335 Ngoc Hoi pagoda

Chùa Ngọc Hồi

nhà Trầnh.Thanh Trìs.Tô Lịch

Chùa Ngọc Hồi được cho là có từ thời Trần. Tên chữ: Ngọc Hồi Tự. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1990). Vị trí: thôn Ngọc Hồi, WRFX+RF, Thanh Trì, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 12 km (hướng 6 h). Trạm bus lân cận: Chùa Ngọc Hồi trên đường Quang Trung.

Giới thiệu

Ngọc Hồi ở ngay cửa ngõ phía nam thủ đô, quốc lộ QL1A và đường sắt Bắc-Nam song song chạy dọc theo làng. Đường thuỷ có sông Tô Lịch từ Hồ Tây qua Ngã Tư Sở chảy xuôi về Thường Tín. Dấu tích "đường Cái quan" hay "đường Quai" vẫn còn, nó vốn là đường Thiên lý đi từ Quán Gánh về Duyên Trường, Hạ Thái lên Ngọc Hồi, qua các làng Yên Kiện, Lạc Thị đến Quỳnh Đô rồi rẽ qua Chợ Mơ, Bạch Mai để vào cửa ô Đống Mác.

Vùng đất này đi vào lịch sử khi hoàng đế Quang Trung tự dẫn đại quân bao vây và hạ đồn Ngọc Hồi rạng sáng ngày 30-1-1789. Phó tướng của Tổng đốc Lưỡng Quảng Tôn Sĩ Nghị là đề đốc Hứa Thế Hanh cùng tướng tiên phong Trương Triều Long đều bị chết. Quân Tây Sơn thừa thắng tiến lên giải phóng hoàn toàn kinh thành vào chiều mồng 5 Tết Kỷ Dậu.

Tháp cổng chùa Ngọc Hồi ©NCCong 2014

Hai thế kỷ sau, một Đài kỷ niệm chiến thắng đã được dựng lên cạnh chùa Ngọc Hồi. Đó là một ngôi chùa lớn của làng Ngọc Hồi với dáng vẻ định hình vào đầu thế kỷ XX. Ngày nay chùa thuộc xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội.

Tương truyền chùa được dựng vào thời Trần. Cuối thời Lê trung hưng chùa đã có quy mô lớn. Sau chiến dịch Ngọc Hồi - Đống Đa đầu năm 1789, chùa bị hủy hoại nặng nề. Đến thời Nguyễn, chùa được khôi phục và tôn tạo, khi đó thuộc tổng Cổ Điển, huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông. Chùa từng bị máy bay Mỹ ném bom tàn phá năm 1972. Sau đó đã được trùng tu vài lần, mới đây là vào hai năm 2014-2015.

Sân chùa Ngọc Hồi ©NCCong 2014

Ngày 09-01-1990 chùa Ngọc Hồi được xếp hạng Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc và di vật

Chùa nằm ven sông Tô Lịch, cổng mở về hướng nam ra con đường đi Lạc Thị và Đại Áng. Tam quan cũ được xây giống như kiểu tam quan của chùa Tự Khoát gần đó. Sau lần trung tu mới đây, một tam quan rất lớn bằng đá và bê tông đã được xây thêm và mở về hướng tây ra bãi đỗ xe.

Tòa tiền đường 5 gian 2 dĩ, kết nối với thiêu hương và thượng điện theo hình “chữ Đinh. Phía sau cách một sân hẹp là nhà thờ Tổ. Sân tiền đường rất rộng và rợp bóng các cây nhãn cổ thụ. Trong khuôn viên chùa còn có các tháp mộ và vườn cây ăn quả. Hai bên tòa tam bảo là nhà ni và nhà khách. Ngoài phía bắc giáp sông, ba mặt còn lại có dãy tường cao và rất dài che kín.

Sân sau chùa Ngọc Hồi ©NCCong 2014

Trong chùa hiện còn 42 pho tượng tròn, phần lớn được tạo tác vào quãng thế kỷ XVIII-XIX. Lại có quả chuông "Ngọc Hồi tự chung" đúc năm Minh Mệnh 5 (1824), 2 bức phù điêu, 6 tấm bia đá (4 bia chữ Quốc ngữ, 2 bia chữ Nho), 3 đôi câu đối, 4 bức hoành phi và nhiều đồ tự khí.

Di tích lân cận

335 chua Ngoc Hoi ©NCCông 2014-2020