814 Cung Son pagoda
Chùa Cung Sơn (Hưng Thọ Tự)
h.Phúc ThọLê trung hưngsông TíchChùa Cung Sơn có từ thế kỷ XVII, thời Lê Trung hưng. Tên chữ: Hưng Thọ Tự. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: 4G8C+65X, thôn Cung Sơn, xã Tích Giang, H. Phúc Thọ, TP Hà Nội. Toạ độ: 21°06’56"N 105°31’14"E. Cách BĐX Bờ Hồ: 43km (hướng 10h). Trạm bus lân cận: Trường Hữu Nghị T78 ven QL32 (xe 20b, 70, 70b, 77, 89, 92).
Lược sử
Cung Sơn có tên nôm là làng Me, xưa kia thuộc xã Trạch Mỹ Lộc, tổng Tường Phiêu, huyện Tùng Thiện, tỉnh Sơn Tây (cũ), hiện nay thuộc xã Tích Giang, huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội. Xã Tích Giang có diện tích tự nhiên 640 ha, dân số 2.398 hộ, với 8.765 nhân khẩu, phân bố cư trú không đồng đều ở 12 cụm dân cư. Dọc theo ranh giới phía đông bắc của xã là đường quốc lộ QL32.
Ngày 26/4/1946, xã Tích Giang được hợp thành từ 2 làng Tường Phiêu và Cung Sơn. Địa giới phía đông nam giáp xã Trạch Mỹ Lộc, phía đông bắc giáp xã Thọ Lộc, cùng thuộc huyện Phúc Thọ. Phía bắc, tây bắc, tây nam và nam của xã lần lượt tiếp giáp bốn phường của thị xã Sơn Tây là: Viên Sơn, Quang Trung, Trung Hưng, Trung Sơn Trầm. Sông Tích chảy từ hướng thị xã Sơn Tây ngang qua phía nam xã Tích Giang sang huyện Thạch Thất.
Chùa làng Cung Sơn có tên chữ là Hưng Thọ Tự, toạ lạc cách đình làng hơn 300m. Theo các cụ già người địa phương kể lại và căn cứ phong cách nghệ thuật của các di vật, chùa được khởi dựng vào khoảng thế kỷ XVIII và đã được trùng tu, sửa chữa, mở mang nhiều lần trong thời Nguyễn. Trong thời gian kháng chiến chống Pháp, nơi đây từng là địa điểm liên lạc, cất giữ tài liệu, nuôi giấu cán bộ Việt Minh và du kích.
Năm 1993, Bộ Văn hoá và Thông tin đã xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia cho chùa Hưng Thọ Tự [và đình làng] Cung Sơn.
Kiến trúc
Từ ngã tư chỗ Trường Hữu nghị Việt Lào trên Quốc lộ QL32 du khách rẽ về phía tây nam đi gần 800m là thấy cổng ngôi chùa ngay bên cạnh chợ Me. Sau cổng là sân đình, giữa sân có gác chuông xây như một phương đình hai tầng tám mái, vì nóc làm kiểu chồng rường dựa trên bốn hàng cột gỗ tròn chia làm năm gian, hai đầu hồi xây hai cột trụ vuông.
Tiền đường chia làm năm gian, hai dĩ, bộ vì nóc làm kiểu chồng rường dựa trên bốn hàng cột gỗ tròn. Hạng mục công trình được thi công bền chắc, bào trơn đóng bén, trang trí đơn giản với hoạ tiết đốt trúc, lá lật ở đầu dư, kẻ, bẩy. Gian giữa treo nhiều hoành phi, câu đối bằng chữ Hán, ca ngợi cảnh Phật, cảnh chùa.
Toà thượng điện được bố cục liên hoàn và kết nối với tiền đường bằng hệ thống kẻ góc, mặt bằng xây dựng tạo thành hình “chữ Đinh”. Hạng mục công trình này cũng thiên về bền chắc, bào trơn đóng bén. Tại đây, các bệ thờ xây giật cấp cao dần lên làm 7 lớp, trên đó có bài trí các tượng Phật giáo Bắc tông.
Di vật
Hiện vật còn lại đến nay trong chùa Hưng Thọ Tự có số lượng lớn và chủng loại khá phong phú, gồm 38 pho tượng tròn, 02 quả chuông đồng đúc vào thời Tây Sơn, 01 tấm bia hậu cùng nhiều cổ vật khác với niên đại thời Hậu Lê, Tây Sơn và Nguyễn.
Di tích lân cận
©NCCông 2019-2021, Cung Son pagoda