822 Phong Trieu community hall
Đình Phong Triều
h.Phú Xuyênsông Hồngnhà TrầnĐình làng Phong Triều không rõ được lập năm nào. Thờ: Đại vương Đỗ Khắc Chung. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1995). Vị trí: QW3P+57, thôn Phong Triều, xã Nam Triều, H. Phú Xuyên, TP Hà Nội. Toạ độ: 20°45’11"N 105°56’09"E. Cách BĐX Bờ Hồ: 37km (hướng 5h). Trạm bus lân cận: Phố Sổ - Quốc Lộ 1A (xe 06a, 101a, 101b, 108).
Từ trung tâm thủ đô, du khách đi về phía nam đến BX Giáp Bát rồi lên một trong các xe bus tuyến 06a, 101a, 101b, 108 chạy theo Quốc Lộ 1A. Khi đến H5/206 - Phố Sổ - Quốc Lộ 1A thì xuống xe đi tiếp về phía đông chừng 3,8km sẽ tới đình Phong Triều.
Địa lý
Nam Triều là một xã nông nghiệp của huyện Phú Xuyên, trước kia thuộc tỉnh Hà Tây cũ; từ 01-08-2008 sáp nhập vào thành phố Hà Nội. Xã có diện tích 5,88 km², dân số năm 1999 là 5.507 người, mật độ dân số đạt 937 người/km². Xã nằm cách BĐX Bờ Hồ khoảng 37 km về phía nam. Phía đông giáp xã Hồng Thái, phía tây giáp thị trấn Phú Xuyên, phía nam giáp xã Phúc Tiến, phía bắc giáp xã Nam Phong.
- Cổng đình Phong Triều. Photo ©NCCong 2021
Ngoài dòng sông Hồng mênh mông ở phía đông, dọc theo xã Nam Triều về phía tây có đường cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ và con đường quốc lộ QL1A với tuyến đường sắt Bắc-Nam cùng nhiều tuyến xe bus chạy qua, cho nên giao thông rất thuận tiện. Xã bao gồm hai làng cổ là Nam Quất và Phong Triều, làng nào cũng có di tích đình, chùa, đền, miếu. Đặc biệt tại làng Nam Quất còn có Bảo tàng Chiến sỹ Cách mạng bị địch bắt tù đày.
Lược sử
Đình Phong Triều không rõ được khởi dựng năm nào, chỉ biết rằng dáng vẻ hiện nay mang đậm các đặc trưng nghệ thuật kiến trúc của thời nhà Nguyễn, mặc dù đình đã trải qua vài cuộc trùng tu tính từ thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XXI. Căn cứ vào nội dung cuốn thần phả và hai đạo sắc phong còn lưu giữ trong hậu cung thì vị thành hoàng làng được thờ ở đây là Đại vương Đỗ Khắc Chung.
- Mái đình Phong Triều. Photo ©NCCong 20212016
Tương truyền Đỗ Khắc Chung sống dưới thời Trần, vốn là người làng Giáp Sơn, huyện Kinh Chú, tỉnh Hải Dương. Ngài học rộng tài cao, sớm làm quan tới chức Chi cục Hậu thư. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên-Mông vào cuối thế kỷ XIII, ngài đã lập nhiều công tích, được vua Trần Anh Tông ban cho quốc tính (đổi họ Đỗ thành họ Trần), dân gọi là Trần Công.
Vào thời đó, Đỗ Khắc Chung thường được vua gọi tới dự bàn đại sự của triều đình và từng đảm nhận nhiều việc lớn do vua tin tưởng giao cho. Đến cuối đời, ngài lại được phong chức Thiếu bảo, làm thầy dạy học cho Thái tử. Ngài để lại nhiều công đức, trong đó có việc cấp ruộng và tiền cho dân làng Nam Triều định cư yên ổn. Sau khi hoá, ngài đã được nhân dân nơi đây lập miếu thờ và tôn làm thành hoàng làng.
- Ao đình Phong Triều. Photo ©NCCong 2021
Phía tây bắc đình, ngay sau cổng làng là ngôi miếu đó, liền kề một cái giếng tròn rất to ở trước cổng ngôi chùa của thôn Phong Triều, cách đình chỉ khoảng 100m. Cả ba di tích cùng nằm ven con đường làng với nhiều cổ thụ rất đẹp toả bóng trên các ao nước xung quanh.
Năm 1995, [chùa, miếu và] đình thôn Phong Triều đã được Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.
Kiến trúc
Đình toạ lạc trên một khu đất cao ở giữa làng, mặt nhìn chếch về phía tây nam qua một nghi môn. Cửa chính nằm giữa 2 trụ biểu lớn có đắp câu đối chữ Hán, hai bên trổ 2 cửa phụ trong bức tường vây kín quanh sân. Nghi môn mở ra con đường làng, trước cổng là một ao nước hình vuông. Sau cổng có hai dãy nhà tả, hữu vu ở vị trí đối xứng nhìn nhau qua sân, trên mái có đắp hình linh thú.
- Miếu và cổng làng Phong Triều. Photo ©NCCong 2021
Toà đại bái gồm 3 gian 2 chái, dựa trên kết cấu 4 hàng cột. Tất cả bốn mái đều lợp ngói mũi hài mỏng, đầu đao uốn cong hình rồng. Trên bờ nóc có gắn tượng lưỡng long chầu nguyệt và các linh thú khác. Bộ vì gian giữa được làm theo kiểu "thượng giá chiêng, hạ cốn mê, bẩy hiên". Các bộ vì gian bên làm kiểu "thượng ván mê, hạ cốn mê, bẩy hiên". Các bức cốn được chạm kín với đề tài Đế Thích chơi cờ, Lã Vọng câu cá, Bá Nha gảy đàn v.v..
Toà hậu cung 3 gian dọc kết nối với gian giữa đại bái thành hình chuôi vồ. Các bộ vì được làm khá giống như bên đại bái. Chính điện bài trí một bộ ngai rồng và tượng đức thành hoàng làng ở giữa hậu cung. Ngoài ra trong đình còn bảo lưu được các đồ thờ khác như đỉnh đồng, hạc đồng... và các câu đối, hoành phi có giá trị nghệ thuật.
- Giếng chùa Phong Triều. Photo ©NCCong 2021
Di tích lân cận
- Chùa Đống Chanh: thôn Đống Chanh, xã Minh Cường, huyện Thường Tín.
- Đình Đống Chanh: thôn Đống Chanh, xã Minh Cường, huyện Thường Tín.
- Đình Giẽ Hạ: thôn Giẽ Hạ, xã Phú Yên, huyện Phú Xuyên.
- Đình Giẽ Thượng: thôn Giẽ Thượng, xã Phú Yên, huyện Phú Xuyên.
- Đình Nam Quất: thôn Nam Quất, xã Nam Triều, huyện Phú Xuyên.
- Nhà thờ giáo xứ Phú Mỹ: Km33 quốc lộ QL1A, thị trấn Phú Xuyên.
©NCCông 2019-2021, Phong Trieu community hall