529 Phung Hung mausoleum

Lăng Phùng Hưng

q.Đống ĐaBố Cái Đại Vươngs.Tô Lịch

Lăng Phùng Hưng tương truyền có từ thế kỷ VIII, là nơi an táng Bố Cái Đại Vương. Tên chữ: 馮 興 故 堎 (Phùng Hưng Cố Lăng). Xếp hạng: Di tích quốc gia (1981). Vị trí: Ngõ 2 Giảng Võ, 2RJH+GH, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 3km (hướng 10h). Trạm bus lân cận: Bến xe Kim Mã.

Lược sử

Bố Cái Đại Vương là tên thuỵ của vị anh hùng dân tộc Phùng Hưng. Theo thần phả và sử liệu, ngài sinh ngày 25 tháng 11 năm Canh Tý (tức 5-1-761 dương lịch) trong một gia tộc hùng mạnh đã mấy đời làm hào trưởng ở Đường Lâm, Giao Châu. Tương truyền Phùng Hưng lớn lên có sức khỏe phi thường, ngài từng đánh cả hổ, vật nổi trâu và kéo thuyền nặng đi hàng chục dặm đường sông, được mọi người trong vùng tin phục.

Dưới thời Bắc thuộc, Cao Chính Bình là viên quan nhà Đường tại Giao Châu vào những năm 766-779 đã thi hành chính sách cai trị tàn bạo và bóc lột thậm tệ, khiến nhân dân ta vô cùng khổ sở. Không còn chịu đựng được nữa, Phùng Hưng bèn cùng 2 em trai là Phùng Hải, Phùng Dĩnh và người đồng hương là Đỗ Anh Hàn phất cờ khởi nghĩa.

Cổng lăng Phùng Hưng ở ngõ 2 Giảng Võ

Nhân dân nô nức đi theo Phùng Hưng, số quân sĩ tăng lên tới hàng vạn người chỉ sau một thời gian ngắn. Cuộc chiến tuy vậy đã không hề dễ dàng. Ngài phải nghe theo kế sách của Đỗ Anh Hàn là trường kỳ bao vây thành Tống Bình và chia ra mấy cánh quân khác đi chiếm các vùng lân cận. Cao Chính Bình không làm gì được, lo sợ quá mà ốm chết. Năm Ất Hợi (795), Phùng Hưng tiến hành chiến dịch cuối cùng, đánh tan được quân xâm lược và lên nắm quyền tại Giao Châu.

Theo sách Việt điện u linh tập, Phùng Hưng trị vì được 7 năm.Ngày 13 tháng 8 năm Nhâm Ngọ (802) ngài bỗng dưng mất. Con trai là Phùng An lên nối nghiệp, tôn vinh cha danh hiệu Bố Cái Đại Vương và xây lăng mộ ở phía tây phủ thành Tống Bình, nay vẫn còn di tích ở phía nam Bến xe Kim Mã, TP Hà Nội. Đặc biệt còn có một lăng mộ nữa của ngài ở làng Thịnh Hào, có lẽ là lăng phụ.

Đền thờ Phùng Hưng ở Đường Lâm. Ảnh ©NCCông 2021

Các triều đại vua chúa sau này đã truy phong tôn thụy Phùng Hưng là Bố Cái Phu Hựu Chương Tín Sùng Nghĩa Đại Vương. Hiện nay, ngoài đền thờ ở quê hương Đường Lâm. ngài còn được thờ ở nhiều nơi. Chỉ tính riêng những làng ở trong phạm vi bán kính 2km từ Bến xe Kim Mã ta đã có khu Thập Tam Trại và Thịnh Hào, Ngọc Thanh, Hoàng Cầu, Đông Các, v.v..

Năm 1981, lăng Phùng Hưng ở Kim Mã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc và di sản

Tương truyền lăng có từ thế kỷ VIII. Di tích nằm trên thế đất hình hoa sen, cây cối um tùm, xung quanh có tường bao. Cổng lăng kiểu nghi môn tứ trụ xoay hướng tây nhìn về thế đất hình phượng hoàng ở phía bên kia hồ Bố Cái. Về sau hồ bị lấp dần trong quá trình đô thị hoá, nay không còn.

Mộ Phùng Hưng ở Kim Mã

Mộ xây đơn giản, gồm một bệ thờ lộ thiên hình chữ nhật dài 8m rộng 4m, diện tích chỉ 32m2. Phía trên mộ có bức đại tự đề 4 chữ Hán Phùng Hưng Cố Lăng. Câu đối bên phải đề 32 chữ Hán Đường nhân kỳ hữu thảm hoa ngạc hiệu, hung thần hậu biên vô hằng vũ giáp / Hán tặc hà túc xỉ thảo tang xương nghĩa sinh tiền bất số lục lâm binh.

Di tích lân cận

529 Phung Hung mausoleum ©NCCông 2019