Đình thôn Bến

Đình thôn Bến có từ thế kỷ XVIII. Thờ: Lý Phục Man và Tam vị đại vương họ Đỗ. Xếp hạng: Di tích thành phố (1990). Vị trí: thôn Bến, 3J39+FH, Dị Nậu, Thạch Thất, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 35 km (hướng 9 h). Trạm bus lân cận: Cây xăng Dị Nậu trên ĐT420, Chợ Ngọc Tảo trên QL32.

Giới thiệu

Thời Nguyễn, thôn Bến thuộc xã Dị Nậu, tổng Núc, huyện Thạch Thất, trấn Sơn Tây. Tổng Núc gồm các xã: Dị Nậu, Canh Nậu, Hương Ngải. Ngày nay, Dị Nậu phía đông giáp xã Liên Hiệp (huyện Phúc Thọ); phía tây bắc giáp xã Canh Nậu; phía nam giáp xã Hữu Bằng, xã Phùng Xá (huyện Thạch Thất) và xã Sài Sơn (huyện Quốc Oai).[1]

• Sân đình Thôn Bến. Panorama ©NCCông 2019

Xã Dị Nậu có mã hành chính là 09979. Tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 3,2 km², trong đó đất canh tác chiếm khoảng 2,3 km². Dân số năm 2014 có 7.206 người, bao gồm 3.679 phụ nữ. Mật độ dân số đạt 2.252 người/km². Số hộ gia đình là 1720, chủ yếu sống bằng nghề nông, gần đây có thêm nghề mộc và nghề xây dựng.

Đường thôn Bến. Photo NCCong ©2019

Trước kia xã Dị Nậu được chia đôi thành thôn Dị và thôn Bến (Tân Thôn), cách nhau một đầm nước dài. Gần nửa dân số trong xã theo đạo Cơ Đốc. Hiện nay tại đây vẫn còn khá nhiều di tích. Trong mỗi thôn cũ có một ngôi chùa, một ngôi đình và một nhà thờ Thiên Chúa giáo, chưa kể mấy đền miếu nhỏ nằm rải rác ở các xóm.

Đình thôn Bến thờ Lý Phục Man, vị tướng tài ba của Lý Nam Đế, quê làng Cổ Sở, nay là Yên Sở huyện Hoài Đức. Đình còn thờ Tam vị đại vương họ Đỗ là Đỗ Côn Lang, Đỗ Đại Hoàng, Đỗ Đại Bảo là lớp người đầu tiên đã cùng nhân dân lập nên thôn Bến dưới thời Tấn Vũ Đế (cuối thế kỷ III đầu thế kỷ IV).

Kiến trúc

Đình thôn Bến toạ lạc trong một khuôn viên nhỏ, bên ngoài có xây tường bao quanh. Cổng nghi môn mở ra đường làng, gồm hai cột trụ đèn lồng cổng pháo, có đắp những hình cánh chim phượng trên đỉnh và hình rồng, phượng trong lồng đèn. Sau cổng là sân rồi đến toà đại bái và hậu cung

Cổng đình thôn Bến. Photo NCCong ©2019

Đại bái rộng 5 gian, mái lợp ngói mũi hài. Trên bờ nóc đắp nổi hình hai con kìm kiểu rồng cuốn thuỷ. Bốn góc mái uốn cong đầu đao. Bờ giải có gắn các con giống làm bằng đất nung mang phong cách nghệ thuật trang trí của thế kỷ XVIII. Toà đại bái không có cột hiên. Hệ thống cột cái và cột quân có kích thước khá lớn. Bộ vì đỡ mái làm theo kiểu chồng ruờng giá chiêng. Các đầu dư có chạm khắc hình đầu rồng. Các đầu bẩy hiên được chạm nổi hình vân xoắn.

Hậu cung nối liền với đại bái làm thành hình "chữ Đinh", xây tường bịt kín, phía sau có hệ thống sàn, ở trên là khám thờ, bên trong khám đặt long ngai bài vị của thành hoàng.

Di sản

Đình thôn Bến còn lưu giữ được nhiều đồ tế khí cổ. Di vật có giá trị nhất bao gồm 18 đạo sắc phong cho các vị thành hoàng làng, 2 cuốn thần phả ghi chép sự tích về ngài Lý Phục Man và Tam vị đại vương họ Đỗ, 2 tấm bia đá trong đó có 1 bia ghi chép tóm tắt cuộc đời và sự nghiệp của danh tướng Lý Phục Man.

Đại đình thôn Bến. Photo NCCong ©2019

Di tích lân cận

• Chùa Dị Nậu: xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất.
• Chùa thôn Bến: xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất.
• Đình Canh Nậu: xã Canh Nậu, huyện Thạch Thất.
• Đình Dị Nậu: xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất.
• Đình Hạ Hiệp: xã Liên Hiệp, huyện Phúc Thọ.
• Đình Hữu Bằng: xã Hữu Bằng, huyện Thạch Thất.
• Đình Ngọc Tảo: xã Ngọc Tảo, huyện Phúc Thọ.
• Làng Hương Ngải: xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất.

Chú thích
[1] Hiện nay trùng tên với xã Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Xưa kia vào đầu thời Nguyễn, Dị Nậu còn là tên của các địa danh sau: 1/ Dị Nậu, tổng Miêu Duệ, huyện Tam Dương, phủ Đoan Hùng, trấn Sơn Tây, 2/ Dị Nậu, tổng Cấp Dẫn, huyện Kỳ Hòa, phủ Hà Hoa, trấn Nghệ An, 3/ Dị Nậu, tổng Quỳnh Lưu, trấn Nghệ An.

568 dinh Thon Ben ©NCCông 2018-2019