333 Luu Phai pagoda

Chùa Lưu Phái (Linh Sơn Tự)

thời Lê trung hưnghuyện Thanh Trìsông Tô Lịch

Chùa Lưu Phái có từ thế kỷ XVII. Tên chữ: Linh Sơn Tự. Xếp hạng: Di tích thành phố (2006). Vị trí: xã Ngũ Hiệp, WVH2+52, Thanh Trì, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 12 km (hướng 6h). Trạm bus lân cận: KP Ngũ Hiệp - Ngọc Hồi trên quốc lộ QL1A (xe 06, 08, 12).

Lược sử

Chùa Lưu Phái có từ thế kỷ XVII, tên chữ là Linh Sơn Tự. Chùa tọa lạc ở thôn Lưu Phái, xã Ngũ Hiệp, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội, hiện nay do Ni sư Thích Đàm Hiếu trụ trì. Từ trung tâm thành phố, du khách có thể đi xe bus 06, 08, hoặc 12 đến đây thẳng theo quốc lộ QL1A và xuống ở Km11.

Sử ghi: đầu năm 1789, hoàng đế Quang Trung đích thân chỉ huy cánh trung quân Tây Sơn vây hãm rồi đại phá đồn Ngọc Hồi của quân nhà Thanh, tiến về giải phóng Thăng Long. Hai thế kỷ sau, cách chùa Lưu Phái chỉ chừng 500m, một Đài chiến thắng khá lớn đã được dựng lên để kỷ niệm trận đánh oai hùng. Dân sở tại cho biết ở cánh đồng làng Tự Khoát bên cạnh còn lưu danh Mả Ngô tức là cái gò chôn xác giặc Thanh bị chết trong dịp ấy.

Cổng ngõ đình chùa Lưu Phái. Ảnh: NCCong ©2015

Chùa đã trải qua vài lần trùng tu từ những năm 1878, 1888 cho đến gần đây. Một thời gian dài chùa không hoạt động, năm 1989 mới có sư trụ trì. Đầu thập kỷ 2010 sư đã đứng ra tổ chức vận động quyên góp công đức để sửa sang lại chùa sau khi bị xuống cấp nặng nề qua hàng trăm năm biến động lịch sử và đặc biệt khuôn viên bị lấn chiếm nhiều trong nửa cuối thế kỷ XX.

Diện tích chùa trước kia rất rộng: phía nam giáp nghĩa trang liệt sĩ Ngọc Hồi, phía tây nam giáp quốc lộ 1A. Trong thời kỳ Mỹ ném bom miền Bắc, năm 1966 Trạm thương binh bệnh binh thành phố được mượn khu vực nội tự của chùa để sơ tán. Khi hết chiến tranh, khu đất đó được giao cho Xí nghiệp Kim khí Ngũ Hiệp quản lý, rồi Xí nghiệp này lại chuyển nhượng cho Công ty cổ phần thiết bị kỹ thuật điện Hàm Long. Toàn bộ phần đất mà Công ty đang sử dụng vốn là đường vào và cổng tam quan của chùa cũ.

Sân trước đình chùa Lưu Phái. Ảnh: NCCong ©2015

Cùng với đình và đền Lưu Phái, ngôi chùa đã được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa tại Quyết định số 601 ngày 26-1-2006 của UBND TP Hà Nội.

Kiến trúc và di vật

Tuy mặt bằng xây dựng có nhỏ hơn xưa nhưng dáng vẻ kiến trúc hiện nay nhìn chung vẫn mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn muộn. Ngay ở đầu con ngõ rẽ vào chùa, đối diện cửa đền Lưu Phái đã có xây thêm một thủy đình hình vuông tựa như kiểu chùa Một Cột vươn lên giữa lòng cái ao cũng vuông mà một cạnh ở phía tây bắc giáp với đường làng. Thủy đình nhỏ nhưng khá cao, phía trên 4 trụ vuông là 2 tầng 8 mái lợp ngói kiểu giả cổ với các đầu đao cong cong. Bên trong thủy đình đặt một ban thờ và bức tượng Quán Thế Âm Bồ Tát đứng nhìn xuống bậc thang với đôi rồng đá hai bên uốn đuôi hướng vào bờ.

Thuỷ đình chùa Lưu Phái. Ảnh: NCCong ©2015

Từ thủy đình vào chùa du khách còn phải đi qua sân đình Lưu Phái. Cổng chùa xây đơn giản và mở ra phía tây bắc. Chùa trong khá nhỏ, sân cũng bị thu hẹp và chỉ còn thấy một số cây cau nhô cao. Tiền đường 5 gian quay về phía tây nam, kết nối theo hình chuôi vồ với thượng điện sâu 3 gian. Phía sau thượng điện và cách một khoảng sân là tòa hậu đường 5 gian. Chùa bảo lưu được một quả chuông đúc năm Minh Mệnh 7 (1826) và bài trí hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông đầy đủ trên Tam bảo.

Di tích lân cận

©NCCông 2015-2016, Luu Phai pagoda