755 Tuong Mai pagoda

Chùa Tương Mai (Linh Ứng Tự)

Sommaire

Giới thiệu
Kiến trúc
Di vật
Di tích lân cận

Chùa làng Tương Mai có từ thời Hậu Lê. Tên chữ: Linh Ứng Tự. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1984). Vị trí: số 231 phố Trương Định, XRQX+W3, Hoàng Mai, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 4,5 km (hướng 6 h). Trạm bus lân cận: 194 phố Trương Định (xe 36, 36ct), 15 phố Nguyễn An Ninh (99).

Giới thiệu

Năm 1530 dưới thời Mạc, làng Tương Mai (tên nôm Mơ Cơm) được tách ra từ làng Hoàng Mai thuộc hương Cổ Mai (tên nôm Kẻ Mơ). Kẻ Mơ vốn là thái ấp do vua ban cho Trần Khát Chân 陳渴真 người lập công lớn diệt Chế Bồng Nga trong trận thuỷ chiến đầu năm 1390. Gần Tương Mai còn có ngôi đền Lừ nổi tiếng bên sông Kim Ngưu và con đường thiên lý, nơi nhiều triều đại phong kiến từng đặt trạm dịch Hà Mai.


Cổng chùa Tương Mai. Photo ©NCCong 2019

Chùa Tương Mai có tên chữ Linh Ứng Tự, trong chùa vẫn còn một tấm bia ghi lại việc trùng tu dưới thời Lê. Vào thế kỷ XVII chúa Trịnh Giang đã cho xây một cung điện ngầm ở Hoàng Mai để tránh sét. Đến đầu thế kỷ XXI, Hoàng Mai trở thành tên một quận lớn của thủ đô.

Năm 1984, chùa Linh Ứng đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc

Chùa Linh Ứng đã trải qua các bước thăng trầm của lịch sử và bị thay đổi theo thời gian. Sau lần trùng tu đầu thế kỷ XXI, dáng vẻ chùa hiện nay in đậm nét nghệ thuật kiến trúc của thời Nguyễn. Các hạng mục kiến trúc chủ yếu bao gồm tam quan, chùa chính và hậu đường. Tam quan xây kiểu hai tầng, ở phía dưới có ba cửa vòm mở ra hè phố Trương Định. Tầng trên để trống bốn mặt, phía trong là gác chuông, các mái đều đắp giả ngói ống.


Vườn tháp chùa Tương Mai. Photo ©NCCong 2019

Toà tam bảo nhìn ra cổng tam quan hơi chếch về phía tây bắc, qua một sân gạch mới được lắp khung sắt để căng bạt. Giữa sân là tượng đài Quan Âm Nam Hải trắng toát, phía tay trái có lầu Cô, lầu Cậu và toà nhà Mẫu, phía tay phải là nhà Tổ và nhà khách. Phía sau chùa còn có hậu đường và nhà tăng. Khuôn viên chùa khá vuông vắn và có tường bao quanh, bức tường phía nam giáp với ngõ và có cổng ngách.

Khu chùa chính làm theo kiểu tường hồi bít đốc, mặt bằng xây dựng trên nền cao, có cấu trúc hình "chữ Đinh" với 5 gian tiền đường và 5 gian thượng điện. Các bộ mái tại đây đều được lợp ngói mũi hài, phía dưới là phần kiến trúc gỗ. Toà tiền đường có 6 bộ vì kèo, trang trí bằng cách chạm nổi các hình hoa lớn, văn chữ triện. Toà thượng điện làm theo kiểu chồng rường và kèo suốt, phần trang trí trên cốn mê gồm các đề tài rồng vờn mây, cá chép vượt vũ môn, tứ linh v.v.. Bên hữu cạnh hông thượng điện là một vườn tượng và tháp mộ mới được xây lại bằng đá.

Di vật

Trong chùa Tương Mai treo một quả đại hồng chung được đúc vào cuối thời Tây Sơn, mang niên hiệu Cảnh Thịnh (1800). Lại giữ được nhiều di vật khác có giá trị lịch sử và nghệ thuật cao như các hoành phi, câu đối, bát hương, v.v. Ngoài tấm bia trùng tu thời Lê đã nói, chùa còn có bia hậu Phật với tượng hậu bằng đá. Đáng lưu ý nhất trên tòa tam bảo và trong tiền đường là 55 pho tượng tròn được bài trí theo phong cách Phật giáo Bắc tông, rất tiếc đều mới bị tô lại bằng vàng công nghiệp.

Di tích lân cận

Chùa Hưng Ký: ngõ Chùa Hưng Ký, phố Minh Khai.
Chùa Nga My (Hoàng Mai): ngõ 160 Hoàng Mai.
Chùa Phương Liệt: ngõ 377 đường Giải Phóng.
Chùa Sét: gần ngã ba Trương Định - Tân Mai.
Đình Hoàng Mai: ngõ 160 Hoàng Mai.
Đình Phương Liệt: số 38 phố Phương Liệt.
Đình Tương Mai: số 13 phố Nguyễn Đức Cảnh.