466 Chuong Duong temple and wharf

Đền và bến Chương Dương

h.Thường Tínsông HồngDương Tam Kha

Đền Chương Dương cách bến Chương Dương khoảng 1 km. Thờ: Dương Tam Kha, em vợ vua Ngô Quyền. Xếp hạng: Di tích quốc gia (2013). Vị trí: VW27+JR, xã Chương Dương, Thường Tín, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 25 km (hướng 5 h). Trạm bus lân cận: bến cuối Hồng Vân trên tỉnh lộ ĐT427.

Giới thiệu chung

Bến Chương Dương nằm bên bờ phải của sông Hồng, ngay phía nam một doi đất cổ có cái tên rất nên thơ là bãi Tự Nhiên. Theo truyền thuyết, bãi này dưới thời vua Hùng vốn um tùm lau lách, hoang vu không có dân cư. Nàng công chúa Tiên Dung nhân khi rong chơi non nước đã từng xuống thuyền tắm ở đây và nên duyên lành với chàng đánh dậm Chử Đồng Tử nghèo khổ phải giấu mình trần dưới cát sau khi đã dùng chiếc khố duy nhất để mai táng cha già.

Tháng 6 năm 1285, trên khúc sông Hồng chảy qua Chương Dương, quân nhà Trần đã đánh một đòn quyết định thắng quân Nguyên Mông. Về sau, bến đò trở thành một bến phà thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, TP Hà Nội. Theo số liệu năm 1999, xã Chương Dương có diện tích 4,16 km², dân số 4.214 người, mật độ dân số đạt 1013 người/km².

Sân đền Chương Dương ©NCCong 2020

Đền Chương Dương

Sử chép rằng vào thế kỷ X, em vợ vua Ngô Quyền là Dương Tam Kha bị cháu ruột Ngô Xương Văn hạ bệ rồi đày ra đây, lúc đó gọi là ấp Chân Giang. Theo truyền thuyết, Ngài lấy tên quê hương Chương Xá (Thanh Hoá) và họ Dương của mình để đổi Chân Giang thành Chương Dương. Nhớ ơn Ngài, dân ấp đã dựng một ngôi đền bằng tre gỗ ở gần bến Chương Dương. Về sau, đền được mở rộng, xây lại bằng gạch với mặt bằng hình “chữ Đinh”.

Năm 1947, đền bị phá trong kháng chiến chống Pháp nhưng nhanh chóng được dân phục hồi. Sau lần trùng tu đầu thế kỷ XXI, đền gồm tiền đường 3 gian bít đốc quay về hướng đông. Đối diện nhà tả vu là "cây đa hoa gạo" cổ thụ chỉ còn lại một nhánh. Trong hậu cung hiện lưu giữ được bản thần tích và 28 đạo sắc phong. Cứ 5 năm một lần, dân làng tổ chức lễ hội vào ngày 10 tháng 8 âm lịch, có đua thuyền rồng và các trò chơi khác.

Ngày 14-4-2013, ngôi đền và bến Chương Dương được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia.

Đền Chương Dương

Chương Dương Độ - Hàm Tử Quan

Khúc sông Hồng từ bến Chương Dương đến Hàm Tử Quan từng ghi nhiều chiến công chống ngoại xâm ngày trước của cha ông ta. Đặc biệt vào đầu tháng 5 âm lịch tức tháng 6 năm 1285, vua tôi nhà Trần đã đánh tại đây một đòn quyết định thắng quân Nguyên Mông do danh tướng Toa Đô chỉ huy. Tiếp theo trận thủy chiến này là cuộc phản công chiến lược truy đuổi khiến chủ tướng giặc Thoát Hoan phải chui vào ống đồng cho lính khiêng chạy về nước.

Thái sư Trần Quang Khải đã đích thân cùng các tuỳ tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền tham gia chiến dịch "Chương Dương Độ - Hàm Tử Quan". Sau đó trên đường khải hoàn đưa đức vua trở lại kinh đô Thăng Long vừa được giải phóng, Thái sư đã viết nên một bài thơ đầy khí thế hào hùng lưu truyền đến ngày nay:
Theo vua khải hoàn về kinh
Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy ngàn thu.
(Dịch thơ: Trần Trọng Kim)[1]

Bến Chương Dương ©NCCong 2014

Di tích lân cận

Phiên âm:
Tòng Giá Hoàn Kinh
Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái bình nghi nỗ lực
Vạn cổ thử giang san

466 den Chuong Duong ©NCCong 2014-2020