Phố Ngõ Gạch

Phố Ngõ Gạch dài 128 m từ ngã tư Hàng Giầy - Nguyễn Văn Siêu đến ngã tư Hàng Đường - Hàng Cá. Nay thuộc phường Hàng Buồm, Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 1,9 km (hướng 1 h). Trạm bus lân cận: 22c Hàng Lược, hoặc 50 Hàng Cót.

Lược sử

Ngõ Gạch là một trong những con phố cổ nhất ở Hà Nội. Hồi cuối thế kỷ XIX, trong phố có nhiều nhà bán vật liệu xây dựng nên thành tên Ngõ Gạch. Đây nguyên là đất thôn Hương Bài, làng Cổ Lương, thuộc tổng Hậu Túc (sau đổi là tổng Đồng Xuân), huyện Thọ Xương, tỉnh Hà Nội xưa. Đình Cổ Lương nay đã mất, nhưng đền Cổ Lương vẫn ở trong ngõ 28 Nguyễn Văn Siêu, gần ngay đầu phố Ngõ Gạch.

Ngã phố Hàng Giầy - Ngõ Gạch ©NCCong 2012

Thời thuộc Pháp, nơi đây vốn có hai phố ngắn là Rue Nguyễn Siêu và Rue Hàng Gạch (Rue des Briques), giáp nhau ở ngã tư Hàng Giầy, sau lại gộp chung gọi là Rue Án Sát Siêu. Từ năm 1945, Rue Án Sát Siêu lại được tách ra làm hai phố nhỏ có tên như bây giờ: phố Ngõ Gạch và phố Nguyễn Văn Siêu.

Bước sang thế kỷ XX, trên phố Ngõ Gạch vẫn buôn bán các mặt hàng vật liệu xây dựng như xi măng, giấy bột màu, chổi đót, gạch ngói; một số gia đình còn mở cửa hàng bày bán tạp phẩm, đáp ứng nhu cầu của nhân dân trong khu vực. Hiện nay, dân phố chủ yếu kinh doanh trong các ngành thủ công mỹ nghệ, ăn uống và du lịch.

Cây đa đình Thanh Hà. ©NCCong 2013

Di tích trên phố

Tại số 10 phố Ngõ Gạch hiện có ngôi đình cổ của thôn Thanh Hà, được di chuyển đến đây từ trước khi xây dựng chợ Đồng Xuân. Lưu ý: phố Thanh Hà vẫn ở trên đất làng cũ, cách đình khoảng 100m về phía Ô Quan Chưởng.

Đình Thanh Hà thờ đại vương Trần Lựu, một vị tướng có công với đất nước vào cuối thời Trần. Trong đình từ xưa vẫn diễn ra các nghi thức tín ngưỡng thờ thành hoàng của nhân dân địa phương, về sau mới đặt thêm ban thờ Mẫu. Lễ hội đình được tổ chức hàng năm vào các ngày 4 tháng Tư và 15 tháng Chín âm lịch.

Trong đình Thanh Hà ©NCCong 2012

Ngày 21-1-1989, đình Thanh Hà được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Đình Thanh Hà có tấm bia được xem là cổ nhất trong số các bia đá hiện còn trong những ngôi đình tại Đông Đô - Hà Nội. Bia này ghi rõ niên đại là năm Thuận Thiên thứ 3, tức vào đầu thời Lê Sơ (1433). Trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa, đình bảo lưu được nhiều mảng chạm khắc, cửa võng và đồ thờ tự bằng gỗ sơn son thếp vàng, mang phong cách nghệ thuật điêu khắc thời Nguyễn. Trong đình còn 50 viên gạch gốm sứ với nét trang trí thời Mạc là những cổ vật quý hiếm. Lại có 9 bia đá mang niên đại thời Nguyễn, trên một tấm bia khắc rõ sự tích và công việc xây dựng ngôi đình.

Hàng Đường - Ngõ Gạch ©NCCong 2012

Panorama

• Cổng đình Thanh Hà. Panorama ©NCCong 2014
• Ngã tư Hàng Giầy—Ngõ Gạch. Panorama ©NCCông 2014
• Ngã tư Hàng Đường—Ngõ Gạch. Panorama ©NCCông 2014

Di tích lân cận

• Chùa Cầu Đông: số 38b phố Hàng Đường, có thờ vợ chồng thái sư Trần Thủ Độ.
• Đền Bạch Mã: ngã phố Hàng Giầy-Hàng Buồm.
• Đền Cổ Lương: ngõ 28 phố Nguyễn Văn Siêu.
• Đình Đồng Thuận: số 27 phố Hàng Cá.
• Đình Đức Môn: số 38A phố Hàng Đường.
• Đình Hương Nghĩa: số 13b phố Đào Duy Từ.

2 pho Ngo Gach ©NCCông 2012-2014