233 Due Tu pagoda

Chùa Duệ Tú (Quảng Khai Tự)

sông Tô Lịchthời Lýquận Cầu Giấy

Chùa Duệ Tú tương truyền có từ thế kỷ XII. Tên chữ: Quảng Khai Tự. Lễ hội: ngày 7 tháng 3 âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1989). Vị trí: ngõ Chùa Duệ Tú, 2RP2+CVH, Nguyễn Khánh Toàn, Quan Hoa, Cầu Giấy, Hà Nội, Vietnam. Cách Ga Hà Nội: 7 km (hướng 9 h). Trạm bus lân cận: Ngã 3 Nguyễn Khánh Toàn - Dương Quảng Hàm (xe 12, 38), ngã phố Bưởi - Đào Tấn (25, 55)

Lược sử

Chùa Duệ Tú vốn là một ngôi chùa của thôn Tiền, xã Dịch Vọng, tên chữ Quảng Khai Tự, xưa thuộc giáp Khánh Duệ nên còn gọi là chùa Duệ. Tương truyền chùa được xây từ đời vua Lý Nhân Tông (1073-1129) bởi thiền sư Đại Điên, thế danh Lê Nghĩa. Bản ngọc phả năm 1579 và bản sao năm 1737 đều chép Lê Nghĩa sau khi cha mẹ mất đã lấy đất nhà mình để dựng chùa làm nơi tu hành.

Đại Điên cùng học pháp thuật với Từ Vinh là người làng Láng và cha của Từ Đạo Hạnh. Diên Thành Hầu bị Từ Vinh dùng pháp thuật chống lại nên sai Đại Điên giết, xác ném xuống Tô Lịch. Từ Đạo Hạnh đã sang Tây Trúc học pháp thuật, sau trở về vụt chết Đại Điên.

Tam quan chùa Duệ Tú. Ảnh ©NCCong 2021

Lễ hội chùa Duệ diễn ra cùng dịp với lễ hội chùa Láng vào mùa xuân, chính hội ngày mùng 7 tháng 3 âm lịch nổi tiếng với màn “đấu pháo” của đám rước kiệu Từ Đạo Hạnh đi qua đây để đến chùa Hoa Lăng nơi thân mẫu ngài từng ẩn tu.

Ngày 5-9-1989, chùa Duệ được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc

Đường vào chùa còn gọi là ngõ Vụt. Bên kia ngõ có lầu Quan Âm, tượng nhìn qua bình phong sang tam quan chùa ở hướng tây. Kiến trúc chùa sau các đợt trùng tu năm 1936, 1985, 1994, 2020 đã khá ổn định và mang phong cách thời Nguyễn.

Trùng tu chùa Duệ. Ảnh ©NCCong 2021

Tam quan xây kiểu ngũ môn gồm 3 gian ở giữa và 2 cửa phụ ở hai bên. Trên gác treo một quả chuông đồng đúc năm Gia Long 14 (1815), bộ vì mái làm theo kiểu quá giang. Bên dưới bày bàn ghế tiếp khách, tường trong gắn các bia hậu. Mặt tam quan có các câu đối bằng chữ Hán và đại tự bằng Quốc ngữ.

Sau cửa “Chính Tâm” là sân gạch với 5 gian nhà Tổ liền nhà Tăng bên tay phải, đối diện là nhà Mẫu 5 gian, cả hai đều có hàng hiên. Các vì kèo trong nhà Mẫu làm kiểu kèo cầu, bào trơn đóng bén. Chính điện thờ Tứ Phủ, hai bên là các ban thờ Đức thánh Trần, Thanh Long và Sơn Trang. Tại đầu hồi hữu mạc cũng mới xây ban thờ vong.

Phật điện chùa Duệ. Ảnh ©NCCong 2023

Tòa tam bảo quay về phía đông nam, được xây lại kiểu 2 tầng 4 mái, chỗ cổ diềm có lắp kính lấy ánh sáng tự nhiên. Tiền đường chia làm 5 gian, thềm cao 7 bậc, hai đầu bờ nóc đắp luân xa. Các vì kèo làm kiểu kèo cầu quá giang, 4 bức cốn chạm hình long, phượng, đầu hồi treo quả chuông đồng được đúc năm 1920. Hậu cung xây tường hồi bít đốc, kết nối với tiền đường thành hình chuôi vồ. Trần nhà cao, các cột đều treo câu đối.

Di vật

Chùa Duệ Tú có hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông đầy đủ. Hiện vẫn còn giữ được một số pho mang phong cách nghệ thuật điêu khắc của thế kỷ XVIII—XIX. Ngoài ra ở ngay chính điện có một pho tượng sư Đại Điên to bằng người thật ngồi trong khám thờ.

Khám thờ sư Đại Điên

Cạnh khám thờ là tấm bia đá dựng năm Bảo Đại 16 (1941) có khắc ghi 3 đạo sắc phong cho sư Đại Điên vào các năm Gia Long 9 (1810), Duy Tân 9 (1915), và Khải Định 9 (1924).

Di tích lân cận

©NCCông 2015-2022, Due Tu pagoda