847 Dong Cao community hall

Đình Đông Cao

Sommaire

Địa lý
Lược sử
Kiến trúc
Di sản
Di tích lân cận

Đình Đông Cao có từ lâu đời. Thờ 4 tướng của vua Hùng là Bạch Hạc Tam Giang, Lý Thường Minh, chàng cả Minh Đê, chàng hai Minh Khao, và tướng Hồ Hác của Hai Bà Trưng. Xếp hạng: Di tích quốc gia (2006). Vị trí: 4PXJ+QQ8, xã Tráng Việt, H. Mê Linh, TP Hà Nội. Cách Ga Hà Nội: 27 km (hướng 10h). Trạm bus lân cận: “Đối Diện Đường Vào Làng Đông Cao - Đê Tả Sông Hồng” (xe 112)

Địa lý

Tráng Việt là một xã nông nghiệp nằm ở cực nam huyện Mê Linh, cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 25km. Xã có diện tích tự nhiên 7,32 km², chủ yếu là đất bãi sông Hồng. Dân số năm 2010 là 9.943 người sinh sống trong 2175 hộ gia đình, mật độ đạt 1.362 người/km². Xã hiện gồm 4 thôn xếp theo thứ tự số hộ giảm dần: Đông Cao, Tráng Việt, Đẹp Thôn, Thụy An.

Lược sử

Đình Đông Cao nằm ven con đường dẫn vào đầu thôn. Bên trong hậu cung đình có thờ tượng 5 vị thành hoàng, theo truyền thuyết gồm: Bạch Hạc Tam Giang vị thần đã âm phù tướng Lý Thường Minh thắng giặc Xích Tị[1], chàng cả Minh Đê cùng chàng hai Minh Khao có công lập ấp cứu dân khỏi nạn hạn hán, và tướng Hồ Hác người đã giúp Hai Bà Trưng giành lại độc lập cho dân tộc Việt sau khi đánh đuổi được đoàn quân của nhà Đông Hán đồn trú tại Giao Chỉ do thái thú Tô Định chỉ huy.


Đại đình Đông Cao. Photo ©NCCong 2022

Năm 2006, ngôi đình Đông Cao đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc

Đình Đông Cao hiện nay có dáng vẻ được định hình sau lần trùng tu cuối thế kỷ XIX. Cổng đình ở bên tả và dẫn vào sân trước, hai bên là các cây muỗm cổ thụ. Mặt đình quay về phía đông bắc và nhìn ra cánh đồng. Hàng hiên làm theo kiểu trốn cột, các đầu bẩy hiên đều có chạm khắc.

Toà đại bái 3 gian 2 dĩ, sâu 9m, tổng chiều rộng là 19m, gian giữa 6,05m, hai cặp gian bên lần lượt rộng 6m và 6,5m, đối xứng qua thần đạo. Các bộ vì làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng con nhị”, kết nối bằng hệ thống xà dọc và hoành mái. Bộ mái lợp ngói ri, tất cả sức nặng đè lên các bức tường xây bao quanh và 12 cột gỗ tròn, 4 cột cái trong đó có chiều cao 5,2m và đường kính 40cm.


Chánh điện đình Đông Cao. Photo ©NCCong 2022

Hậu cung gồm 3 gian, kết nối với toà đại bái thành hình “chữ Đinh” bằng hệ thống ống muống. Đoạn giữa có 2 gian phụ nằm ngang ở 2 bên được xây thêm vào cuối thế kỷ XX với mặt trước bỏ trống để lấy sáng từ giếng trời. Chính điện rộng 3,4m, hai bên có cửa ngăn với cung cấm. Cung cấm xây giật cấp để đặt tượng của các thành hoàng ngồi trên long ngai, hàng dưới có 2 pho, hàng trên 3 pho. Các mảng trang trí tập trung ở phần kiến trúc gỗ phía trên được chạm khắc với những đề tài truyền thống như tứ linh và ngư điểu.

Di sản

Ngoài các đồ thờ, hoành phi và câu đối chữ Hán, trong đình hiện đang lưu giữ một số tác phẩm mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX chạm khắc hình rồng uốn với các vân mây ở các đầu bẩy và đầu dư. Đặc sắc có hai bức cốn hình tam giác được đục bong với đề tài long, ly, quy, phượng nằm ở gian giữa toà đại bái. Tuy nhiên đến đầu thập kỷ 202X thì tình trạng xuống cấp của ngôi đình đã trở nên đáng lo ngại.

Di tích lân cận

Chùa Diên Phúc: thôn Khê Ngoại, xã Văn Khê, huyện Mê Linh.
Đền Bà: thôn Tráng Việt, xã Tráng Việt, huyện Mê Linh.
Đền Hai Bà Trưng: thôn Hạ Lôi, xã Mê Linh huyện Mê Linh.
Đình Cả: thôn Khê Ngoại, xã Văn Khê, huyện Mê Linh.
Đình Văn Quán: thôn Văn Quán, xã Văn Khê, huyện Mê Linh.
Miếu Mạch Lũng: thôn Đẹp, xã Đại Mạch, huyện Đông Anh

Chú thích
[1] Tương truyền vào cuối thời Hùng Vương nước ta từng bị giặc Xích Tị tức Mũi Đỏ cướp phá.