686 Set (Dai Mo) pagoda

Chùa Sét (Đại Mỗ)

q.Nam Từ Liêmnhà Nguyễnsông Nhuệ

Chùa Sét (Đại Mỗ) muộn nhất cũng có từ năm 1806. Tên chữ: Linh Quang Tự. Xếp hạng: Di tích thành phố. Vị trí: XQV4+X9, xóm Tháp, P. Đại Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 14km (hướng 8h). Trạm bus lân cận: Bến đợi xe Bus-TL70 (xe 57, 89).

Lược sử

Làng nông nghiệp Thiên Mỗ vốn thuộc huyện Từ Liêm, phủ Quốc Oai, trấn Sơn Tây; đến đời vua Tự Đức đổi thành Đại Mỗ. Từ giữa thế kỷ XVII, ở phía nam làng này đã hình thành chợ Mỗ, tên chữ Khánh Nguyên Thị. Đầu thế kỷ XVIII, người làng là tể tướng Nguyễn Quý Đức (1648-1720) được vua ban 30 mẫu lộc điền; ngài bèn hiến 4 mẫu để làng mở rộng chợ và cho riêng dân xóm Chợ 3 mẫu làm ruộng bán hoa màu lấy tiền dầu đèn cúng tế.

Giếng chùa Sét (Đại Mỗ). Photo NCCong ©2015

Chợ Mỗ trở thành sầm uất, thu hút người đến sinh sống bằng 2 nghề chính là buôn bán và dệt lĩnh. Xóm Chợ có 4 dòng họ lớn gồm: Nguyễn Gia, Phạm Văn, Lê Doãn, Lê Văn, trong đó họ Nguyễn Gia chiếm số đông. Trong xóm có ngôi đền gọi là “đền Bà Hiếu”. Bà này được trả ơn một mẫu ruộng do từng làm vú cho gia đình tể tướng Nguyễn Quý Đức. Trước khi chết, bà đã hiến ruộng cho xóm Chợ nên dân xóm vẫn giữ lễ cúng giỗ.

Dân xóm Chợ có nguồn gốc tứ xứ và không làm nghề nông nên tính cách khác với dân các xóm còn lại, dẫn đến việc thành lập đình và chùa riêng. Chùa của xóm Chợ gọi là chùa Sét, tên chữ Linh Quang Tự, muộn nhất cũng có từ năm 1806. Ngôi đình khá nhỏ và được gọi là đình Bổ, ban đầu chỉ làm bằng tranh tre, đến năm Đinh Dậu đời vua Thành Thái (1897) mới xây gạch và lợp ngói. Đình Bổ đã được trùng tu gần đây, gồm 3 gian tiền tế và một gian hậu cung kết nối với nhau thành hình chuôi vồ.

Cổng chùa Sét (Đại Mỗ). Photo NCCong ©2015

Từ khi có đình, dân xóm Chợ tổ chức tế lễ riêng, tuy vẫn thờ chung thành hoàng và mở hội cùng cả làng Đại Mỗ. Xóm dần dần đông đúc và trở thành một con phố ở hai bên đường DT70A. Trong xóm cũng lập ra hai giáp Đông, Tây để lo việc cúng tế tại đình Bổ. Năm 2013 khi thành lập quận Nam Từ Liêm, xóm Chợ nhập vào xóm Tháp.

Kiến trúc

Chùa Sét đã trải qua hơn hai thế kỷ và nhiều lần trùng tu, hiện nay nằm ngay phía nam con đường DT70A, ở khoảng giữa Trường Tiểu học và UBND phường Đại Mỗ. Tam bảo nhìn về phía tây-nam qua sân, cổng và giếng chùa. Tam quan mới làm lại theo kiểu 2 tầng 8 mái, cửa vuông. Chùa chính cũng được tôn tạo gần đây, chủ yếu sử dụng vật liệu bê-tông, hai bên có cầu thang rộng rãi dẫn khách lên tầng trên là tam bảo. Toà tiền đường gồm 3 gian 2 dĩ, xây kiểu 2 tầng 8 mái cong và kết nối với hậu cung sâu 4 gian thành hình chuôi vồ. Tầng dưới cũng gồm 3 gian 2 dĩ, có hàng hiên bao quanh, bên hữu là vườn tháp, phía sau là nhà tăng, v.v..

Sân chùa Sét (Đại Mỗ). Photo NCCong ©2015

Trong chùa Linh Quang Tự có bài trí đầy đủ hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông. Cổ vật khác hiện còn giữ được bao gồm 8 bia hậu, trong đó tấm bia mang niên đại sớm nhất là Gia Long thứ 5 (năm 1806) ghi việc ông Phạm Đình Phiên và bà vợ đã đặt hậu một mẫu ruộng. Ngoài ra chùa còn có một quả chuông đồng được đúc vào năm Tân Sửu, niên hiệu Thiệu Trị thứ nhất (1841).

Di tích lân cận

©NCCong 2015-2020, Dai Mo pagoda