Đình Đình Cả

Đình có từ thời Lê trung hưng. Thờ: tướng Phạm Ban và công chúa Lý Hồng Nương. Lễ hội: 13 tháng Giêng âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: 42P4+2CX, Nội Duệ, Tiên Du, Bắc Ninh, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 26km (hướng 1h30). Trạm bus: Thị Trấn Lim - QL1.

Lược sử

Xã Nội Duệ có tên Nôm là Lim, thuộc huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Giao thông qua đây rất thuận tiện với các tuyến xe buýt và đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn. Xã gồm có 4 thôn: Duệ Nam, Duệ Khánh, Lộ Bao và Đình Cả. Đình thôn Đình Cả thờ vị tướng nhà Lý là Phạm Ban và vợ là công chúa Lý Hồng Nương.

Kiến trúc

Đình được dựng vào thời Lê trung hưng, về sau bị phá huỷ vào năm 1947. Kiến trúc định hình từ lần xây lại vào cuối thế kỷ XX. Cổng đình làm kiểu nghi môn tứ trụ, giáp với đường Minh Khai (QL1A cũ) ở phía nam. Sân đình khá rộng, có nhà khách và nhà bia ở bên hữu, cây đa và sân khấu lộ thiên ở bên tả.

Sân đình Đình Cả. Photo ©NCCong 2024

Toà tiền tế nằm ở giữa sân, xây kiểu phương đình 16 cột, chồng diêm 2 tầng 8 mái, đầu đao cong. Kề ngay phía sau là toà đại bái 5 gian xây trên nền cao, tường hồi bít đốc tay ngai, cửa bức bàn, gian giữa kết nối với hậu cung theo hình "chữ Đinh". Trong đình vẫn còn một số bức chạm khắc gỗ sinh động.

Di sản

Đầu thế kỷ XVIII, quận công Đỗ Nguyễn Thụy người làng Đình Cả đã hiến nhiều tài sản để trùng tu đình chùa trong xã. Quận công nâng lễ cầu phúc tại đền Cổ Lũng và đình Đình Cả thành lễ hội tổng Nội Duệ với quy định khai hội từ ngày 15 đến 21 tháng Tám âl. Ông mất năm 1734, lăng mộ đá được xây năm 1739 tại quê hương, đến nay vẫn còn nguyên vẹn.

Tiền tế đình Đình Cả. Photo ©NCCong 2024

Nội Duệ nổi tiếng với lễ hội quy tụ những liền anh liền chị hát quan họ và hàng nghìn người đến tham dự. Theo các chuyên gia, làn điệu quan họ có thể liên quan đến truyền thuyết về chàng Trương Chi và chịu ảnh hưởng của dân ca Champa qua sinh hoạt của những nhóm tù nhân chiến tranh thời xưa bị đưa đến vùng Kinh Bắc để khai hoang, lập ấp.

Ban đầu, lễ hội chính diễn ra tại Cổ Lũng, về sau mới chuyển đến núi Lim và gọi là hội Lim. Văn bia "Hồng Vân từ bi ký" khắc năm Cảnh Hưng 30 (1769) cho biết: người làng là tướng Nguyễn Đình Diễn đã cấp ruộng, tiền cho tổng Nội Duệ để xây chùa trên núi Lim và chuyển lễ hội từ mùa thu sang mùa xuân, bắt đầu từ ngày 12 tháng Giêng. Mộ Nguyễn tướng công hiện nằm ở chân núi Lim.

Đại đình Đình Cả. Photo ©NCCong 2024

Năm 1993, đình thôn Đình Cả và lăng quận công Đỗ Nguyễn Thụy được xếp hạng Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di tích lân cận

• Chùa Cổ Lũng: 442Q2+JR, Nội Duệ, Tiên Du.
• Chùa Cổ Pháp: 4X37+P6J, Tân Hồng, Từ Sơn.
• Chùa Phật Tích: 32WG+JM5, Phật Tích, Tiên Du.
• Chùa Tam Sơn: 4XVG+6VP, Tam Sơn, Từ Sơn.
• Chùa Tiêu Sơn: 4XQM+55H, Tiêu Thượng, Từ Sơn.
• Đền Đô: 4X46+R52, Tân Hồng, Từ Sơn.
• Đình Phù Lưu: 4X76+MQ Từ Sơn, Bắc Ninh.

1109 - dinh Dinh Ca ©NCCông 2022-2024