1056 Nguyen Trong Hop
Nguyễn Trọng Hợp (1834 - 1902)
vị quanÔng tên thật là Nguyễn Văn Tuyên 阮 文 瑄, sinh năm 1834, mất năm 1902, tự Trọng Hiệp 仲 合, hiệu Kim Giang 金 江, biệt hiệu Quế Bình Tử 桂 坪 子, làm quan qua bảy đời vua từ Tự Đức đến Thành Thái.
Quê quán: Kim Lũ xã, Mỹ Đình tổng, Thanh Trì huyện, Thường Tín phủ, Hà Nội tỉnh, Bắc Kỳ nội trấn (nay là phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội).
Gia thế: cha là Nguyễn Văn Cư (1798-1852), đỗ cử nhân năm Tân Mão (1831), làm quan đến chức Ngự sĩ, cụ bốn đời là Nguyễn Công Thái (1684-1758) đỗ tiến sĩ khoa 1715, làm quan đến chức Tể tướng thời Lê Trung hưng.
Khoa bảng: cử nhân năm Mậu Ngọ niên hiệu Tự Đức 11 (1858), đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân năm Ất Sửu Tự Đức 18 (1865).
- Kinh lược sứ Nguyen Trong Hop
Quan lộ: bắt đầu với chức Tu soạn Tập Hiền Viện. Sau làm tổng đốc Định An, tổng đốc Sơn Hưng Tuyên, Bắc Kỳ khâm sai, quyền kinh lược sứ, thượng thư Bộ Lại, thượng thư Bộ Binh, hiệp biện đại học sĩ sung Cơ mật viện đại thần, Quốc sử quán tổng tài kiêm quản khâm thiên giám sự vụ. Từng làm chánh sứ đoàn sứ thần sang Pháp. Hàm: Chánh Nhất phẩm. Tước: Vĩnh Trung tử 永 忠 子.
Tác phẩm
Kim Giang di thảo 金 江 遺 草
Kim Giang Nguyễn tướng công nhật lịch 金 江 阮 相 公 日 歴
Kim Giang thi tập 金 江 詩 集
Kim Giang 金 江 文 集
Thanh Trì Nguyễn thị gia phả 清 池 阮 氏 家 譜
Trích thơ
題 明 浡 遺 漁 集 後 [1]
舊國荒涼事已殊,
羈人海外獨乘桴。
自披荊棘歸真主,
更向煙波學釣徒。
千里晚潮歸宿鷺,
半溪春綠長新蒲。
英風觀與茲然盡,
聊廓江天片月孤。
Phiên âm:
Đề “Minh Bột di ngư” tập hậu
Cựu quốc hoang lương sự dĩ thù,
Ky nhân hải ngoại độc thừa phù.
Tự phi kinh cức quy chân chủ,
Cánh hướng yên ba học điếu đồ.
Thiên lý vãn triều quy túc lộ,
Bán khê xuân lục trưởng tân bồ.
Anh phong quan dữ tư nhiên tận,
Liêu quách giang thiên phiến nguyệt cô.
Dịch thơ:
Nước cũ tan tành việc đã lâu,
Bè côi vượt bể ngạo ba đào.
Mở đường gai góc theo vua thánh,
Hướng nẻo sông hồ học bạn câu.
Ngàn dặm sóng chiều cò nghỉ cánh,
Nửa khe xuân biếc cỏ khoe màu.
Phong tư người trước nay đâu vắng,
Quạnh quẽ trời sông mảnh nguyệt đau.[2]
[1] “Minh Bột di ngư”: tập thơ của Mạc Thiên Tích.
[2] Bản dịch Cao Tự Thanh, Việt Nam bách gia thi - 越 南 百 家 詩, NXB Văn hoá (2005)