279 Nghiem Xa community hall

Đình Nghiêm Xá

Lê trung hưngh.Thường Tínsông Nhuệ

Đình Nghiêm Xá 嚴舍 (làng Ngườm) có từ năm 1617. Thờ thành hoàng: 12 vị đỗ đại khoa, đứng đầu là trạng nguyên Nguyễn Hiền. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: RV42+VRF, Nghiêm Xuyên, Thường Tín, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 30km (hướng 6h). Điểm dừng bus lân cận: Nghĩa Trang Liệt Sỹ Xã Nghiêm Xuyên, hoặc Gần Mốc Km5 - TL 429.

Địa lý

Làng Nghiêm Xá tên nôm là làng Ngườm, đầu thế kỷ XIX thuộc tổng Đông Cứu, huyện Thượng Phúc, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam Thượng. Đến đời vua Minh Mệnh, phủ Thường Tín nhập vào tỉnh Hà Nội thành lập năm 1831. Thời Pháp thuộc, năm 1904 lại đổi là huyện Thường Tín, thuộc tỉnh Hà Đông.

Làng Nghiêm Xá hiện nay thuộc xã Nghiêm Xuyên. Xã này nằm ở phía tây nam huyện Thường Tín, nơi tiếp giáp các xã thuộc 3 huyện khác nhau. Phía bắc xã Nghiêm Xuyên giáp xã Dũng Tiến, phía đông giáp xã Tô Hiệu (cùng huyện), phía nam giáp 2 xã Phượng Dực, Hồng Minh (huyện Phú Xuyên), phía tây giáp xã Liên Châu (huyện Thanh Oai).

Sân đình Nghiêm Xá

Lược sử

Xã Nghiêm Xuyên gồm có 5 thôn, tổng diện tích 571 ha, dân số năm 2022 gần 7.000 người. Kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào trồng trọt và các nghề chăn nuôi, xây dựng, đan lát,.... Ba thôn cổ trong xã là: Cống Xuyên, Nghiêm Xá, Liễu Viên đều có di tích đình, đền, chùa riêng.

Theo dòng chữ còn lại trên thượng lương, đình Nghiêm Xá được 5 giáp chung sức cất nóc vào tháng Chạp năm Vĩnh Trị thứ hai (1677), đời vua Lê Hy Tông. Không xa đình còn có ngôi miếu Vật ở ngoài đồng và một nhà thờ Ki-tô giáo nằm gần đường cái.

Đình Nghiêm Xá. Ảnh NCCong ©2022

Đình không còn thần phả, chỉ giữ được văn tế bằng chữ Hán, trong đó chép họ tên và chức tước của 12 vị đỗ đại khoa được thờ làm thành hoàng làng. Đứng đầu là Nguyễn Hiền, trạng nguyên khoa thi Thái học sinh năm Thiên Ứng Chính Bình 16 thời Trần (1247), khi mới 16 tuổi. Riêng dưới thời Lê, thôn Nghiêm Xá từng có 7 người đỗ đại khoa. Đặc biệt dòng họ Ngô có ông Ngô Hoan đỗ hoàng giáp năm 1487, hai con là anh em Ngô Ước, Ngô Hoành cùng dự khoa thi năm 1527, đỗ tiến sĩ cập đệ và đồng tiến sĩ xuất thân.

Năm 1993, ngôi đình Nghiêm Xá đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Hậu cung đình Nghiêm Xá

Kiến trúc và di sản

Đình nhìn về hướng tây, tuy không có nghi môn nhưng nằm ở vị trí đẹp. Trước mặt đình là hồ nước và cánh đồng xa xa, bên tả có một giếng tròn to. Bên hữu là ngôi chùa Nghiêm Xá ở cách đình một cái sân khá lớn, nơi diễn ra các cuộc thi đấu cờ người trong mỗi dịp hội làng.

Đình từng bị xuống cấp nặng nề và phải trải qua một thời gian dài cho đến đầu thập kỷ 2020 mới được đại tu. Đến nay những hạng mục bị hư hỏng nặng đã được thay thế hoặc bỏ đi. Từ phía con đường làng chạy ven hồ nước du khách bước vào sân gạch rộng. Tòa đại bái rộng 3 gian với 3 cửa gỗ ở giữa và 2 chái hai bên, đầu đao uốn cong thoai thoải, trên nóc mái đắp hình mặt trăng nhưng không có hình lưỡng long. Tòa hậu cung gồm 3 gian, nằm song song với tiền tế thành hình “chữ Nhị”.

Chạm gỗ ở đình Nghiêm Xá

Trong đình vẫn còn khá nhiều tác phẩm chạm khắc gỗ mang phong cách tài hoa từ thế kỷ XVII với đề tài độc long, cá hoá rồng, lưỡng long tranh châu và hổ, sóc.

Di tích lân cận

279 dinh Nghiem Xa ©NCCông 2013-2023