230 Phuong Liet community hall

Đình Phương Liệt

sông Sétq.Thanh XuânCao Sơn Vũ Lâm

Đình Phương Liệt có từ thời Lê. Thờ: thần Cao Sơn và Hỏa Quang. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: 38 Phương Liệt, XRWR+93 Thanh Xuân, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 3,3km (hướng 6h). Trạm bus lân cận: Đd 491 Giải Phóng, hoặc 86 Trường Chinh, hoặc 138 phố Vọng.

Giới thiệu

Đầu thời Nguyễn, làng Phương Liệt thuộc tổng Hoàng Mai, huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam Thượng. Năm Đồng Khánh thứ 3 (1888) tổng Hoàng Mai cắt về huyện Hoàn Long, tỉnh Hà Nội. Gần cuối thế kỷ XX, làng trở thành tiểu khu Phương Liệt, thuộc quận Đống Đa, TP Hà Nội. Từ năm 1997 mới đổi thành phường Phương Liệt, thuộc quận Thanh Xuân.

Du khách từ BV Bạch Mai đi qua Ngã tư Vọng thì rẽ phài vào đầu phố Phương Liệt, từ đó đi tiếp chỉ khoảng 100m về hướng tây sẽ đến cổng đình làng. Đình Phương Liệt còn gọi là đình Giáp Cửu, hoặc đình Vọng theo tên nôm của làng. Bên trong thờ vị thành hoàng gồm thần núi Cao Sơn và Tích Lịch Hỏa Quang tôn thần.

Tam quan đình Phương Liệt. Ảnh ©NCCong 2015

Thần phả trong đình ghi rằng Cao Sơn (Nguyễn Hiền) và em ruột Quý Minh (Nguyễn Sùng) là em họ của Sơn Tinh (Nguyễn Tuấn), làm nên bộ ba Tản Viên sơn thánh ngự trị dãy núi Ba Vì. Ba vị được rất nhiều nơi ở đồng bằng Bắc Bộ thờ phụng do có công đức chống giặc ngoại xâm và chống nạn lũ lụt do Thuỷ Tinh gây ra.

Theo các bô lão trong làng Phương Liệt kể lại, đình được lập từ thời Lê. Sau nhiều lần trùng tu, dáng dấp ngay nay của ngôi đình mang đậm các nét của nghệ thuật kiến trúc thời Nguyễn. Trước cửa đình từng có một giếng lớn và ao tụ thủy nhưng đáng tiếc rằng về sau cả hai đều đã bị lấp mất.

Sân đình Phương Liệt. Ảnh ©NCCong 2015

Ngày 18-1-1993, đình Phương Liệt được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Nhân dịp Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội đình lại được UBND TP Hà Nội gắn biển Di tích cách mạng - kháng chiến.

Kiến trúc và di sản

Phía ngoài cửa giữa là một nghi môn gồm hai trụ biểu lớn ở ngay sát mặt đường và nhìn về hướng nam sang trụ sở UBND phường Phương Liệt. Dọc theo trụ biểu có đắp nổi các câu đối chữ Hán. Trong sân có 2 dãy nhà tả, hữu mạc 3 gian, đầu hồi được che mát dưới tán lá của các cây muỗm cổ thụ trồng ngay sau hai cửa bên.

Hộ pháp đình Phương Liệt. Ảnh ©NCCong 2015

Tiền tế rộng 5 gian, cửa bức bàn, tường hồi bít đốc, kết cấu theo kiểu “thượng giá chiêng chồng rường, hạ kẻ bẩy” trên mặt bằng 4 hàng chân. Tiền tế kết nối với hậu cung theo hình “chữ Đinh”; xung quanh còn có một đài liệt sĩ, hệ thống sân, vườn và khu phụ. Trong đại đình, các mảng cốn, kẻ đều có chạm khắc đơn giản với những đề tài tứ linh và hoa văn lá lật. Cửa võng được chạm trổ và sơn son thếp vàng. Ngoài ra còn lưu giữ được khá nhiều cổ vật gồm những đồ tế khí như đỉnh đồng, cây nến, bát hương v.v..

Năm 2001, UBND quận Thanh Xuân đã đầu tư kinh phí phục hồi bộ phận hậu cung bị bom Mỹ đánh sập trong những năm kháng chiến chống Mỹ (1965-1972).

Panorama

Di tích lân cận

230 dinh Phuong Liet ©NCCông 2015-2022