Phố Hàng Đường

Phố Hàng Đường dài 180m, đi từ ngã tư Đồng Xuân—Hàng Mã—Hàng Chiếu, qua ngã tư Ngõ Gạch—Hàng Cá xuống ngã tư Hàng Ngang—Hàng Buồm—Lãn Ông. Nay thuộc phường Hàng Đào, Q.Hoàn Kiếm, TP.Hà Nội. Cách Ga Hà Nội: 2 km (hướng 1 h). Trạm bus lân cận: 80 Trần Nhật Duật, 373 Hồng Hà, hoặc 22c Hàng Lược.

Lược sử

Đây nguyên là phần đất của thôn Vĩnh Thái (đoạn đầu phố) và thôn Đông Hoa Nội Tự (đoạn cuối phố), thuộc tổng Hậu Túc, huyện Thọ Xương cũ. Trước kia sông Tô Lịch chảy qua khu vực này, có một cây cầu đá bắc ngang gọi là Cầu Đông, nay cầu đã mất nhưng vẫn còn để lại tên ở ngôi chùa Cầu Đông. Ngoài ra trên phố Hàng Đường từng có ngôi đình Vĩnh Hanh ở số 19B; ngày xưa tầng dưới để buôn bán, bên trên để thờ, nay không còn nữa.

Thực dân Pháp sau khi chiếm Hà Nội đã đặt tên phố này là “Rue du Sucre”, dịch đúng nghĩa đen “Phố Hàng Đường”.

Ngõ Gạch - Hàng Đường ©NCCong 2015

Năm 1945, bác sĩ Trần Văn Lai thị trưởng thành phố đổi lại tên cũ, được dùng cho đến ngày nay. Năm 1946, trong những ngày đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc, phố Hàng Đường thuộc khu trung tâm của Liên khu I. Chùa Cầu Đông là một trong hai trạm quân y của Liên khu. Các số nhà 7, 9, 11 lúc đó từng dùng làm trụ sở của Ban Chỉ huy tiểu đoàn 101 phụ trách khu Đồng Xuân, một trong 3 khu chưa bị chiếm của Liên khu này. Hàng năm nhân dân sở tại vẫn tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm liệt sĩ tại sân chùa Cầu Đông.

Xưa kia hàng hóa đặc trưng của phố này là các loại bánh kẹo làm từ mật, đường mía, đường phèn. Đường phèn từ Quảng Ngãi, đường mật mía từ các vùng qua tay các lái buôn rồi đem đến phố bán lẻ hoặc chế biến thành bánh kẹo.

“Rue du Sucre” những năm 1940

Trước những năm 1960, Hàng Đường vẫn là một phố buôn bán bánh kẹo lớn ở thành phố Hà Nội, nhất là vào các dịp Tết Trung Thu, Tết Nguyên Đán. Sau đó dãy phố này không còn chỉ chuyên về bánh mứt kẹo như trước mà trở thành trung tâm thương mại sầm uất của thủ đô với đủ loại mặt hàng, đặc biệt là quần áo và các món ô mai ngon có tiếng.

Hiện nay phố Hàng Đường chỉ cho xe cơ giới giao thông một chiều Nam-Bắc; lại được dành làm tuyến đi bộ và “Chợ đêm Đồng Xuân” vào buổi tối các ngày thứ sáu, thứ bảy và chủ nhật hàng tuần.

Nhà cũ trên phố Hàng Đường ©NCCong 2015

Dấu tích trên phố

Ngôi đình Đức Môn ở nhà số 38A phố Hàng Đường được xây vào khoảng thế kỷ XVI-XVII, thời Hậu Lê. Đình thờ thần Ngô Văn Long, tương truyền là một vị tướng có công lớn trong thời kỳ giữ nước của vua Hùng Vương thứ 18.

Liền kề đình Đức Môn là chùa Đông Môn tức chùa Cầu Đông ở số nhà 38B phố Hàng Đường. Cuối thiêu hương bên tả thượng điện có thờ tượng của vợ chồng thái sư Trần Thủ Độ. Đình Đức Môn và chùa Cầu Đông đã tạo thành một tổng thể di tích trên thửa đất liền khoảnh, theo lối “tả Thần hữu Phật”.

Hàng Đường—Lãn Ông—Hàng Buồm ©NCCong 2013

Panorama

• Ngã tư Hàng Đường—Hàng Cá. Panorama ©NCCong 2014
• Ngã tư Hàng Đường—Hàng Chiếu. Panorama ©NCCong 2014

Di tích lân cận

• Chùa Vĩnh Trù: số 59 phố Hàng Lược.
• Đền Bạch Mã: số 76 phố Hàng Buồm.
• Đền Cổ Lương: ngõ 28 Nguyễn Văn Siêu.
• Đình Đông Thành: số 7 phố Hàng Vải.
• Đình Thanh Hà: số 10 phố Ngõ Gạch.
• Nhà số 48 phố Hàng Ngang: nơi CT Hồ Chí Minh viết Tuyên ngôn Độc lập.

18 pho Hang Duong ©NCCông 2011-2019