661 Ang Phao community hall

Đình Áng Phao

Sommaire

Lược sử
Kiến trúc
Di sản
Di tích lân cận

Đình Áng Phao có từ khoảng thế kỷ XVIII. Thờ: thành hoàng Dương Cư Sĩ và hai vị đại vương. Lễ sinh nhật: 8 tháng Giêng âl; ngày hoá: 10 tháng 11 âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1991). Vị trí: RQ38+8RQ, xã Cao Dương, H. Thanh Oai, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 35km (hướng 7h). Trạm bus lân cận: 47 Phố Vác - QL21B (xe 78, 91, 103a, 103b).

Lược sử

Tên Thanh Oai được biết đến từ năm 1207 khi vua Lý Cao Tông cho lập huyện này. Xã Cao Dương thuộc huyện Thanh Oai, có diện tích 4,62 km², dân số năm 1999 là 8.978 người, chủ yếu sống bằng nghề nông. Áng Phao là thôn lớn nhất trong xã và nổi tiếng với nghề làm nhà gỗ và đồ gỗ dân dụng. Ngày nay làng có tới 50% hộ làm đồ gỗ trên tổng số 700 hộ, sở hữu khoảng 30 xưởng sản xuất và thu hút hàng trăm lao động địa phương, giúp cho đời sống người dân được nâng cao.


Sau đại đình Áng Phao. Ảnh NCCong ©2020

Đình Áng Phao ít ra cũng có từ trước năm Cảnh Hưng thứ 44 (1784) đời vua Lê Hiển Tông. Theo bản thần phả được chép vào cuối thời Nguyễn, trong có ghi sự tích 3 vị thành hoàng làng, đình thờ Tam vị đại vương gồm Châu trưởng Cư Sĩ làm quan triều vua Hán Chiêu Đế 汉昭帝 (95TCN–74TCN) vào đầu thời Bắc thuộc và hai vị đại vương âm phù cho ngài.

Năm 1991, đình Áng Phao đã được Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.


Hậu cung đình Áng Phao. Ảnh NCCong ©2020

Kiến trúc

Đình Áng Phao nằm giữa làng, mặt nhìn về bức bình phong đắp cuốn thư ở phía tây nam qua sân gạch dài và một giếng tròn to có tường hoa bao quanh.


Trong đại đình Áng Phao. Ảnh NCCong ©2020

Bên hữu sân là nhà văn hoá, cổng nghi môn ở bên tả sân mở ra con đường làng, cách nhà thờ Áng Phao khoảng 50m. Toà tiền tế mới được xây vào đầu thế kỷ XXI, theo kiểu phương đình hai tầng tám mái, phía dưới dựng các bia công đức.

Đại đình rộng 3 gian 2 dĩ, tường hồi bít đốc, gian giữa bày hương án và những đồ tế khí trang trọng, bên trên treo bức hoành phi với chữ rất lớn. Bên trong đại đình còn giữ được nhiều cột gỗ lim có từ lâu đời, phía trên là những mảng chạm khắc gỗ tinh xảo, phần lớn tạo tác vào thời Nguyễn. Bên ngoài là một khoảng sân nhỏ, nơi có bệ gạch xây phía sau hương án, ở trên bệ đặt sập để quỳ khi làm lễ.

Tiếp theo đến toà hậu cung sâu ba gian với ba mặt là hàng hiên và cửa gỗ bức bàn, xung quanh có nhiều cau và cây cảnh. Các mái lợp ngói ri, đầu đao cong cong, trên dưới đều được trang trí đẹp. Hai bên sân hậu là hai dãy nhà tả hữu vu đã xuống cấp vì không có vật liệu tốt cho lần trùng tu cuối cùng vào giữa thế kỷ XX. Rất tiếc rằng không có cổ thụ nào còn sót lại.

Di sản

Trong hậu cung đình vẫn giữ được một số đạo sắc phong thành hoàng làng, mang niên hiệu Cảnh Hưng thứ 44 (1784), Cảnh Thịnh 2 (1793), Tự Đức 33 (1880), Đồng Khánh 2 (1886), Duy Tân 3 (1909), Khải Định 9 (1924) v.v. Ngoài ra, ven cánh đồng ở phía nam làng còn có một ngôi miếu lớn cũng thờ Tam vị đại vương.

Hàng năm tại đình làng và miếu Tam vị đại vương, nhân dân Áng Phao có tổ chức lễ tế chính nhân dịp sinh nhật thành hoàng Cư Sĩ (8 tháng Giêng âl.) và ngày hoá của ngài (10 tháng 11 âl.), ngoài ra còn làm lễ mừng cơm mới vào ngày 5 tháng 5 âl.. Không chỉ ở làng này mà ở nhiều làng xung quanh cũng thờ Cư Sĩ đại vương vì ngài đã có công mở trường dạy học cho dân trong vùng Thanh Oai, Ứng Hoà và chỉ dùng lời văn cũng chiêu hàng được các địa phương dấy loạn.

Di tích lân cận

Chùa Hoàng Trung: RQ2M+QPV, xã Hồng Dương.
Đền Áng Phao: RQ28+4H6, xã Cao Dương.
Đền Hoàng Trung: RQ2P+FJ, xã Hồng Dương.
Đình Canh Hoạch: RQ5G+PR, xã Dân Hoà.
Đình Tảo Dương: QQVG+8G, xã Hồng Dương.
Đình Thị Nguyên: RQ86+926, đê Tả Đáy, xã Cao Dương.