493 Xam Xuyen village hall

Đình Xâm Xuyên

huyện Thường TínLinh Langsông Hồng

Đình Xâm Xuyên có từ lâu đời. Thờ: Linh Lang đại vương. Hội làng: Mùng 1 tháng Hai âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1990). Vị trí: VWJ5+23W, xã Hồng Vân, Thường Tín, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 24km (hướng 6h). Trạm bus lân cận: bến Hồng Vân trên ĐT427 (xe 06b).

Địa lý

Xã Hồng Vân nằm ở phía đông huyện Thường Tín, chiều dài hơn 4,5 km, chiều rộng khoảng 2 km. Phía bắc giáp xã Ninh Sở, phía nam giáp xã Thư Phú, phía tây giáp xã Vân Tảo, phía đông giáp sông Hồng, phía đông nam giáp xã Tự Nhiên. Diện tích đất tự nhiên của xã Hồng Vân gồm 421 ha, trong đó có 182 ha đất canh tác.

Dân số xã Hồng Vân tại thời điểm tháng 1-2017 là 1.699 hộ với 5.748 nhân khẩu, sống trong 6 thôn: Xâm Thị, Xâm Xuyên, Cơ Giáo, Cẩm Cơ, La Thượng, Vân La. Nhân dân ở đây từ đầu thế kỷ XXI có thêm nghề du lịch sinh thái. Hai thôn Xâm Xuyên và Cơ Giáo đã được UBND thành phố Hà Nội công nhận là làng nghề sinh vật cảnh.

Sân đình Xâm Xuyên. Photo ©NCCong 2019

Lược sử

Xã Hồng Vân có 6 ngôi chùa, 5 đình làng, 2 ngôi đền và 1 nhà thờ Thiên chúa giáo. Đình làng Xâm Xuyên có từ lâu đời, bên trong thờ Linh Lang đại vương làm thành hoàng. Chính sử không ghi về ngài mặc dù có 269 làng trại trong nước thờ Linh Lang Đại Vương; nổi tiếng nhất là đền Thủ Lệ và đình Vạn Phúc ở Hà Nội và miếu Bảo Hà ở Hải Phòng.

Theo thần phả, Linh Lang Đại Vương tên là Hoằng Chân, con vua Lý Thánh Tông, sinh ngày 13 tháng 12 Giáp Thìn (1064) tại Thủ Lệ, mẹ là cung phi thứ 9 quê ở Đồng Đoàn, xã Bồng Lai, huyện Đan Phượng. Một thuyết khác ghi tên ngài là Hoàng Lang, con Thuỷ thần, được lệnh lên giúp vua Lý chống giặc Tống xâm lược. Sau chiến thắng, ngài hiện nguyên hình là rắn và lặn xuống Hồ Tây đi mất, được vua ban sắc phong là Thượng Đẳng Phúc Thần.

Trong đình Xâm Xuyên. Photo ©NCCong 2019

Kiến trúc

Đình Xâm Xuyên nhìn về phía đông nam qua sân, cổng, ngõ và bức bình phong. Trước bình phong là một giếng tròn bị ngập trong hồ sen. Cổng đình làm theo kiểu nghi môn tứ trụ thân đắp câu đối chữ Hán, hai bên có cổng phụ và tường bao nhưng nay đã chìm một nửa do sân đình được tôn cao khi xây Nhà văn hoá thôn trên nền toà hữu mạc. Toà tả mạc gồm 5 gian kiểu nhà ngói cấp 4.

Toà đại bái rộng 3 gian 2 dĩ, mái lợp ngói ta. Các mảng trang trí trên gỗ cũng đang xuống cấp. Toà trung cung gồm 2 tầng 8 mái như một phương đình nhỏ xây bằng bê tông trong đợt trùng tu cuối thế kỷ XX. Hậu cung 3 gian nối vào thành hình chuôi vồ, bên trong có đặt long ngai và thần vị; bên ngoài là một vườn cổ thụ.

Bẩy hiên, đình Xâm Xuyên. Photo ©NCCong 2019

Di sản

Hằng năm, nhân dân Xâm Xuyên tổ chức lễ hội tại đình làng vào ngày mùng 1 tháng Hai âm lịch nhằm tôn vinh công đức của ngài Linh Lang. Ngoài các di vật quý như phần chạm khắc, sắc phong, đồ tế lễ v.v. trong đình chỉ còn 1 tấm bia cổ bị mòn gần hết chữ.

Ngày 26-4-1990, ngôi đình Xâm Xuyên được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di tích lân cận

493 Xam Xuyen village hall ©NCCông 2015-2019