426 Vinh Trung community hall

Đình Vĩnh Trung (miếu Linh Linh)

h.Thanh Trìhuyền sửs.Tô Lịch

Đình Vĩnh Trung còn gọi miếu Linh Linh hay đình Ngoài, có từ năm 1725. Thờ thành hoàng: 3 vị tướng thời vua Hùng và Ngọc Tỉnh phu nhân. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: WR6H+MQ, Vĩnh Trung, Đại Áng, Thanh Trì, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 15 km (hướng 6 h). Trạm bus lân cận: thôn Vĩnh Trung.

Du khách có thể đến thăm di tích bằng xe bus số 12, tuyến CV Nghĩa Đô - Đại Áng, xuống ở ngay cổng làng Vĩnh Trung và đi tiếp khoảng 500m.

Lược sử

Làng Vĩnh Trung cách sông Tô Lịch khoảng 800 m về phía tây bắc, tên Nôm là Kẻ Vanh, xưa thuộc tổng Vĩnh Ninh, huyện Thanh Trì, trấn Sơn Nam Thượng; nay thuộc xã Đại Áng, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội. Làng nằm trong một vùng trũng có nhiều ao hồ, thường chỉ cấy một vụ lúa nên dân làng còn làm cả nghề nón để phụ thêm những lúc nông nhàn. Ban đầu họ làm nón gủ, tức nón ba tầm, sau làm nón chóp dứa, từ cuối thế kỷ XIX chuyển sang làm nón lá. (Muốn ăn cơm tám cá trê / Muốn đội nón đẹp thì về Kẻ Vanh).

Miếu Linh Linh thờ Tam vị đại vương gồm Ông Cả, Ông Hai và Ông Ba cùng một nữ âm thần là Ngọc Tỉnh phu nhân. Theo thần phả, cha của ba Ông là một vị họ Đoàn và mẹ là người họ Bạch ở trang Thiên Thừa, huyện Kim Bảng, phủ Lý Nhân cũ (nay thuộc tỉnh Hà Nam). Cả hai đã qua đời khi các con bước vào tuổi đôi mươi.

Cổng đình Vĩnh Trung. Photo NCCong ©2018

Tương truyền, ba Ông vốn là những tráng niên thông minh và có tài cung nỏ, được vua Hùng tin yêu phong làm Đô úy, cho cầm quân đuổi giặc ngoại xâm. Chiến thắng trở về, ba Ông lại được vua ban danh "Thần xạ đại vương" và lập ấp ở trang Vĩnh Hưng Trung. Sau khi họ mất, vua sai làm lễ tế và cho phép dân làng lập miếu thờ cúng bốn mùa.

Xưa kia cả làng đều mang họ Nguyễn, chia ra 6 giáp. Làng hiện có hai ngôi đình cùng thờ ba vị "Thần xạ đại vương". Một ngôi là đình Trong, được dựng vào năm Thành Thái thứ 6 (1894). Theo một số nghiên cứu, miếu Linh Linh được xây vào năm Bảo Thái thứ 6 (1725) nhưng không biết đích xác khi nào thì dân làng bắt đầu gọi miếu Linh Linh là đình Vĩnh Trung hay đình Ngoài và sử dụng miếu như ngôi đình đầu tiên của thôn này.

Ao đình Vĩnh Trung. Photo NCCong ©2018

Ngày 29-1-1993, miếu Linh Linh [và chùa Ứng Linh] được xếp hạng Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia. Ngày 10-12-2017, đình Trong được công nhận Di tích lịch sử - văn hóa thành phố.

Kiến trúc

Đình Vĩnh Trung nằm ở rìa làng, mặt quay hướng tây-nam nhìn qua các rặng cây to về cánh đồng phía thôn Nguyệt Áng. Trước đình là một hồ sen nhỏ, từ con đường làng đi ngang qua cổng đình có cầu bắc ra cù lao với bức bình phong cuốn thư xây dưới gốc cây muỗm cổ thụ ở giữa hồ.

Cổng đình xây kiểu trụ biểu, hai bức tường bên cổng phụ có đắp nổi đôi ngựa bạch. Sau cổng là sân đình với hai nếp nhà tả hữu mạc ở hai bên. Tòa đại bái gồm 5 gian cửa bức bàn, kết nối với hậu cung theo hình chuôi vồ. Phía sau có sân hậu và vài cây nhãn cổ thụ còn sót lại. Đợt trùng tu cuối cùng là vào cuối thế kỷ XX, dáng vẻ ngôi đình ngày nay mang phong cách nghệ thuật kiến trúc thời Nguyễn.

Sân đình Vĩnh Trung. Photo NCCong ©2018

Di sản

Hằng năm ở làng Vĩnh Trung diễn ra ba lễ hội chính. Theo TS Bùi Xuân Đính, ngày 12 tháng 5 âm lịch dân kỷ niệm sinh nhật và ngày phong sắc của các thần, có tổ chức rước bài vị từ đình Ngoài vào đình Trong rồi lại rước trả về đình Ngoài. 12 tháng 6 là ngày hoá của các thần, có tế lễ riêng tại 2 ngôi đình, bằng trâu hoặc bò của làng và lợn của các giáp. Ngày 2 tháng Chạp là Khánh hạ, hai đình tổ chức tế lễ riêng, có cỗ xôi thờ.

Xưa kia, các đôi trai gái lấy nhau phải nộp cheo cho làng bằng việc lát một ngũ đường gạch dài 7,5 m. Làng Vĩnh Trung có tục kết nghĩa với làng Vĩnh Thịnh và Vĩnh Ninh, gọi là "Hội kết nghĩa Tam Vĩnh".

Di tích lân cận

426 dinh Vinh Trung ©NCCông 2015-2018