261 Hoang community hall

Đình Hoàng (Cổ Nhuế)

sông Nhuệq.Bắc Từ Liêmnhà Lý

Đình Hoàng có từ thế kỷ XIX. Thờ: hoàng tử Đông Chinh Vương nhà Lý. Lễ hội: từ 9 đến 10 tháng 2 âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: 3Q8H+6M, Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 11km (hướng 10h). Trạm bus lân cận: số 488 Trần Cung, hoặc số 527 Phạm Văn Đồng.

Lược sử

Đình Hoàng hay đình Chạ là đình thôn Hoàng của xã Cổ Nhuế, bên trong thờ hoàng tử Đông Chinh vương, con thứ 5 của vua Lý Thái Tổ. Tư liệu lịch sử cho biết đình Hoàng cũ được dựng từ đời Cảnh Hưng (1745) và đã qua tu sửa nhiều lần. Tháng 3-1986 ngôi đình mới chuyển về địa điểm đối diện ngõ 488 phố Trần Cung để nhường chỗ cho việc xây đường lên cầu Thăng Long.

Theo thần tích, tháng Tám năm Đinh Mão, niên hiệu Thuận Thiên thứ 18 (1027), Đông Chinh vương phụng chiếu vua cha đi dẹp giặc ở Châu Văn (sau là huyện Văn Uyên, Lạng Sơn). Tương truyền vùng Cổ Nhuế lúc ấy nhà cửa còn đơn sơ, dân cư thưa thớt nhưng đã nhiệt tình tiếp đón Ngài cùng đoàn quân trên đường ra trận.

Chánh điện đình Hoàng. Ảnh ©2023 NCCong

Đến tháng Hai năm sau, Ngài thắng trận trở về, dân làng lại ra đón rất thành kính. Khi vào triều, Ngài tâu với vua cha: “Đội ơn uy linh của trời đất, quân đi đến đâu thắng đó. Phàm những nơi đi qua và trở về có người dân ra đón hai bên đường, gồm 82 xã, đều muốn xin hoàng nhi làm phúc thần địa phương”. Vua chấp nhận, xuống chiếu ban cho dân Cổ Nhuế 1600 mẫu ruộng và miễn tô thuế.

Đến đời vua Lý Thái Tông, năm Thiên Thành thứ hai (1029), Hoàng tử nhờ thầy phong thuỷ tìm được đất đẹp dựng chùa thờ Phật ở Cổ Nhuế. Thấy dân còn nghèo, công chúa thứ tư là Tả Minh Hiền đã bỏ tiền riêng ra xây. Khi dựng xong, chùa được đặt tên là Sùng Quang Tự (thường gọi chùa Cả). Sau khi công chúa mất, dân làng thờ bà làm hậu Phật ở bên tả.

Cổng đình Hoàng. Photo NCCong ©2020

Ngày 25-01-1994, đình Hoàng đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc

Mặt đình quay về phía đông nam, cổng nghi môn có 4 trụ biểu với câu đối chữ Hán ở 3 mặt. Bên ngoài cổng, trên tường đắp nổi tượng hai ông Hộ pháp đứng đối diện đôi voi đá nhỏ đặt ở một cái sân rộng phía trước đình và sân này có cổng mở ra phố ngay cạnh điểm dừng xe bus số 28. Tại đây từng có một cây cầu đá bắc trên con lạch đổ ra sông Nhuệ, về sau mới đặt cống ngầm để nước chảy qua bên dưới sân đình và một số phố, ngõ.

-Sân đình Hoàng. Photo NCCong ©2020

Đu khách đi thẳng từ nghi môn đến cuối sân, bước lên một hiên nhỏ với 4 trụ vuông có đắp các câu đối, rồi vào tòa đại bái 3 gian 2 chái, cửa bức bàn, kết nối với trung cung và hậu cung thành hình chữ "Công". Hậu cung xây 2 tầng 8 mái, cổ diềm lắp chấn song con tiện lấy ánh sáng. Phía tả hậu cung là một cái giếng đá sâu và khu phụ. Ở góc sân phía đông bắc có nhà tả mạc 3 gian, trong có bảng ghi sự tích và bia công đức gắn trên bức tường áp lưng vào phố Trần Cung.

Di vật

Ngoài các bức chạm khắc độc đáo, hiện trong đình Hoàng còn có 17 đạo sắc phong từ thời Lê Trung hưng đến thời Nguyễn (Khải Định), 1 cuốn ngọc phả, 4 bức đại tự, 1 đôi câu đối sơn son thếp vàng ca ngợi công đức nhà Lý, 3 long ngai, 1 kiệu bát cống khắc chữ “Cảnh Hưng Giáp Thìn niên” (1784), 1 bộ sập thờ, 1 đôi voi đá, 1 quả chuông niên hiệu Thành Thái Kỷ Hợi (1899), 2 bộ tam sự, 3 bát nhang và đồ sứ quý.

Hậu cung đình Hoàng. Photo NCCong ©2020

Đình thôn Hoàng và các di tích tâm linh liên quan là nơi diễn ra một trong những lễ hội được cho là lâu đời nhất trên đất Hà Thành, được tổ chức cứ 5 năm một lần kéo dài 3 ngày liền từ mùng 8 đến 10 tháng Hai âm lịch, kỷ niệm cuộc xuất quân dẹp giặc Văn Châu. Ngoài lễ dâng hương tế thành hoàng và đám rước các kiệu Hoàng tử, Phu nhân với Công chúa Minh Hiền còn có nhiều trò chơi dân gian như hát dân ca, quan họ, chọi gà, đấu cờ người, đua nấu chè kho, thi thợ may giỏi…

Di tích lân cận

261 dinh Hoang ©NCCông 2016-2024