1062 Thuong Phuc village hall
Đình Thượng Phúc
Minh Từsông Nhuệh.Thanh TrìĐình Thượng Phúc 上福 được lập vào cuối thế kỷ XVIII. Thờ: Minh Từ Hoàng Thái Hậu Hồ Thuận Nương. Xếp hạng: Di tích thành phố (2011). Vị trí: Thượng Phúc, WQFR+RF7, Tả Thanh Oai, Thanh Trì, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 16 km (hướng 7 h). Trạm bus lân cận: Qua Cầu Tó 150M - Phan Trọng Tuệ.
Lược sử
Vùng tả ngạn sông Nhuệ phía nam huyện Thanh Trì xưa kia có hai thôn độc lập: Nguyễn Thượng và Ngũ Phúc (tên Nôm là làng Hạ). Theo Ngô Thì Nhậm, nhiều tù binh Chiêm Thành đã được đưa đến đây làm ruộng từ đầu thời Lê sơ. Năm Minh Mạng 2 (1821), các quan trấn Bắc Thành đề nghị cho nhập hai thôn thành một, ghép tên là Thượng Phúc, thuộc xã Hạ Thanh Oai, tổng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam Thượng.
Cổng làng Thượng Phúc được xây từ đời vua Bảo Đại. Những câu đối trên cổng đều đã mờ, riêng 4 chữ đại tự “Thượng Phúc xã môn” vẫn còn nguyên nét. Đình làng tọa lạc trên khu đất cao cạnh con đường chạy dọc bên bờ tả sông Nhuệ và được lập vào khoảng cuối thế kỷ XVIII dưới thời Lê trung hưng để thờ Minh Từ Hoàng Thái Hậu Hồ Thuận Nương, cô ruột của quyền thần Hồ Quý Ly.
- Cổng đình Thượng Phúc ©NCCông 2018
Bà vốn người huyện Diễn Châu, Nghệ An, lấy vua Trần Minh Tông (1314-1329) và sinh ra hai con đều làm vua (Trần Hiến Tông, Trần Nghệ Tông). Ban đầu bà về chùa Bảo Tháp ở Thượng Phúc để lánh nạn binh biến trong kinh thành. Sau khi ngộ đạo, bà được hòa thượng trụ trì Hồ Bà Lam giao chùa cho trông coi.
Trong hơn ba năm, bà đã xây thêm chùa Dâu (Phúc Khê Tự). Sau có lệnh phải trở về kinh đô, bà làm lễ chia tay dân làng vào ngày 16 tháng Hai nhưng nửa chừng thì bỗng trúng gió và qua đời. Vua phong bà làm phúc thần, cho dân Thượng Phúc thờ bà cùng với cố hòa thượng tại chùa Bảo Tháp và đình làng (được lập muộn hơn).
Năm 2011, đình Thượng Phúc được Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa.
- Tiền tế đình Thượng Phúc ©NCCông 2018
Kiến trúc
Trải qua gần 5 thế kỷ, đình Thượng Phúc cũ đã bị phá hủy nhiều lần, đặc biệt là trong hai cuộc kháng chiến ác liệt của thời kỳ chống Pháp (1946-1954) và chống Mỹ (1964-1972). Đình được phục dựng vào năm 1990 với bố cục kiểu “nội Công ngoại Quốc” trong một khuôn viên có diện tích khiêm tốn và tường bao kín xung quanh.
Cổng đình mở ra đường làng và gồm 4 cột trụ, thân đắp câu đối chữ Hán, hai cột lớn tạo nên cửa giữa, hai cột nhỏ giáp với cửa bên và đầu dãy nhà tả, hữu mạc 5 gian tường hồi bít đốc. Du khách bước qua cổng vào sân nhỏ với toà tiền tế kiểu phương đình 2 tầng 8 mái được xây vào năm 2007, mặt nhìn về hướng tây. Sau tiền tế là toà đại bái nối liền với toà hậu cung 3 gian.
- Sân đình Thượng Phúc ©NCCông 2018
Di sản
Trong đình hiện vẫn bảo lưu được khá nhiều hiện vật quý, bao gồm các bức cửa võng, hoành phi, 3 đôi câu đối thời Nguyễn, 8 đạo sắc phong thời Lê- Nguyễn (cùng với miếu Minh Từ)… Có hai kỳ lễ hội đình được tổ chức hằng năm, gồm ngày 14 tháng tư âm lịch là lễ Hoá Phật (giỗ tổ Hồ Bà Lam) và ngày 16 tháng hai âm lịch là lễ kỵ Đức thành hoàng (giỗ Minh Từ Hoàng Thái Hậu).
Di tích lân cận
- Chùa Bảo Tháp, miếu Minh Từ: làng Thượng Phúc, xã Tả Thanh Oai.
- Chùa Dâu (Phúc Khê Tự): làng Thượng Phúc, xã Tả Thanh Oai.
- Chùa Nhân Hòa (Phúc Lâm Tự): thôn Nhân Hòa, xã Tả Thanh Oai.
- Chùa Siêu Quần (Linh Ứng Tự): thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai.
- Đình Đan Thầm: thôn Đan Thầm, xã Mỹ Hưng.
- Làng khoa bảng Nguyệt Áng: thôn Nguyệt Áng, xã Đại Áng.
1062 dinh Thuong Phuc ©NCCông 2018-2024