830 Quan Luong Son temple
Quán Lương Sơn
h.Chương Mỹsông TíchHai Bà TrưngQuán Lương Sơn có từ thời Hậu Lê. Thờ: Đặng Cả, Đặng Hai, Đặng Ba, tướng của Hai Bà Trưng. Lễ hội: 10 tháng Một âl. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1991). Vị trí: WJMH+X5, thôn Lương Sơn, xã Đông Sơn, H. Chương Mỹ, TP Hà Nội. Toạ độ: 20°56’06"N 105°37’42"E. Cách BĐX Bờ Hồ: 35 km (hướng 8 h) theo quốc lộ QL6. Trạm bus lân cận: Trước Ngã 3 Thôn An Sơn 50m (xe 116).
Địa lý
Xã Đông Sơn thuộc huyện Chương Mỹ, diện tích là 7,48 km², dân số năm 1999 có 8.276 người, mật độ dân số đạt 1.106 người/km². Giao thông thuỷ bộ thuận tiện với sông Tích và đường quốc lộ QL6, lại có 2 tuyến xe bus 72 và 116 đi qua. Xã hiện nay bao gồm 9 thôn: Lương Sơn, An Sơn, Gốt Thượng, Đông Cựu, Thanh Trì, Yên Kiện, Thôn Gốt, Thôn Đông, Quyết Hạ.
Từ nội thành Hà Nội, du khách đi về BĐX Yên Nghĩa - Hà Đông để lên xe bus số 72, đến Ngã 3 Yên Kiện - Quốc Lộ 6 thì chuyển sang xe bus số 116 rồi xuống ở trạm dừng “Trước Ngã 3 Thôn An Sơn 50m”. Sau khi đi tiếp 750m theo hướng đông, du khách sẽ nhìn thấy cổng quán cạnh nhà Văn hoá thôn Lương Sơn.
- Cổng quán Lương Sơn. Photo ©NCCong 2021
Lược sử
Quán Lương Sơn có từ thời Hậu Lê. Theo cuốn ngọc phả do quan Đông các Đại học sĩ Nguyễn Bính phụng soạn năm Hông Phúc nguyên niên (1572) và sau được chép lại năm Thành Thái thứ 11 (1899) thì trong quán có thờ tam vị thành hoàng gồm 3 anh em ruột làm tướng của Hai Bà Trưng.
Ngọc phả ghi rằng xưa kia có vợ chồng ông Đặng Long và bà Phạm Thị Phương dời đất Đường Lâm đến sống tại trang Khang Kiện gần Lương Sơn. Ông làm thầy đồ dậy học, ban đầu bà chỉ có một cô con gái. Về sau nhờ tích đức nên dù tuổi cao vẫn sinh được 3 con trai, đặt tên là Đặng Cả, Đặng Hai, Đặng Ba. Lớn lên 3 anh em học giỏi và tập hợp trai tráng luyện võ tại Đồng Lang, Đồng Núi. Khi Hai Bà Trưng khởi nghĩa, họ kéo nhau về Hát Môn hưởng ứng, được phong tướng và lập nhiều chiến công.
- Sân trước quán Lương Sơn. Photo ©NCCong 2021
Năm 43 quân Hán lại sang xâm lược. Ba ông thua trận chạy về núi Thiên Quyết rồi lập đồn phòng ngự ở Đồng Lang, Đồng Núi, án ngữ sông Tích. Ngày 10 tháng Một âl. họ cùng hoá. Sau này nhân dân đã lập miếu phụng thờ và ngôi mộ hiện vấn được trông nom cẩn thận ở phía tây thôn Lương Sơn.
Kiến trúc
Công trình toạ lạc trong một khuôn viên rộng rãi có nhiều cổ thụ. Cổng quán xây kiểu nghi môn với tứ trụ đắp câu đối chữ Hán. Sau cổng là một sân lớn, tiếc rằng cái ao ở đây đã không còn. Tiếp theo là toà tiền tế 3 gian 2 chái, mặt trong mở vào một sân nhỏ có nhà hữu vu và cửa ngách.
- Hông quán Lương Sơn. Photo ©NCCong 2021
Rồi đến toà đại bái cũng chia làm 3 gian 2 chái, rộng 18,9m vả sâu 4,33m, bốn mái chảy lợp ngói ri, các đầu đao cong mềm mại, trên bờ nóc đắp hình lưỡng long triều nguyệt. Các bộ vì làm theo kiểu giá chiêng, dựa trên 3 hàng chân cột gỗ và 1 hàng chân cột đá. Phía sau là toà hậu cung kết nối với gian giữa toà đại bái thành hình chuôi vồ. Nhìn chung quán Lương Sơn mang dáng dấp kiến trúc và phong cách trang trí của các đình đền thời Nguyễn.
- Đại bái quán Lương Sơn. Photo ©NCCong 2021
Năm 1991, quán đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Tuy nhiên qua thời gian dài, đến nay di tích đã bị xuống cấp nặng và đang chờ đợi ngày được trùng tu.
Di tích lân cận
- Đình Cấn Thượng: xã Cấn Hữu, Quốc Oai.
- Đình Đông Cựu: xã Đông Phương Yên.
- Đình Quyết Hạ: xã Đông Sơn.
- Đình Thuần Lương: xã Hoàng Văn Thụ.
- Đình Tốt Động: xã Tốt Động.
- Đình Xuân Mai: TT Xuân Mai.
©NCCong 2013-2021, Luong Son temple