Chùa Vĩnh Trù

Chùa Vĩnh Trù vốn là một ngôi đền thờ Tứ vị Hồng Nương có từ thời Nguyễn. Tên chữ: Vĩnh Trù Tự. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1994). Vị trí: số 59 phố Hàng Lược, phường Hàng Mã, 2RPX+X8F, Hoàn Kiếm, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 1,9km (hướng 1h). Trạm bus lân cận: 22C Hàng Lược.

Lược sử

Chùa Vĩnh Trù hiện nay toạ lạc ở số nhà 59 phố Hàng Lược, phường Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội; thuộc đất cũ của thôn Vĩnh Trù, tổng Hậu Phúc, huyện Thọ Xương. Thời nhà Lê, thôn này tập trung nhiều nhà sản xuất và bán lược chải đầu, dần dần hình thành nên phố Hàng Lược chạy dọc ven bờ khúc sông Tô Lịch cũ ở phía đông thành Hà Nội.

Thời thuộc Pháp, phố Hàng Lược mang tên tiếng Pháp là Rue de Rivière To Lich tức “phố Sông Tô Lịch”. Vào khoảng đầu năm 1950 có một bà me Tây đã đứng ra tu sửa thành chùa trên nền cũ của di tích đền và đình Vĩnh Trù, nơi cũng có một ban thờ Tứ vị Hồng Nương như trong đền và đình Phủ Từ ở tại nhà số 19 cùng trên phố Hàng Lược.

Chùa Vĩnh Trù, 59 phố Hàng Lược. Photo ©NCCong 2023

Tương truyền Tứ Vị Hồng Nương tức 4 nữ đại quý tộc Trung Quốc gồm thái hậu, hoàng hậu và hai công chúa ra biển lên thuyền chạy loạn sang Việt Nam khi quân Nguyên—Mông đánh thắng nhà Nam Tống. Trên đường đi họ đã chết, xác trôi dạt về cửa Cờn được dân vớt lên chôn cất chu đáo. Về sau 4 vị này được nhiều nơi thờ cúng như ở đền Cờn gần cửa biển Đại Càn (Nghệ An) và các ngôi đền dọc sông Hồng, sông Tô Lịch.

Trong giai đoạn năm 1946–1947 mở đầu cuộc kháng chiến chống Pháp tái xâm lược Hà Nội, đền Vĩnh Trù từng là trụ sở chỉ huy và trạm cứu thương của tiểu đoàn 101 có nhiệm vụ bảo vệ Liên khu 1, tức quân khu Thủ đô.

Kiến trúc

Vào cuối thập niên 2010, UBND TP Hà Nội đã cấp kinh phí đền bù, di dời các hộ dân sống trong chùa Vĩnh Trù và đại trùng tu toàn bộ các hạng mục tôn giáo.

Nghi môn chùa Vĩnh Trù ©NCCong 2023

Tam quan được xây kiểu 3 cửa 2 tầng, mái đắp ngói ống giả. Sau tam quan là một sân hẹp nằm dưới bóng cổ thụ. Chùa gồm ba nếp nhà 3 gian xếp song song nhau theo hình chữ Tam (≡), xây tường hồi bít đốc trên mảnh đất hình ống. Tại nếp nhà ngoài cùng, ở gian giữa là ban thờ đặt bài vị của quan giám sát, bên dưới là ban thờ quan văn, võ. Nếp nhà giữa là nơi thờ Phật. Nếp nhà trong cùng là nơi thờ Tứ vị Hồng nương, Tam tòa thánh Mẫu và Ngọc Hoàng. Nơi này ngăn cách với bên ngoài bằng cửa võng được trang trí hình tứ linh, tứ quý và 2 bộ cửa được chạm thủng hình mây, lá hóa rồng.

Di vật

Trong chùa có những tác phẩm đáng chú ý như tượng Bồ tát Quan Âm, tượng Phật A Di Đà, tượng Tứ vị Hồng Nương... Chùa cũng lưu giữ được một số sắc phong, câu đối, ngai thờ, bài vị, cùng nhiều đồ thờ tự bằng đồng có giá trị. Ngoài ra còn có bia kỷ niệm các liệt sĩ Vệ quốc đoàn hy sinh tại đây vào mùa đông năm 1946.

Sân chùa Vĩnh Trù. Photo ©NCCong 2020

Ngày 25-01-1994 chùa Vĩnh Trù đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di tích lân cận

• Chùa Cầu Đông: số 38B phố Hàng Đường.
• Chùa Quán Huyền Thiên: số 54 phố Hàng Khoai.
• Chùa Thái Cam: số 16c phố Hàng Gà.
• Đình Đông Thành: số 7 Hàng Vải.
• Đình Đức Môn: số 38A phố Hàng Đường.
• Đình Tân Khai: số 44 phố Hàng Vải.
• Đình Thanh Hà: số 10 phố Ngõ Gạch.

689 chua Vinh Tru ©NCCông 2013-2020