697 Palais du Tonkin

Nhà khách Chính phủ (Bắc Bộ Phủ)

toà nhàq.Hoàn Kiếmurbanism

Toà nhà được xây lại năm 1918 nay là Nhà khách Chính phủ. Xếp hạng: Di tích quốc gia (2005). Vị trí: số nhà 12 Ngô Quyền, 2VG4+P2, Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 2,3 km (hướng 2 h). Trạm bus lân cận: 51 Lý Thái Tổ.

Lược sử

Tòa nhà 12 Ngô Quyền được xây dựng lại năm 1918 dưới thời thuộc Pháp theo bản vẽ của kiến trúc sư Adolphe Bussy và trên phần đất của chùa Báo Ân, di tích còn sót lại của chùa là tháp Hòa Phong ven bờ hồ Hoàn Kiếm. Ban đầu đây vốn là Dinh Thống sứ Bắc Kỳ (Le Palais du Résident Supérieur du Tonkin) được thiết kế năm 1898 bởi KTS Auguste Henri Vildieu.

Sau khi Nhật đảo chính Pháp ngày 9-3-1945, Dinh Thống sứ được đổi tên thành Phủ Khâm sai Bắc Kỳ của Chính phủ Trần Trọng Kim. Trong ngày tổng khởi nghĩa ở Hà Nội 19-8-1945, lực lượng Việt Minh cùng nhân dân đã đến bao vây và chiếm giữ tòa nhà này.

Phủ Khâm sai Bắc Kỳ ngày 19-8-1945

Từ trước ngày đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về làm việc tại đây cùng Chính phủ lâm thời. Trong thời gian đó cho đến đầu năm 1947 khi quân Pháp tái chiếm Hà Nội, tòa nhà được đổi tên thành Bắc Bộ Phủ (Palais du Tonkin).

Mở đầu Toàn quốc Kháng chiến, ngày 20-12-1946 tại đây đã nổ ra một trận đánh giữa một đại đội Vệ quốc đoàn bảo vệ Bắc Bộ Phủ và quân Pháp có xe tăng hỗ trợ. Đây là trận đánh ác liệt nhất và kéo dài nhất trong những ngày đầu của Chiến tranh Đông Dương. Sau 6 đợt tấn công bị đẩy lui, làm thương vong 122 lính lê dương, thiệt hại 4 xe tăng và thiết giáp, 3 xe vận tải, lực lượng Pháp đã chiếm được tòa nhà. Số binh sĩ Vệ quốc đoàn tử trận là 45 người.

Sau khi lực lượng Kháng chiến trở về tiếp quản thủ đô Hà Nội ngày 10-10-1954, Bắc Bộ phủ được tu sửa lại và trở thành Nhà khách Chính phủ do Bộ Ngoại giao quản lý. Đây là một trong những nơi thường xuyên tổ chức các sự kiện lễ tân của Chính phủ, có xây thêm một khách sạn tại phía vườn sau và mở cổng ra vào ở số 2 phố Lê Thạch.

Vườn sau Nhà khách Chính phủ ©NCCong 2013

Bên trong toà nhà vẫn còn lưu giữ nhiều hiện vật của Hồ Chí Minh khi Chủ tịch ở và làm việc tại đây. Năm 2005, Di tích Bắc Bộ phủ được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc gia và được gắn biển Di tích Lịch sử Cách mạng.

Di tích kiến trúc Pháp

697, Palais du Tonkin ©NCCông 2013-2020