Ngọc Hân

Đền Ghềnh có từ giữa thế kỷ XIX. Tên chữ: Thiên quang linh từ. Thờ: Bắc cung hoàng hậu Lê Ngọc Hân. Vị trí: Ngõ 22 Phú Viên, Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 6km (hướng 1h30). Trạm bus: 162 Nguyễn Văn Cừ.

Lược sử

Lê Ngọc Hân 黎玉昕 sinh trong hoàng cung nhà Lê tại Thăng Long năm 1770 và được gả cho Nguyễn Huệ năm 1786. Vua bất ngờ băng hà năm 1792. Bà đã đau đớn khóc chồng bằng tác phẩm chữ Nôm "Ai tư vãn" để đời và mất sớm vào tuổi 29 tại kinh đô Phú Xuân của nhà Nguyễn.

Sau khi Nguyễn Ánh tiêu diệt nhà Tây Sơn, mẹ bà là Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền bí mật đưa hài cốt từ Huế về an táng tại quê hương Ninh Hiệp, Gia Lâm. Đến đời vua Minh Mạng, có kẻ tố giác nên mộ bà bị san phẳng, hài cốt vứt xuống con ghềnh dữ ở khúc sông Hồng chảy qua làng Ái Mộ.

Kiến trúc

Dân Ái Mộ lập miếu thờ hoàng hậu, về sau do bờ sông lở nên miếu bị lũ cuốn trôi. Có bà Ðặng Thị Bản quyên góp xây đền vào năm 1858 trong một khuôn viên rộng khoảng 1 ha. Mặt đền quay ra sông Hồng ở phía Tây Nam.

Tượng hoàng hậu được thờ trong cung cấm, Tứ vị Thánh Chầu ở hai bên phía ngoài. Tượng các quan Hoàng Bơ, Hoàng Bảy, Hoàng Mười đặt ở hai bên quay vào chính điện và Tứ phủ Thánh Cậu đặt ở hai bên trước cửa lầu Sơn trang. Hai lầu Cô đặt ở trước phủ chúa Sơn trang. Trước cửa đền có ban thờ ông Hổ ở ngoài sân.

Di sản

Lễ hội đền Ghềnh được tổ chức lần đầu vào đời vua Thành Thái để nhân dân tưởng nhớ hoàng hậu và cầu nguyện cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Lễ hội được khôi phục vào năm 2004, từ đó diễn ra hàng năm vào ngày 6 và kết thúc ngày 12 tháng 8 âl.

Sáng mồng 3 có lễ rước nước sông Hồng về đền. Sáng mồng 6 khai hội với lễ rước kiệu bát cống của trai tân và kiệu võng của các cô gái đồng trinh. Lễ vật gồm có bánh đa và khế ngọt, hai thứ ưa thích của hoàng hậu lúc còn sống. Mồng 7 có lễ "Kiều Năm Quan" với 5 vị từ quan Ðệ Nhất đến quan Ðệ Ngũ ngồi trước cửa đền, buổi tối có hát văn. Sau đó là cuộc thi bơi trải trên sông Hồng.


Tại đền Ghềnh hiện lưu giữ được nhiều di vật quý như: quả chuông được đúc vào năm 1876, hai cỗ kiệu chạm trổ công phu và các bức đại tự, cuốn thư, hoành phi, câu đối…

Di tích lân cận

1104 - den Ghenh ©NCCong 2015-2025