812 Trieu Xuyen pagoda

Chùa Triệu Xuyên (Long Vân Thiền Tự)

h.Phúc ThọLê trung hưngsông Đáy

Chùa Triệu Xuyên có từ thế kỷ XVII. Tên chữ: Long Vân Thiền Tự. Xếp hạng: di tích quốc gia (1993). Vị trí: 4HJG+5X, xã Long Xuyên, H. Phúc Thọ, TP Hà Nội. Toạ độ: 21°07’50"N 105°34’38"E. Cách BĐX Bờ Hồ: 40km (hướng 10h). Trạm bus lân cận: Qua ngã 4 Xuân Phú 50m (xe 20B).

Lược sử

Long Xuyên là một xã thuộc huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. Xã có diện tích 6,8 km², dân số 7.318 người năm 1999, mật độ dân số đạt 1.076 người/km². Xã nằm ở phía đông bắc của huyện Phúc Thọ, cách thị trấn Phúc Thọ khoảng 4 km; có tổng dân số hơn 9 nghìn người, diện tích tự nhiên 676 ha.

Phía đông xã Long Xuyên giáp 2 xã Thượng Cốc và Ngọc Tảo, phía tây giáp 2 xã Phúc Hòa và Võng Xuyên, phía nam giáp xã Phụng Thượng, phía bắc giáp xã Xuân Phú. Toàn xã được chia thành 3 thôn bao gồm: Bảo Vệ, Phù Long, Triệu Xuyên. Xã nổi tiếng vì có nghề mộc với hàng trăm xưởng sản xuất đồ nội thất gia đình và nội thất văn phòng. Các sản phẩm thường có giá rẻ, hướng đến thị trường bình dân.

Cổng chùa Triệu Xuyên

Chùa thôn Triệu Xuyên có tên chữ Long Vân Thiền Tự, tọa lạc gần đình làng, cách BĐX Bờ Hồ khoảng 40km về phía tây bắc, hướng 10h. Nội dung văn bia khắc trên tấm bia gỗ “Hậu Phật Bi Ký” ghi niên đại “Vĩnh Tộ bát niên” (1626) cho biết chùa thành lập từ thời Lê Trung hưng. Phần lớn tác phẩm trong số 142 pho tượng của chùa cũng thể hiện phong cách nghệ thuật từ thế kỷ XVI đến XVII.

Kiến trúc

Chùa Triệu Xuyên nằm trong một khuôn viên vuông vắn, hiện nay đã sửa xong gần hết, đang làm lại vườn và ao. Mặt chùa nhìn chếch về phía đông nam qua sân ra ao, cổng hậu mới mở ra đường làng. Từ cổng hậu đi vào trong, du khách sẽ thấy bên tay phải có khu nhà khách, trước mặt là vườn hoa, cây cảnh, bên tay trái là nhà Mẫu và chùa chính. Chùa chính gồm các toà tiền đường, thượng điện với sân sau và ba dãy hành lang bài trí rất nhiều pho tượng đã tô lại.

Tượng chùa Triệu Xuyên. Ảnh ©NCCong 2021

Toà tiền đường rộng 7 gian với bộ khung gồm 4 hàng cột tròn và kết cấu bộ vì nóc làm kiểu “thượng giá chiêng, hạ kẻ chuyền”, kỹ thuật thiên về bào trơn đóng bén, soi măng gờ chỉ, lá dắt. Hệ thống các hoành phi câu đối đan xen dày đặc, sơn son thếp vàng lộng lẫy. Thượng điện 3 gian nằm dọc, nối với gian giữa tiền đường theo kiểu “chữ Đinh”. Phía sau xây bệ cao dần để đặt các pho tượng Phật giáo Đại thừa. Hai dãy hành lang nhỏ hẹp đối diện nhau qua sân hậu, kiến trúc bộ vì đơn giản bào trơn đóng bén, bền chắc.

Di vật

Chùa thuộc hệ phái Bắc tông. Bên trong chùa trước kia bài trí 142 pho tượng được làm bằng chất liệu đất và gỗ, sơn son thếp vàng. Các pho tượng tròn không những có nhiều mà còn đẹp về nghệ thuật và phong phú về thể loại. Trong đó đáng chú ý những pho tượng cổ quý giá có mang niên đại Lê Trung hưng như: tượng Tam thế Phật, A Di Đà, Thích Ca giáo chủ, Quan Âm Chuẩn Đề có 16 cánh tay từ thân toả ra như sen nở, hai tay chính giữa bắt ấn v.v….

Tượng chùa Triệu Xuyên. Ảnh ©NCCong 2021

Ngoài ra, trong ba dãy hành lang còn đặt 18 pho tượng Tổ truyền đăng và 6 động: động Tiên, động Nam Tào, Bắc Đẩu, động Tề Thiên Đại Thánh, động Quan Âm toạ sơn, động Sơn Tinh - Thuỷ Tinh, động Như Lai toạ thiền.

Nhà chùa lưu giữ được nhiều cổ vật khác, đặc biệt là tấm bia làm bằng gỗ quý vào năm Vĩnh Tộ thứ 8 (1626). Bia gồm 2 mặt khắc chữ Hán, phần trán bia có hình bán nguyệt và chạm trổ hình mặt trời tia lửa, 2 rồng chầu 2 bên với những đường lượn vân mây mềm mại. Đây là tấm bia dựng vào thế kỷ XVII với niên đại thời Lê Trung hưng. Trong lịch sử bia đá có nhiều, nhưng bia gỗ thì lần đầu tiên tìm thấy ở đây. Bia gỗ ở chùa Long Vân có thể coi là di sản văn hoá có giá trị trong các di tích đền chùa ở Hà Nội. Chùa còn có cổ vật nữa là chiếc lư hương với 4 chân cong dáng chân sập, khắc hoa văn dây lá, được tạo tác vào thế kỷ XIX dưới thời Nguyễn.

Năm 1990, chùa Triệu Xuyên đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Tuợng chùa Triệu Xuyên. Ảnh ©NCCong 2021

Di tích lân cận

812 Trieu Xuyen pagoda ©NCCông 2011-2021