523 Ha Dinh community hall

Đình Vòng (Hạ Đình)

q.Thanh Xuânsông Tô LịchThiên thần

Đình Vòng có từ trước năm 1522. Thờ 2 vị thiên thần: Cương Lược và Hùng Lược đại vương. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: số 320 Khương Đình, Hạ Đình, XRR7+25M, Thanh Xuân, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 5,6km (hướng 7h). Trạm bus lân cận: 254 Khương Đình (xe 05), Đd 291 Vũ Tông Phan (104)

Lược sử

Theo sử liệu, đình Vòng tức đình làng Hạ Đình được xây dựng từ trước năm 1522 tại đất Kẻ Mọc nằm bên sông Tô Lịch, sát cửa ngõ phía tây nam của kinh đô Thăng Long; nay thuộc phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Tương truyền xưa kia quan dân đến đây đều không dám đi thẳng mà phải đi vòng để tôn kính thần linh.

Đình thờ hai vị thiên thần Cương Lược đại vương và Hùng Lược đại vương làm Bảo an thành hoàng do có công lao to lớn với làng nước. Trong đình còn lưu 8 đạo sắc phong của triều nhà Nguyễn từ đời vua Gia Long đến vua Khải Định. Bản sắc phong cuối cùng ghi ngày 25 tháng 7 năm Giáp Tý niên hiệu Khải Định 9 (1924), ban tặng danh hiệu Tĩnh hậu Trung đẳng Phúc thần.

Trước đình Vòng. Photo ©NCCong 2018

Trong đình lại có nhiều tấm bia cổ ghi tên những bậc hiền tài có công với làng, nước. Ngoài ra còn giữ được một số cổ vật khác đáng chú ý như: chuông đồng, kiệu bát cống, long ngai (3 bộ), lư đồng, choé sứ, lục bình, tượng đá, v.v… Đặc biệt tại đình Vòng còn có thờ bài vị của cha mẹ, tổ tông các dòng họ trong làng. Kẻ Mọc là mảnh đất hiếu học, nơi sinh ra nhiều tiến sĩ, cử nhân, tú tài. [1]

Kiến trúc

Đình được xây dựng vào cuối thế kỷ XV hoặc đầu thế kỷ XVI, trong khoảng năm 1490-1522. Đình quay mặt về hướng đông, nay giáp với con đường Khương Đình chạy dọc bờ nam sông Tô Lịch. Ngay sau vỉa hè là toà phương đình xây kiểu 2 tầng 8 mái đắp hình rồng, phượng; hai bên có hai dãy giải vũ 3 gian trang trí đơn giản. Nhà bia nằm ở bên trái đại đình.

Đình Vòng. Photo ©NCCong 2018

Sau 2 lần trùng tu năm 2009 và 2019, đại đình gồm 5 gian 2 chái, kết nối với 2 gian hậu cung thành hình chữ Đinh. Phần gỗ có chạm khắc nhiều đề tài rồng mây hoa lá và rồng cuốn thủy. Các mảng trang trí cùng hệ thống di vật nhìn chung khá phong phú về loại hình, chất liệu và có giá trị cao về lịch sử văn hoá của thời Lê, Nguyễn.

Ngày 18-01-1993, đình Vòng được xếp hạng Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di sản

Lễ hội chính của đình Vòng được tổ chức hàng năm từ ngày mùng 2 đến mùng 3 tháng 2 âm lịch. Cứ ba năm mới làm một đại lễ, còn hội thường niên chỉ tiến hành lễ cầu phúc, cầu an. Trong phần hội làng có nhiều trò vui dân gian như đá cầu, kéo co, đấu vật...

Hiên đình Vòng. Photo ©NCCong 2018

Sáng ngày chính hội có lễ rước kiệu thành hoàng đi quanh làng cùng với nghi lễ tôn vinh những “Gia đình văn hóa” mới được công nhận. Những gia đình này do đông đảo dân làng bầu chọn và còn phải tiếp tục sống có trách nhiệm trong ít nhất là ba năm tiếp theo. Họ làm lễ cảm tạ tại đình, đem lộc tới đình, thắp hương và chia cho tất cả mọi người.

Trên đường rước kiệu, trẻ em thường được cho chui qua gầm kiệu để cầu giỏi và chóng lớn; người lớn thì thắp hương, gửi lộc và cầu mong may mắn. Dọc đường trở lại đình, mỗi nhà sẽ đem chiếu mới ra trải trước cổng để cả đoàn rước đi qua, sau đó sẽ đem dùng cho cả năm.

Nghi lễ rước cỗ tiến hành buổi chiều từ đình ra nghè và từ nghè về đình. Sau đó thì lễ tế diễn ra trong khoảng 1 giờ rồi bài vị thành hoàng được đưa vào phía trong cung cấm và các sớ được hoá. Trong năm còn có các ngày lễ khác: 10 tháng Giêng (chúc thọ), 1 tháng Tư (vào hè), 1 tháng Bảy (ra hè), 2 tháng Chín (cơm mới), 30 tháng Chạp (đón giao thừa).

Tền tế đình Vòng. Photo ©NCCong 2019

Di tích lân cận

523 Ha Dinh community hall ©NCCông 2018

[1Hiện trong đình có thờ 9 vị: Tiến sĩ Lê Đình Dự - Hình Bộ thượng thư, TS Lê Đình Lại - Tham tri Nghệ An, Hoàng giáp Trường Thời - Hàn Lâm viện hiệu thảo, TS Lê Hoàng Tuyên - Công bộ Tả thị lang, Hoàng Giáp Lê Đình Diên - Đốc học Hà Nội, TS Nguyễn Khuê - Đốc học Hưng Hóa, Phó bảng Lê Đình Xán - Trung nghị đại phu, Cử nhân Nguyễn Đình Kỳ - Công bộ Tả thị lang, CN Nguyễn Khắc Chuẩn - Giáo thụ Thị giảng học sĩ.