1064 Temple of Lady A Lanh

ĐỀN BÀ Ả LANH (TT. PHÚ XUYÊN)

s.Châu Giangh.Phú XuyênHai Bà Trưng

Đền Bà Ả Lanh có từ lâu đời. Thờ Bà Ả Lanh, tướng của Hai Bà Trưng. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1992). Vị trí: PWH2+88H, tiểu khu Đại Nam, TT. Phú Xuyên, Phú Xuyên, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 35 km (hướng 5 h). Trạm bus lân cận: Đối Diện Công Ty Giống Cây Trồng Nam Dương - Quốc Lộ 1A.

Lược sử

Tương truyền Bà Ả Lanh là một nữ tướng tham gia cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng. Có một ngôi đền thờ Bà, còn gọi là đền Ả Lanh công chúa, nay tọa lạc tại thôn Đại Đồng Nam, thuộc tiểu khu Đại Nam, thị trấn Phú Xuyên, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội.

Cuốn thần phả hiện đang lưu giữ tại đền ghi rõ hành trạng và công lao của Bà Ả Lanh. Theo đó, Bà lớn lên khi xứ Giao Chỉ bị nhà Đông Hán đô hộ, Tô Định là viên quan thái thú gian ác và bạo ngược khiến nhân dân ta bị đói nghèo và mất tự do. Hắn giết Thi Sách là một người yêu nước. Bà Trưng vừa căm thù giặc vừa muốn báo thù cho chồng, đã cùng em gái tự xưng vương và phất cờ khởi nghĩa vào năm 40. Bà Ả Lanh đã đi theo và chiến đấu giải phóng quê nhà. Sau khi hoá, Bà đã được nhân dân Đại Đồng Nam lập đền thờ và suy tôn làm vị thần bảo trợ ngôi làng. Ngôi đền có từ lâu đời và đã trải qua nhiều lần trùng tu.

Năm 1992, đền Bà Ả Lanh được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc

Ngôi đền toạ lạc trên một khu đất ven bờ nam con sông nhỏ gọi là Máng Bảy, cách cầu Guột khoảng 1 km và cách Ga Hà Nội khoảng 35 km về hướng nam. Khuôn viên đền có nhiều cây cối và giếng tròn to, ba phía khác đều giáp ruộng nước. Di tích biệt lập với nơi dân cư sinh sống.

Cổng đền xây kiểu 2 tầng 8 mái đắp ngói ống giả. Đền chính nhìn về phía tây bắc, gồm 2 toà đại bái và hậu cung, cả hai đều có quy mô khá nhỏ. Đại bái gồm 3 gian 2 chái được làm theo kiểu 1 tầng 4 mái với đầu đao uốn cong. Các bộ vì dựa trên 4 hàng chân cột được liên kết theo kiểu “thượng ván mê, hạ cốn mê, bẩy hiên”.

Hậu cung sâu 3 gian, kết nối với gian giữa của toà đại bái theo hình “chữ Đinh”. Phía trước toà hậu cung bài trí một bộ cửa võng, hương án chạm hình phượng với kỹ thuật chạm thủng có giá trị về điêu khắc.


Các bộ vì tại hậu cung có kết cấu giống toà đại bái theo kiểu “thượng ván mê, hạ cốn mê”. Các mảng chạm trang trí kiến trúc tại toà này cũng giống như các mảng chạm kiến trúc tại toà đại bái.

Di tích lân cận

1064 den Ba A Lanh ©NCCông 2014-2024