1110 Co Lung pagoda & temple
Chùa, đền Cổ Lũng
Lê trung hưngs.Ngũ Huyện KhêKinh BắcChùa làng Cổ Lũng có từ thời Lê trung hưng. Tên chữ: Cổ Lũng Tự. Đền Cổ Lũng nằm bên, thờ Phạm Ban và Lý Hồng Nương. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: 442Q2+JR Nội Duệ, Tiên Du, Bắc Ninh, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 26km (hướng 1h30).
Lược sử
Chùa có tên chữ Cổ Lũng Tự, còn gọi chùa Chũng, được lập từ thời Lê trung hưng. Chùa nằm ở phía Bắc con đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn chạy qua làng. Vào đầu thế kỷ XVIII, Quận công Đỗ Nguyễn Thụy đã cùng bà vợ phát tâm trùng tu các toà tiền đường, hậu đường, hành lang tả hữu và dựng gác chuông chùa.
Đền Cổ Lũng còn gọi là đền Đình Cả, thờ vị tướng thời Lý là Phạm Ban và phu nhân là công chúa Lý Hồng Nương. Đền được khởi dựng từ lâu đời, nằm kề bên dòng sông Tiêu Tương. Trải thời gian, ngôi đền đã nhiều lần được trùng tu tôn tạo. Năm 1962, đền bị phá dỡ phần ngói, bộ khung chuyển về sân hợp tác xã để làm kho thóc và trường học. Năm 1989-1990, nhân dân đã khôi phục lại đền.
- Tiền đường chùa Cổ Lũng. Photo ©NCCong 2024
Kiến trúc
Chùa có bố cục kiểu "nội Công ngoại Quốc" với tam bảo quay về phía tây bắc và nằm kề sát bên tả đền Cổ Lũng. Toà tiền đường rộng 9 gian, xung quanh có hàng hiên, các bộ vì kèo làm kiểu “chồng rường, giá chiêng, kẻ chuyền”, được bào soi kỹ lưỡng và chạm nổi hình rồng mây.
Toà thiêu hương nối tiền đường với thượng điện 3 gian, bộ khung gỗ lim chắc khoẻ, gồm 3 hàng cột dọc và 3 hàng cột ngang liên kết bởi 4 bộ vì kèo làm kiểu “chồng rường, giá chiêng”. Hai dãy hành lang bài trí tượng 18 vị tổ truyền đăng, mỗi dãy dài 6 gian nằm đối xứng dọc 2 bên Tam bảo.
- Phật điện chùa Cổ Lũng. Photo ©NCCong 2024
Toà hậu đường và gác chuông gồm 7 gian 2 dĩ. Gác chuông làm theo lối 4 hàng cột, 2 gian hai bên trốn cột cái, nổi bật trên hậu đường với 4 đầu đao cong vút, đỉnh nóc đắp rồng hóa chầu mặt nguyệt, xung quanh sàn có chấn song con tiện lấy sáng và thông khí hòa nhập với bên ngoài.
Hiện trong chùa lưu giữ được nhiều tài liệu, hiện vật quý có niên đại từ thời Lê trung hưng đến thời Nguyễn. Ngoài hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông ra còn có tấm bia "Trùng tu Cổ Lũng Tự miếu bi ký" dựng năm Vĩnh Hựu 5 (1739), bia "Hậu Phật bi ký" và cây hương đá cùng dựng năm Chính Hoà 16 (1695).
- Tam quan đền Cổ Lũng. Photo ©NCCong 2024
Ngôi đền Cổ Lũng được xây dựng lại năm 2004. Tiền tế 3 gian 2 mái có bố cục kiểu “bình đầu bít đốc, cột trụ cánh phong”, phía trước và sau để thoáng. Đền Hạ 3 gian, bộ vì bằng gỗ lim, kết cấu kiểu “chồng rường giá chiêng, tiền bẩy, hậu bẩy”. Đền Trung 3 gian, bộ khung gỗ lim có kết cấu như đền Hạ. Đền Thượng 3 gian, bộ khung gỗ lim, kết cấu vì nóc kiểu “kẻ chuyền, giá chiêng”. Hầu hết các cấu kiện kiến trúc được bào soi đóng bén, để trần không chạm khắc.
Di sản
Hàng năm, hội đền, chùa Cổ Lũng được tổ chức cùng với hội đình làng Đình Cả từ ngày 12 đến 13 tháng Giêng âl. Năm 1993, chùa và đền Cổ Lũng được xếp hạng Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật quốc gia.
- Tiền tế đền Cổ Lũng. Photo ©NCCong 2024
Di tích lân cận
- Chùa Lim (Hồng Ân Tự): 42RC+F2C, ĐT276, TT. Lim, Tiên Du.
- Chùa Tam Sơn: 4XVG+6VP, Tam Sơn, Từ Sơn.
- Chùa Tiêu: 4XQM+55H, Tiêu Thượng, Từ Sơn.
- Đình Đình Cả: 42P4+2CX, Nội Duệ, Tiên Du.
- Đình Hồi Quan: 4XWV+P6G, Hồi Quan, Từ Sơn.
- Đình Tiêu Sơn: 4XMV+P7J, Tương Giang, Từ Sơn.
1110 Chua, den Co Lung ©NCCong 2024