770 Tien Le community hall

ĐÌNH TIỀN LỆ

h.Hoài Đứcsông ĐáyTiền Lý

Đình Tiền Lệ có từ khoảng thế kỷ XVII. Thờ: thành hoàng Nhu Hòa Vương và tướng Lý Phục Man. Xếp hạng: Di tích quốc gia (2011). Vị trí: 2MCJ+WQ, thôn Tiền Lệ, xã Tiền Yên, Hoài Đức, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 20 km (hướng 9 h). Trạm bus lân cận: Cổng Làng Văn Hóa Thôn Tiền Lệ - Đê Song Phương (xe 66)

Địa lý

Xã Tiền Yên nằm hai bên đoạn đê Tả sông Đáy ở phía tây nam huyện Hoài Đức. Xã có diện tích đất tự nhiên 308 ha, phía bắc giáp xã Đắc Sở, phía tây giáp huyện Quốc Oai, phía đông và nam giáp xã Song Phương. Dân số năm 2021 là 7.254 người, sinh sống trong các thôn Yên Thái và Tiền Lệ.

Lược sử

Đình Tiền Lệ có từ thời Lê trung hưng, căn cứ văn bia thì vào khoảng thế kỷ XVII. Bên trong đình thờ Nhu Hòa Vương - người được tôn làm thành hoàng làng vì có công tổ chức nhân dân chống vỡ đê và lũ lụt, ngoài ra còn phối thờ Lý Phục Man - một tướng giỏi đã giúp lãnh tụ Lý Bí khởi nghĩa và lên ngôi vua Lý Nam Đế, lập ra nhà nước độc lập Vạn Xuân. Hằng năm đến ngày 12 tháng Ba âm lịch, dân làng lại cùng nhau tổ chức lễ hội để tưởng nhớ các ngài.

Trong và ngoài đình Tiền Lệ. Photo ©NCCong 2021

Đình từng được tu sửa lớn vào thời Nguyễn nhưng vẫn giữ hầu như nguyên vẹn kiến trúc và trang trí vốn có từ thế kỷ XVII. Sau chiến tranh, kinh tế dần phục hồi và ngôi đình đã được dân làng tu sửa nhỏ vào năm 1994. Sang thế kỷ XXI tình trạng xuống cấp đã đạt mức báo động. Rồi vào khoảng năm 2012, kẻ trộm đã lấy đi toàn bộ các bức hoành phi, câu đối treo trong toà đại bái. Mãi đến năm 2017 ngôi đình này mới được đại trùng tu, đáng tiếc là một trong hai tấm bia đá lớn lại bị bỏ ngoài trời.

Kiến trúc

Mặt đình quay về hướng tây nhìn qua vườn cổ thụ ra cánh đồng đất bãi ven sông Đáy, lưng dựa vào triền đê Song Phương. Du khách từ đường đê đi xuống qua dãy bậc thang rộng rãi rồi từ sân đình bước vào gian giữa qua bậc tam cấp, hai bên có đôi rồng đá cùng các hoa văn sóng nước cách điệu được tạo tác từ đá khối lớn. Đỡ lấy mái hiên là các đầu bảy có chạm khắc hình những con rồng vờn mây.

Chính điện và lưng đình Tiền Lệ. Photo ©NCCong 2021

Toà đại bái gồm 5 gian, 2 dĩ, chiều dài 22m, chiều rộng lá mái 13,8m. Ba gian giữa có kích thước bằng nhau, hai gian kế bên nhỏ hơn. Bốn mái đình không có mè mà chỉ có dui, đòn tay đỡ mái lợp ngói mũi hài. Ở 2 bộ vì gian giữa có trang trí đầu rồng mang nét nghệ thuật thời Lê. Đặc biệt, hệ thống cột được giằng níu với nhau bằng nhiều lỗ mộng chặt khít và ván ghép như một dạng nhà sàn. Hậu cung gồm hai gian nhà dọc kết nối với toà đại bái thành hình chuôi vồ.

Di sản

Đình Tiền Lệ được trang trí bằng những mảng chạm khắc gỗ và điêu khắc gốm, đá với nghệ thuật tinh xảo. Đình có 2 mái chính và 2 mái đầu hồi giao nhau ở âu tàu, mặt sau được đắp hình hổ phù ngậm chữ “Thọ”. Bờ guột phân cách giữa mái chính và mái phụ mỗi bên đều có gắn tượng con nghê. Hai bờ nóc gắn hai con kìm ngậm hoa chanh, đầu hướng phía trước, chân đạp phía sau, đuôi cuốn hình tròn nhô cao. Ở các bờ dải và bờ đao là những con sô hướng lên bờ nóc đầu ngoảnh xuống dưới. Tại mặt ngoài phần trên cùng của mỗi đầu đao đều gắn một đôi chim phượng làm bằng đất nung.

Thềm đình Tiền Lệ. Photo ©NCCong 2021

Ngoài những mảng trang trí trên gỗ và đá, trong đình còn bảo lưu được nhiều hiện vật quý như sắc phong và đồ thờ, đáng kể nhất là hai tấm bia đá cổ, một tấm có chạm hình chim phượng nhưng bị nứt to.

Ngày 02-6-2011, ngôi đình Tiền Lệ đã được Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di tích lân cận

©NCCông 2011-2017, Tien Le community hall