Phố Hàng Thiếc

Phố Hàng Thiếc dài 136m, phía bắc giáp ngã tư Hàng Bồ - Bát Đàn - Thuốc Bắc; phía nam giáp Hàng Nón. Nay thuộc: phường Hàng Gai, Q. Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 550m (hướng 10h). Trạm bus lân cận: phố Đường Thành (xe 01), 56 Hàng Cân (31), Đd 65 Lý Nam Đế (18, 23), 115 Phùng Hưng (01, 18, 23, 36ct)

Lược sử

Phố Hàng Thiếc có từ đầu thời Nguyễn, nằm trên nền đất vốn thuộc thôn Yên Nội, tổng Tiền Túc (sau đổi thành tổng Thuận Mỹ), huyện Thọ Xương cũ. Di tích làng Yên Nội nay lại ở phố bên cạnh và cũng hầu như không còn gì ngoài một vài đồ vật của đình Yên Nội để ở nhà số 42 phố Hàng Nón.

Phố Hàng Thiếc bên chẵn. Photo ©NCCong 2013

Nghe nói ông tổ một gia đình họ Trần quê ở thôn Đan Hội (phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông cũ) chính là người khai sinh ra nghề thiếc ở phố này. Dân đến đây lập nghiệp chủ yếu là từ các làng Đan Hội, Thường Tín, Phú Thứ, Khương Thượng, Canh, Diễn… Họ cùng làm các đồ gia dụng bằng thiếc như lư hương, khay đựng trà, ấm pha trà…

Phố Hàng Thiếc sớm mùng 1 Tết. Photo ©NCCông 2015

Vào những năm giữa thế kỷ XX, nghề làm hàng bằng thiếc đổi sang làm hàng bằng tôn kẽm tức tôn trắng (dân ta quen gọi là “sắt tây”), cho nên người Pháp đặt tên phố này là “Rue des Ferblantiers” (phố Thợ Tôn). Đây là một trong những phố phường hiếm hoi mà đến nay vẫn còn giữ được nghề cũ của mình.

Phố Hàng Thiếc. Photo ©NCCông 2015

Nghề làm hàng sắt tây có từ trước chiến tranh thế giới thứ 2, khi dân ta bắt đầu quen với việc dùng đèn dầu hoả. Những thùng đựng dầu là nguyên liệu cho thợ thủ công phố này. Có những chiếc thùng cứ để nguyên, chỉ đốt ở trong cho hết mùi dầu hoả, rồi đóng đai bán cho người ta dùng để gánh nước.

• Ngã tư Hàng Thiếc - Hàng Bồ. Panorama ©NCCông 2015

Sau khi vật liệu sắt tây đã được sử dụng phổ biến thì phố này chuyên sản xuất đủ loại mặt hàng gia dụng từ tôn, nhôm, inox như khuôn làm kem, bánh, bình tưới, hòm xiểng, tủ nhỏ… đến đồ chơi cho trẻ em rồi cả các con thuyền nhỏ cho dân vùng đất bãi sông Hồng.

Hàng Nón—Hàng Thiếc. Photo ©NCCong 2013

Nghề làm gương kính cũng chiếm vị trí quan trọng ở đây. Khi nhu cầu về cửa kính và tủ bày hàng dùng vật liệu nhẹ làm khung tăng lên thì phố này bận rộn suốt ngày đêm bởi các công trình lớn nhỏ. Ở số nhà 2 phố Hàng Bông vẫn còn đền thờ ông tổ nghề tráng gương, mặt hàng quen thuộc của phố Hàng Thiếc trước đây.

• Ngã ba Hàng Thiếc - Hàng Nón. Panorama ©NCCông 2014

Sang thế kỷ XXI, phần lớn các hộ dân phố Hàng Thiếc vẫn nhộn nhịp với việc sản xuất và mua bán những mặt hàng sử dụng vật liệu tôn lá, nhôm và inox.

Phố Hàng Thiếc bên chẵn. Photo ©NCCông 2015

Di tích lân cận

• Đền Dâu (Thuận Mỹ): số 64 phố Hàng Quạt.
• Đền Hỏa Thần: số 30 phố Hàng Điếu.
• Đền Nhân Nội: số 84 phố Hàng Bồ.
• Đình Hà Vĩ: số 11 phố Hàng Hòm.
• Đình Yên Nội: số 42 phố Hàng Nón.
• Đình Yên Thái: trong ngõ phố Yên Thái.

©NCCông 2011-2015, Hang Thiec (Tinsmith street)