Lược sử

Đền Kim Giang hay đền Lủ Cầu có tên chữ Kim Giang Linh Từ, do thờ Ngài Liễu Hạnh tức Mẫu Sòng nên còn gọi là đền Hội Mẫu [1]. Ban đầu đền thờ bà Lê Ngại Mỵ Châu, mẹ của Mạo Giáp Hoa là vị thành hoàng làng vì có công đánh giặc giữ nước mà được thờ trong đình Kim Giang (ở sát cạnh đền). Bà sinh ra dưới đời vua Lê Anh Tông (1557-1573), quê làng Thiên Bản, xã An Thọ, Châu Phong.

Đền và đình Kim Giang đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử, văn hóa ngày 21-1-1989. Ngôi đền có diện tích bị thu hẹp chứ xưa kia khuôn viên từng rất lớn, cổ thụ um tùm. Trong đợt trùng tu năm 2014 đã xây tường cao xung quanh với một cổng ngách nằm trong con ngõ nhỏ ngăn cách với ngôi chùa làng, cách điểm dừng xe bus khoảng 300m. Để cho du khách dễ tìm hơn, người ta xây cổng hậu khá to ở mặt đường Kim Giang, nơi có tượng cặp Hộ pháp nhìn ra sông Tô Lịch.

Thuỷ đình đền Kim Giang. Photo NCCong ©2018

Kiến trúc

Đền Kim Giang quay mặt về hướng tây-nam, phía trước là sân gạch và cây cầu dẫn ra một thủy đình xây trên gò đất ở giữa ao sen nhỏ. Bên hữu sân là nhà thờ Đức Thánh Trần và bên tả là nhà thờ Tam toà Thánh Mẫu. Đền chính bao gồm tiền tế và hậu cung, nối liền nhau thành hình chuôi vồ.

Tiền tế rộng 5 gian, xây kiểu tường hồi bít đốc tay ngai, mái lợp ngói ri. Bên trong có khung gỗ với bộ vì “thượng chồng giường, hạ kẻ chuyền”, dựa trên 4 hàng cột gỗ lim, các đầu bẩy hiên có chạm nổi các hình rồng, mây, chim, phượng, hoa lá, văn mây và vân hình học. Bộ y môn sơn son thếp vàng nằm ở gian giữa tiền tế, phía trên y môn là hình hai con rồng uốn khúc chầu qua quả cầu lửa, hai bên có trang trí các hình long, li, qui, phượng, được chạm lộng kết hợp với chạm thủy.

Hậu cung xây 2 tầng 6 mái, sử dụng bộ vì 4 hàng chân, bố trí kiểu “thượng chồng giường, hạ bẩy hiên”. Các con giường được chạm nổi đề tài rồng, núi văn mây, đao mác, mặt hổ phù, các đầu bẩy được chạm nổi đề tài hoa lá, vân hình học.

Sân đền Kim Giang. Panorama NCCong ©2018

Di tích lân cận

• Chùa Định Công Thượng (Thiên Phúc Tự): số 37 phố Định Công Thượng.
• Chùa Kim Giang (Diên Phúc Tự): số 120 đường Kim Giang.
• Đình và đền Định Công Thượng: số 305 phố Bùi Xương Trạch.
• Đình Kim Giang (đình Lủ Cầu): số 124 đường Kim Giang.
• Đình Kim Lũ: số 206 đường Kim Giang.
• Đình Vòng: số 328 đường Khương Đình.

Bản đồ trực tuyến