1022 Ha Noi Post
Bưu điện Hà Nội
hồ Gươmq.Hoàn KiếmurbanismTrụ sở chính của Bưu điện Hà Nội gồm 3 toà nhà được xây từ năm 1895 đến cuối thập niên 1930, sau đó có cải tạo và mở rộng. Vị trí: số 75 phố Đinh Tiên Hoàng, 2VG3+JG, Hoàn Kiếm, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 2,3 km (hướng 2 h). Trạm bus lân cận: Bưu điện Hà Nội.
Lược sử
Năm 1883 tại Huế, chánh sứ Trần Đình Túc ký Hoà ước Harmand chấp nhận chế độ bảo hộ của Pháp. Trong bản quy hoạch đô thị Hà Nội do Công sứ Bonnal đưa ra cùng năm có bố trí hồ Gươm thành khu vực trung tâm, rất nhanh sau đó đã có quyết định sẽ xây trụ sở Bưu điện Hà Nội tại đây.
Theo các tài liệu không đầy đủ, vào khoảng năm 1883-1884 người Pháp mới chỉ thành lập một số bưu cục (Bureau de Poste) tại các lỵ sở Bắc Kỳ như: Hà Nội, Nam Định, Bắc Ninh, Hưng Yên, Sơn Tây và Ninh Bình. Họ đồng thờ xóa bỏ hai dịch trạm cũ ở phố Hà Trung và Hà Mai (nay thuộc quận Hoàng Mai).
Cuối năm 1884, Pháp đã khởi công đặt đường dây hữu tuyến dài gần 2.000 km nối từ Hà Nội vào Sài Gòn, đến năm 1888 mới hoàn thành. Một Tổng đài điện thoại cũng được đặt tại Bưu cục Hà Nội, ban đầu gồm 800 số. Đến năm 1889, Bưu cục này đã có đầy đủ các hình thức hoạt động bưu chính và được đổi tên thành Bưu điện Hà Nội (Postes et Télégraphes à Hanoi).
- Tòa nhà Bưu điện ở góc phố Lê Thạch - Đinh Tiên Hoàng
Bưu điện Hà Nội bao gồm 3 tòa nhà mở ra các phố Đinh Tiên Hoàng, Lê Thạch và Đinh Lễ. Trong việc thiết kế và thi công ngay từ đầu đã có sự kết hợp giữa phong cách kiến trúc tân cổ điển của phương Tây với kinh nghiệm của Việt Nam để phù hợp khí hậu bản địa nóng ẩm.
Kiến trúc ban đầu
Tòa nhà đầu tiên do KTS Adolphe Bussy thiết kế nằm ở góc phố Lê Thạch - Đinh Tiên Hoàng bây giờ. Nó cao 3 tầng và được xây dựng từ năm 1893 đến 1899, sau đó người Pháp còn cải tạo mở rộng 3 lần.
Năm 1894, KTS Henri Vildieu chủ trì thiết kế trụ sở trung tâm của Sở Bưu điện Hà Nội nằm bên cạnh tòa nhà đầu tiên với mặt chính nhìn ra hồ Gươm ở hướng Tây. Việc thi công hoàn thành vào năm 1901 tại vị trí chùa Báo Ân cũ đã bị phá từ năm 1888, chỉ còn lại tháp Hoà Phong.
- Toà nhà Bưu điện trung tâm, chụp năm 1900
Người Pháp cũng cho xây con đường quanh hồ từ năm 1891 đến 1893. Năm 1902, khi Hà Nội trở thành Thủ phủ của Liên bang Đông Dương, họ đã chọn trụ sở Bưu điện Hà Nội làm cột mốc số 0 khi tính chiều dài từ Hà Nội đến Viêng Chăn (Lào) và Phnôm Pênh (Campuchia).
Về sau, một toà nhà mới đã được xây thêm theo phong cách kiến trúc Art Deco. Ban đầu, đó là trụ sở của Phòng Thương Mại và Nông nghiệp Hà Nội, thiết kế bởi KTS Felix Godard (1886 - ?) và Henri Cerutti–Maori (1899 - 1972). Tòa nhà này được nhà thầu Robert Joseph thi công từ 1939 đến năm 1940 tại vị trí bây giờ là Toà nhà Bưu điện Quốc tế ở góc phố Đinh Lễ - Đinh Tiên Hoàng.
Cải tạo và mở rộng
Kể từ đầu thế kỷ XX, tòa nhà giáp phố Lê Thạch đã qua 3 lần mở rộng và có nhiều thay đổi so với thiết kế ban đầu. Trong lần mở rộng vào năm 1910, một toà nhà 3 tầng đã được xây thêm và nối với toà nhà cũ, do nhà thầu Pées & Chazeau thực hiện cùng với việc sửa sang một số chi tiết.
- Toà nhà Bưu điện Quốc tế (Art Deco)
Đến năm 1918 lại có thêm Phòng bưu phẩm thuộc tòa nhà mới đó, nó được thiết kế bởi Sở Nhà cửa Dân sự và do nhà thầu Tran Ngoc Dien thi công. Năm 1921, tòa nhà tiếp tục được nhà thầu Aviat thực hiện cải tạo và sửa sang.
Từ năm 1923 đến 1927 Sở Bưu điện Hà Nội đã cho xây một khu phụ trợ trên thửa đất rộng 8.720 m2, giáp 4 phố: Hùng Vương, Lê Trực, Trần Phú và Nguyễn Thái Học bây giờ. Công trình gồm một kho xưởng được bao quanh bởi bốn dãy nhà hai tầng, với cổng chính mở ra phố Trần Phú.
Trong hai năm 1936–1937 một nhà để ắc quy đã được nhà thầu Lê Văn Can thực hiện bên cạnh tòa nhà giáp phố Lê Thạch. Năm 1939 bùng nổ chiến tranh thế giới thứ 2, một căn hầm chỉ huy và trung tâm báo động phòng không đã được xây đựng tại chỗ vườn hoa Lý Thái Tổ bây giờ.
- Toà nhà Bưu điện trung tâm mới
Sau Hiệp định Paris, từ năm 1973 đến 1976, công trình cũ của tòa bưu điện trung tâm đã bị phá dỡ và xây lại thành một tòa nhà 5 tầng với cột đồng hồ lắp trên đỉnh như ta thấy bây giờ.
Di tích kiến trúc Pháp
- Bảo tàng Lịch sử Quốc gia: số 1 phố Tràng Tiền.
- Khách sạn Metropole Hanoi: số 15 phố Ngô Quyền.
- Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam: số 49 phố Lý Thái Tổ.
- Nhà hát Lớn Hà Nội: số 1B phố Tràng Tiền.
- Nhà khách Chính phủ: số 12 phố Ngô Quyền.
- Trường THPT Trần Phú - Hoàn Kiếm: số 8 phố Hai Bà Trưng.
1022 Buu dien Ha Noi (tổng hợp)