Sông Nhuệ

Di tích ven sông

Trải mấy nghìn năm đến nay, những người dân sinh sống hai bên dòng sông Nhuệ đã xây dựng và bảo tồn hàng trăm di tích lịch sử - văn hoá quý báu với giá trị kiến trúc - nghệ thuật đặc sắc. Sau đây là danh sách những di tích đó được sắp xếp theo vị trí địa lý từ bắc xuống nam và đi kèm đường dẫn tới bài viết chi tiết trên trang web HA NOI 360°:

1. Đình Chèm
2. Chùa Chèm
3. Chùa Vẽ
4. Đình Vẽ
5. Đền Yên Nội
6. Chùa Anh Linh
7. Đình Hoàng
8. Đình thôn Viên
9. Đền Bà Chúa (Kẻ Noi)
10. Chùa Sùng Quang (Cổ Nhuế)
11. Đình Phú Diễn
12. Đình Văn Trì
13. Chùa Văn Trì (Bồ Đề)
14. Miếu Đồng Cổ
15. Đình Kiều Nhị
16. Chùa Đình Quán (Bà Bông)
17. Đình Hậu Ái
18. Đình Mai Dịch
19. Chùa Thánh Chúa
20. Chùa Hương Đỗ
21. Đình Hòe Thị
22. Chùa Linh Ứng (Thị Cấm)
23. Đình Thị Cấm
24. Chùa Kim Hoàng
25. Đình Kim Hoàng
26. Đình Phú Mỹ
27. Chùa Đại An
28. Chùa Nhân Mỹ
29. Đình, chùa Miêu Nha
30. Chùa Mễ Trì Thượng
31. Đình Mễ Trì Thượng
32. Đình Giao Quang
33. Chùa Giao Quang
34. Đình Phú Đô
35. Chùa Thượng Phú Đô
36. Chùa Cả Phú Đô
37. Đình Phú Thứ
38. Đình Đại Mỗ
39. Đền Sa Đôi
40. Đình Tây Mỗ
41. Đền Am
42. Chùa Sét (Đại Mỗ)
43. Đình Trung Văn
44. Chùa Trung Văn
45. Đình Ngọc Trục
46. Chùa Đại Phúc Tự
47. Đình Phùng Khoang
48. Chùa Thanh Xuân
49. Miếu cổ Vạn Phúc
50. Đình Vạn Phúc
51. Chùa Vạn Phúc
52. Cầu Cong Quán
53. Chùa Triều Khúc (Hương Vân Tự)
54. Đình Triều Khúc
55. Chùa Đỏ
56. Đình Cầu Đơ
57. Chùa La Khê
58. Đình La Khê, đền Bia Bà
59. Đình Yên Xá
60. Chùa Thanh An
61. Đền Yên Xá
62. Chùa Hà Trì
63. Đình Hà Trì
64. Chùa Xa La
65. Chùa Đa Sĩ
66. Đình Đa Sĩ
67. Chùa Mậu Lương Thượng
68. Miếu Bà Mậu Lương
69. Miếu thôn Mậu Lương
70. Đình Mậu Lương
71. Chùa Trắng
72. Chùa Thanh Lương
73. Đình Hữu Lê
74. Chùa Linh Xá
75. Đình Hoa Xá
76. Đình Phú Diễn (Hữu Hòa)
77. Chùa Cự Đà
78. Đình Cự Đà
79. Chùa Phúc Lâm
80. Đình Nhân Hoà
81. Chùa Linh Quang
82. Chùa Thắng Nghiêm
83. Đình Khúc Thủy
84. Chùa Bảo Tháp
85. Đình Thượng Phúc
86. Chùa Dâu
87. Miếu Khúc Thủy
88. Chùa Quảng Minh
89. Đình Quảng Minh
90. Đình Đan Thầm
91. Chùa Linh Ứng
92. Đình Siêu Quần
93. Đình Thạch Nham
94. Chùa Linh Bảo
95. Làng Nguyệt Áng
96. Đình Đại Áng
97. Chùa Đại Áng
98. Đình Thiên Đông
99. Chùa Kim Quy
100. Chùa Liễu Nội
101. Chùa Sổ (Ước Lễ)
102. Chùa Rùa Thượng
103. Chùa Hưng Hiền
104. Đình Thuỵ Ứng
105. Chùa Văn Trai
106. Đình Thượng Cung
107. Chùa Phúc Quang
108. Chùa La Uyên
109. Đình làng La Phù
110. Đình Gia Khánh
111. Đình Đậu
112. Chùa Đậu
113. Chùa Phú Lương
114. Chùa Từ Châu
115. Chùa Đẳng Giác
116. Đình Nghiêm Xá
117. Chùa Xóm Mới
118. Đình Phượng Vũ
119. Đình Tri Chỉ
120. Chùa Men (Dược Sư)
121. Chùa Hội
122. Đình Đào Xá
123. Đình Bối Khê
124. Chùa Nồm (Phúc Nhuệ)
125. Đình Giẽ Thượng
126. Đình Giẽ Hạ

Địa lý dòng chảy

Năm 1831, vua Minh Mạng ra đạo dụ thành lập tỉnh Hà Nội gồm thành Thăng Long, phủ Lý Nhân v.v.. Sông Hồng và sông Nhuệ được lấy làm ranh giới của tỉnh Hà Nội lúc đó chưa gồm Sơn Tây nhưng lại kéo sang một phần tỉnh Hà Nam bây giờ. Tên Hà Nội có nghĩa là "bên trong sông" tức là khu vực nội địa giữa hai con sông này.

Sông Nhuệ dài 76 km và diện tích lưu vực của nó khoảng 1.075 km² (phần bị các đê bao bọc). Ngoài ra, nối sông Đáy với sông Nhuệ còn có các sông nhỏ như sông La Khê (qua quận Hà Đông), sông Tô Lịch, sông Vân Đình, sông Duy Tiên, sông Ngoại Độ v.v...

Sông Nhuệ lấy nước từ sông Hồng tại cống Liên Mạc (cạnh đình Chèm, TP Hà Nội) và cuối cùng đổ vào sông Đáy tại cống Phủ Lý (tỉnh Hà Nam). Sông chảy qua 3 quận (Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Đông) và 4 huyện (Thanh Trì, Thường Tín, Thanh Oai, Phú Xuyên) của TP Hà Nội rồi qua huyện Duy Tiên và TP Phủ Lý của tỉnh Hà Nam.

Ô nhiễm môi sinh

Hiện nay sông Nhuệ đang bị bồi lắng và ô nhiễm rất nặng do nước thải công nghiệp và sinh hoạt từ các xưởng máy và phố phường của Hà Nội [1] và Hà Đông, làm ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe của những người dân sống trong lưu vực.

Lượng nước thải vào sông Nhuệ với hàm lượng khí ô-xy hoà tan trong đó [2] hầu như không còn nữa đã biến con sông này thành con "sông chết" vì tôm cá không thể sinh sống thiếu ô-xy. Vào mùa khô dòng sông cạn nước, nhiều khúc sông trơ đáy bùn không khác gì bãi rác lộ thiên.