Phố Hàng Mã

Phố Hàng Mã dài 339m, đi từ ngã tư Hàng Chiếu - Hàng Đường - Đồng Xuân qua các phố Chả Cá - Hàng Lược, Thuốc Bắc, Hàng Rươi - Hàng Đồng, Hàng Cót - Hàng Gà, Cổng Đục đến Phùng Hưng. Nay thuộc: phường Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 800m (hướng 11h). Trạm bus lân cận: 22c Hàng Lược (xe 31), 50 Hàng Cót (01), 4 Lý Nam Đế (18, 23), Đd 16 Phùng Hưng (01, 18, 23, 36ct)

• Hàng Mã - Đồng Xuân - Hàng Chiếu - Hàng Đường. Panorama NCCong ©2014. Panorama ©NCCong 2013

Lược sử

Phố Hàng Mã là nơi kinh doanh nhiều mặt hàng đầy màu sắc. Nằm rất gần chợ Đồng Xuân và lại giáp với 11 phố khác, phố lúc nào cũng nhộn nhịp mua bán và thu hút rất đông khách du lịch trong ngoài nước. Đặc biệt, vào những dịp lễ lớn như Trung Thu, Giáng Sinh và Nguyên Đán thì mọi người phải gửi xe ở ngoài để đi bộ chơi sắm trong khu chợ Tết. Mấy năm gần đây, các chợ Tết mọc lên khắp nơi nhưng khu Hàng Mã vẫn được coi là điểm du lịch hấp dẫn bậc nhất.

Hàng Mã—Chả Cá. Ảnh NCCong ©2013

Xưa kia đây vốn là đất của hai thôn Vĩnh Hanh và Yên Phú, chỉ cách nhau bằng con sông Tô Lịch. Khúc sông ở giữa hai thôn dần dần bị lấp và hai đoạn phố trực chỉ ở đôi bờ sông thành ra nối liền với nhau, thời Pháp thuộc được đặt một tên chung là Rue du Cuivre (phố Hàng Đồng).

• Hàng Mã - Hàng Đồng - Hàng Rươi. Panorama NCCong ©2015

Đoạn phố phía đông trên đất thôn cũ Vĩnh Hanh vẫn có tên gọi thông thường là phố Hàng Mã. Dân ở phố này có một số gia đình gốc người làng Tân Khai (Hàng Sắt và Cổng Đục) dọn đến mở cửa hàng bán đồ giấy màu dùng để trang trí (hoa giấy, đèn giấy các kiểu...) và đồ mã nhỏ để cúng lễ (mũ thổ thần, mũ ông Táo, vàng giấy...).

Hàng Mã sớm mùng 1 Tết. Ảnh NCCong ©2011

Đồ mã nhỏ được làm và bán ở đây, còn đồ mã lớn dùng cho tang lễ (minh khí), hoặc đám chay, hoặc lễ cầu mát, thì khách hàng đặt làm ở phố Mã Mây. Dần dần, những món hàng trang trí khác và đồ chơi Tết Trung Thu cũng được bán ở đây. Phố Hàng Mã trở thành nơi phục vụ cả người gặp dịp vui lẫn người gặp đau buồn.

• Hàng Mã - Hàng Gà - Hàng Cót. Panorama NCCong ©2014. Panorama ©NCCong 2013

Phố Hàng Mã còn nổi tiếng vì kiến trúc đặc sắc gồm những nhà hình ống và nhà chồng diêm. Nhà hình ống với chiều dài, bề rộng có hạn, nhưng người dân trước đây đã sáng tạo nên một không gian để ở, thờ phụng, nghỉ ngơi, sản xuất và buôn bán khá hợp lý, vẫn có cả khoảng không để đưa thiên nhiên vào trong nhà.

Hàng Mã—Hàng Đồng—Hàng Rươi. Ảnh NCCong ©2013

Nhà chồng diêm là loại nhà hai tầng xây bằng gạch và gỗ, với gác xép có cửa giả hoặc cửa cỡ nhỏ, hoặc cửa tròn mở ra phố. Loại nhà này ngoài mái ngói nghiêng xuống mặt phố còn có mái tranh vẩy thêm ra hè.

• Hàng Mã - Chả Cá - Thuốc Bắc - Hàng Lược. Panorama NCCong ©2015

Khi nghề làm đồ hàng mã ở phố Mã Mây suy tàn thì nghề làm đồ mã ở phố Hàng Mã cũng không hơn trước được, các cửa hàng trong phố chủ yếu bán các loại giấy màu, giấy trắng mộc và làm đèn giấy, đồ giấy trang trí; đồ mã cúng lễ chỉ sản xuất theo tháng.

Phố Hàng Mã đầu thế kỷ XX

Di tích lân cận

• Chợ Đồng Xuân: phố Đồng Xuân.
• Chùa Cầu Đông: số 38B phố Hàng Đường.
• Chùa Thái Cam: số 16c phố Hàng Gà.
• Chùa Vĩnh Trù (trước là đình Vĩnh Trù): số 59 phố Hàng Lược.
• Đình Đồng Thuận: số 27 phố Hàng Cá.
• Đình Lò Rèn: số 1 phố Lò Rèn.

©NCCông 2011-2013, Hang Ma street