740 Dong Huong temple, Hang Trong temple

Đền Đông Hương, đền Hàng Trống

q.Hoàn KiếmLê trung hưnghồ Gươm

Đền Đông Hương thờ Tam vị Thánh Mẫu, đền Hàng Trống thờ Đào Nương, đều có từ thời Hậu Lê. Vị trí: số 82 phố Hàng Trống, 2VHX+XX, Hoàn Kiếm, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 1,5km (hướng 2h). Trạm bus lân cận: BĐX Bờ Hồ, hoặc 28 Đường Thành.

Giới thiệu chung

Ngày nay, Hàng Trống vừa là tên một phố vừa là tên một phường của quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Phía bắc phường vẫn còn di tích đền Đông Hương và đền Hàng Trống, cả hai chung nhau cửa ra vào ở số nhà 82 phố Hàng Trống. Phố từng bị đặt tên là "Rue Jules Ferry" trong thời Pháp thuộc. Hè năm 1945, thị trưởng Trần Văn Lai đã đổi trở lại là phố Hàng Trống và tên gọi này ổn định cho đến bây giờ.

Từ xưa, phố đã nổi tiếng nhờ nghề làm trống của làng Liêu Thượng (huyện Yên Mỹ, tỉnh Hải Dương) được thợ làng đó đem lên thị trường lớn nhất Bắc Hà là Kẻ Chợ. Ngoài ra, phố còn được biết nhờ nghề làm lọng của dân làng Đào Xá (huyện Thường Tín), và đặc biệt nhờ nghề vẽ tranh của dân làng Tự Tháp. Tranh Hàng Trống là một dòng tranh dân gian của đất Thăng Long và cũng vang danh không kém dòng tranh Đông Hồ của đất Kinh Bắc.

Mặt tiền đền Hàng Trống ©NCCong 2012

Đền Hàng Trống

Tương truyền Đào Nương là một phụ nữ thời nhà Hồ rất giỏi về nghề đàn hát. Khi quân xâm lược nhà Minh chiếm đóng thành Đông Quan, bà nghĩ ra mẹo lừa lính giặc xuống thuyền uống rượu nghe hát rồi chui vào túi vải tránh muỗi. Đến lúc chúng ngủ say, bà lặng lẽ cho đem quẳng xuống sông. Sau khi bà mất, vua Lê Thái Tổ xét công trạng bèn cho lập đền Hàng Trống để thờ. Hiện nay, trong đền vẫn treo một bức hoành phi đề 4 chữ Hán “Khiến thiên chi muội” tôn vinh bà như là “em gái nhà trời”.

Truyền thuyết thứ hai cũng kể về một đào nương. Đó là nàng Ngọc Kiều tài sắc vẹn toàn, được chúa Trịnh đưa vào phủ và hết lòng sủng ái. Một vương phi vì ghen ghét với Ngọc Kiều đã sai người đầu độc nàng đến chết. Cái chết oan khuất và đau đớn của cô đào trẻ làm bao người dân kinh đô thương xót và họ đã quyên góp để xây một miếu nhỏ thờ nàng ở cạnh ngôi mộ táng gần bờ Hồ Gươm. Về sau miếu được tôn tạo và trở thành ngôi đền thiêng Hàng Trống.

Khám thờ Hàng Trống. Photo ©NCCong 2019

Trải mấy trăm năm chiến tranh và đô thị hoá, đền Hàng Trống đã phải tu sửa nhiều lần nên diện mạo cũng thay đổi không ít. Ngôi đền như ta thấy hiện nay là một nếp nhà hẹp được xây cao ba tầng, mái lợp giả ngói ống, trên nóc có tượng lưỡng long triều nguyệt. Mặt đền quay về phía đông bắc nhìn ra phố Báo Khánh, xa xa là chiếc cầu Thê Húc cong cong soi bóng trên hồ Hoàn Kiếm và ngôi đền Ngọc Sơn ẩn hiện trong những tán cây xanh.

Đền Đông Hương

Đền nằm ở vị trí ngay phía sau đền Hàng Trống, chỉ cách nhau một khoảng sân nhỏ. Ngôi đền cũng được xây kiểu nhà tầng, mái lợp giả ngói ống. Tầng trên bài trí điện thờ Tam vị Thánh Mẫu, còn tầng dưới là nơi ở của thủ từ. Đây chính là trung tâm của khu dân cư làng Tự Tháp, thuộc tổng Tiền Túc (đến giữa thế kỷ XIX đổi thành tổng Thuận Mỹ), huyện Thọ Xương xưa.

Điện thờ đền Hàng Trống. Photo ©NCCong 2019

Theo những cụ già người địa phương kể lại, hai ngôi đền đã có một thời từng là nơi trưng bày dòng tranh Hàng Trống nổi tiếng. Tại đây khi xưa cũng đã vài lần có tổ chức hội thi đàn đáy, thu hút sự tham gia của nhiều ca nương và nhạc công bậc thầy đến từ các thành lân cận như: Nam Định, Thái Bình, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nội…

Di tích lân cận

740 den Dong Huong, den Hang Trong ©NCCông 2015-2021