177 Coffins’ street
Phố Lò Sũ
Phố Lò Sũ dài 316m từ Trần Quang Khải đến Bờ Hồ, qua ngã tư Hàng Tre - Hàng Vôi, Lý Thái Tổ - Nguyễn Hữu Huân, Hàng Dầu. Nay thuộc: phường Lý Thái Tổ, Q. Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 130m (hướng 4h). Trạm bus lân cận: BX Bờ Hồ (xe 09, 14), 23 Hàng Tre (04, 08, 11, 14, 18, 23, 31, 34, 36, 86), 54 Nguyễn Hữu Huân (04, 08, 11, 14, 18, 23, 36), 162 Trần Quang Khải (03, 24, 34, 42, 43, 48, 55, 86)
Lược sử
Phần lớn phố Lò Sũ ngày nay đi qua đất của các thôn Sơ Trang, Tả Lâu (tổng Tả Túc) và Nhiễm Thượng (tổng Hữu Túc), huyện Thọ Xương cũ. Dấu vết các địa danh cổ được lưu lại trong tên đình Trang Lâu ở số nhà 30, sau trở thành trụ sở Uỷ ban nhân dân phường Lý Thái Tổ.
- Phố Lò Sũ - Hàng Dầu
Thời thuộc Pháp, chính quyền thực dân đặt tên phố là “Rue Pouyanne”. Từ năm 1945 thị trưởng Trần Văn Lai chính thức cho đổi thành Lò Sũ để ghi nhớ tên phường Hàng Sũ và nghề sũ của dân sở tại (xưa kia các loại quan tài được gọi chung là hàng sũ và nghề sản xuất những mặt hàng này là nghề sũ).
Quả thật trên phố Lò Sũ từng có nhiều cửa hiệu chuyên đóng và bán áo quan. Thế nhưng trong những đình đền ở quanh nơi đây lại có ban thờ tổ nghề mộc và nghề rèn, bởi vì phần lớn những người thợ sũ đều xuất thân từ hai nghề này.
- Phố Lò Sũ - Hàng Tre
Dân phường Hàng Sũ phần lớn gốc từ làng Liễu Viên, Phương Dực (huyện Thường Tín) lên kinh thành Thăng Long lập nghiệp vào cuối thời Lê. Tuy nhiên, nghề hàng sũ trên phố này từ lâu đã biến mất, chỉ còn lại tên gọi mà thôi.
Di tích trên phố
Phố Lò Sũ còn lưu lại dấu tích của một số công trình kiến trúc hoành tráng kiểu thuộc địa Pháp được xây từ cuối thế kỷ XIX. Trong tòa nhà dài mang số 2 ở đầu phố (trụ sở của Toà án Hàng Tre cũ) hiện tọa lạc hai cơ quan: Uỷ ban sông Mê Công Việt Nam và Ban Quản lý trung ương các dự án thuỷ lợi, đối diện với trụ sở Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ở số 1.
- Đầu phố Lò Sũ ngay sau khi quân Pháp rút (10-10-1954)
Tại số nhà 22 phố Lò Sũ từng có đền thờ tổ nghề mộc. Số nhà 30 vốn là đình làng Trang Lâu[1] của dân sở tại, sau trở thành trụ sở Uỷ ban nhân dân phường Lý Thái Tổ. Còn số nhà 32 hiện là một khách sạn thì trước kia từng có đền thờ tổ nghề rèn của dân quê gốc Đa Hội bên huyện Đông Anh đến đây lập nghiệp từ thời Lê.
Hiện nay trên phố Lò Sũ, ngoài những khách sạn và trụ sở văn phòng mới được xây dựng thì nhiều ngôi nhà khác đã được sửa lại khang trang, chỉ còn lại rất ít nhà cũ. Đoạn giữa phố có số nhà 51 là trụ sở Toà án Nhân dân quận Hoàn Kiếm. Tại đoạn cuối phố có nhiều nhà hàng và cửa hiệu bán giầy, dép, mũ, áo, túi các loại. Cửa hiệu ở ngã ba nhìn ra Hồ Gươm thậm chí còn lấn cả sang đất của đền Bà Kiệu và đã suýt làm vạ lây khi có lần bị cháy.
- Phố Lò Sũ - Lý Thái Tổ
Di tích lân cận
- Đền Bà Kiệu: số 59 phố Đinh Tiên Hoàng.
- Đền Ngọc Sơn: số 4 phố Đinh Tiên Hoàng.
- Đền Thọ Nam: số 22 phố Hàng Thùng.
- Đình Trang Lâu: số nhà 77 phố Nguyễn Hữu Huân.
- Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục: đầu phố Đinh Tiên Hoàng.
- Tháp Hòa Phong: cuối phố Đinh Tiên Hoàng.
©NCCong 2014, Coffins’ street
[1] Bên phố Nguyễn Hữu Huân cũng có đình Trang Lâu ở số nhà 77.