829 Quyet Ha community hall

Đình Quyết Hạ

sông Tíchnhà Trầnh.Chương Mỹ

Đình [Sơn] Quyết Hạ có từ thời Hậu Lê. Thờ: 5 anh em tướng của Trần Hưng Đạo. Lễ hội: 10 tháng Ba âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1988). Vị trí: WJ95+93Q, thôn Quyết Hạ, xã Đông Sơn, H. Chương Mỹ, TP Hà Nội. Toạ độ: 20°55’06"N 105°36’28"E. Cách BĐX Bờ Hồ: 35 km (hướng 8 h) theo quốc lộ QL6. Trạm bus lân cận: Đối Diện Nhà Phân Phối Phong Tùng - Quốc Lộ 6 (xe 72).

Địa lý

Xã Đông Sơn thuộc huyện Chương Mỹ, diện tích là 7,48 km², dân số năm 1999 có 8.276 người, mật độ dân số đạt 1.106 người/km². Giao thông thuỷ bộ thuận tiện với sông Tích và đường quốc lộ QL6, lại có 2 tuyến xe bus 72 và 116 đi qua. Xã hiện nay bao gồm 9 thôn: Lương Sơn, An Sơn, Gốt Thượng, Đông Cựu, Thanh Trì, Yên Kiện, Thôn Gốt, Thôn Đông, Quyết Hạ.

Từ BĐX Yên Nghĩa phía tây nam nội thành Hà Nội, du khách có thể lên xe bus số 72 đi qua Chợ Gốt và xuống ở trạm dừng bus Đối Diện Nhà Phân Phối Phong Tùng trên Quốc Lộ 6. Sau khi đi tiếp hơn 1km theo hướng tây bắc thì du khách sẽ nhìn thấy đình làng [Sơn] Quyết Hạ nằm trên một gò đất, dưới chân là sân bóng đá.

Đình Quyết Hạ. Photo ©NCCong 2021

Lược sử

Đình [Sơn] Quyết Hạ có từ thời Hậu Lê. Theo cuốn thần phả do Đông các Đại học sĩ Nguyễn Bính phụng soạn năm Hông Phúc nguyên niên (1572) và sau được Quản giám Bách thần tri điện Hùng lĩnh thiếu khanh Nguyễn Hiền chép lại năm Vĩnh Hựu thứ 3 (1737), đình thờ ngũ vị thành hoàng gồm 5 anh em ruột cùng đi theo Tiết chế nguyên suý Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn lập công thắng giặc Nguyên-Mông vào thế kỷ XIII.

Thần tích kể rằng vào thời Trần có bà Phạm Thị Long vốn quê làng Phù Đổng, huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, Bắc Ninh. Thấy cảnh trang Sơn Quyết Hạ hữu tình, bà bèn ở lại sinh cơ lập nghiệp và sinh ra 5 người con trai tài ba, đặt tên là Uy Minh, Uy Nghĩa, Uy Lễ, Uy Trí, Uy Dũng. Khi giặc Nguyên-Mông sang xâm lược, vua cho sứ giả đi tìm người hiền giúp nước, 5 anh em chiêu tập hơn 50 trai làng đi theo Hưng Đạo vương và được phong làm tiên phong đánh trận Bạch Đằng. Sau chiến thắng, 5 ngài trở về làng và hoá tại đây, được dân lập đền thờ.

Trước đình Quyết Hạ. Photo ©NCCong 2021

Kiến trúc

Đại đình [Sơn] Quyết Hạ toạ lạc trên một gò đất cao ở giữa làng, hai bên sân có dãy tả hữu vu, phía sau là ống muống thông với hậu cung. Khuôn viên nằm trong tường bao, bên hông trổ cửa ngách. Cổng chính xây kiểu nghi môn, hai góc phía trước rợp bóng cổ thụ, ở giữa có thềm rồng đá dẫn xuống đường làng và sân vận động. Thấp hơn sân vận động, dưới chân gò còn có một cái giếng đá ong hình vuông, nghe nói do các tù binh Champa đào từ thời Lê Sơ.

Toà đại bái dài 13m, rộng 4,7m, chia làm 5 gian, mặt nhìn về phía tây nam ra quốc lộ QL6. Bốn mái chảy lợp ngói ri, các đầu đao uốn cong, bờ nóc đắp hình linh thú. Bộ vì làm kiểu “chồng rường”. Các bức cốn chạm trổ tích “Long ngư hý thuỷ” và đề tài phượng, nghê, rồng, ngựa cùng tùng, mai, cúc, trúc.... Nhưng nhiều mảng kiến trúc đã xuống cấp, sàn gỗ phải thay bằng gạch trong một đợt trùng tu trước đây. Dự định năm 2022 sẽ sửa chữa toà đại bái.

Đại bái đình Quyết Hạ. Photo ©NCCong 2021

Trước đây không lâu dân làng đã xây thềm rồng và từ cuối năm 2021 bắt đầu trùng tu toà hậu cung nhưng công trình bị đại dịch Covid-19 làm chậm tiến độ. Đó là một nếp nhà kiểu hai tầng bốn mái, bên trong có nhiều hoành phi, câu đối và đồ tế khí cùng long ngai, bài vị các đức thành hoàng. Phía sau hậu cung là ao và vườn cây.

Năm 1991, ngôi đình [Sơn] Quyết Hạ đã được Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Trong đình Quyết Hạ. Photo ©NCCong 2021

Di tích lân cận

©NCCong 2013-2021, Quyet Ha community hall