850 Dien Phuc pagoda

Chùa Khê Ngoại (Diên Phúc Tự)

h.Mê Linhsông HồngLê trung hưng

Chùa Khê Ngoại có từ lâu đời, năm 1816 được mở rộng. Tên chữ: Diên Phúc Tự. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1997). Vị trí: 5P84+P6, thôn Khê Ngoại, xã Văn Khê, H. Mê Linh, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 31km (hướng 10h). Trạm bus lân cận: Trường Mầm Non Văn Khê - Đê Tả Sông Hồng (xe 112)

Địa lý

Văn Khê là một xã trồng hoa nằm hai bên con đê thuộc huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. Xã có diện tích đất tự nhiên 13,42 km², dân số năm 1999 là 11.810 người, mật độ dân số đạt 880 người/km². Về phía đông giáp 2 xã Hạ Lôi, Tráng Việt; phía nam giáp sông Hồng; phía tây giáp 2 xã Thạch Đà, Hoàng Kim; phía bắc giáp 2 xã Tam Đồng và Đại Thịnh.

Trên địa bàn xã Văn Khê hiện nay có 2 tuyến giao thông lớn chạy ngang theo hướng Đông-Tây là Đê Tả Sông Hồng và đường Mê Linh. Theo quy hoạch, năm 2021 sẽ mở một tuyến đường dọc theo hướng Bắc-Nam chạy từ huyện Sóc Sơn qua huyện Mê Linh và cầu Thượng Cát sang địa bàn 2 xã Liên Hồng, Hồng Hà của huyện Đan Phượng. Phía sông lại còn có cảng Văn Khê nên giao thông thủy bộ đều thuận tiện.

Cổng chùa Khê Ngoại. Ảnh NCCong ©2022

Lược sử

Trong xã Văn Khê hiện nay có 2 thôn cổ là Khê Ngoại và Văn Quán, mỗi thôn đều có đình, chùa riêng của mình. Diên Phúc Tự là tên chữ của ngôi chùa ở thôn Khê Ngoại, tương truyền được thành lập từ lâu đời. Đến năm Gia Long thứ 15 (1816), quy mô kiến trúc đã được mở rộng và tôn tạo khang trang.

Tam quan mới xây lại của Diên Phúc Tự nhìn sang bức tường bao quanh ngôi đình Cả khá đồ sộ của thôn Khê Ngoại. Thực tế hai di tích này nằm sát gần nhau từ xưa, hiện nay chỉ cách mỗi con đường liên xã vừa được bê tông hoá.

Năm 1997, chùa Diên Phúc và ngôi đình Cả đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Tiền đường chùa Khê Ngoại. Ảnh NCCong ©2022

Kiến trúc

Ngôi chùa nằm trong một khuôn viên khá lớn và có hình chữ nhật, tam quan quay về phía đông nam đón gió mát. Sau tam quan là con đường ngắn dẫn du khách đi qua vườn tới sân trước tiền đường. Ngôi chùa có mặt bằng xây dựng hình “chữ Công”. Toà tiền đường gồm 5 gian, chồng diêm 2 tầng 4 mái lợp ngói ri, tường hồi bít đốc tay ngai. Bộ vì kèo làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng, cột đội con lợn”.

Toà thiêu hương gồm 3 gian kết nối với tiền đường bằng hệ thống xà và rui, thượng lương cùng những cột cái ở gian giữa chạy dọc về phía sau đến toà thượng điện 5 gian. 4 vì kèo của thiêu hương cũng làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng, cột đội con lợn”, trên mái lợp ngói ri. Nền thượng điện cao hơn 40cm so với nền tiền đường và thiêu hương. Kết cấu vì kèo theo kiểu “quá giang gối tường cột đội cánh sẻ”.

Vườn tháp chùa Khê Ngoại. Ảnh NCCong ©2022

Bên ngoài chùa chính còn có 7 gian nhà Tổ nằm ngang phía nam toà thượng điện, 2 cột đồng trụ và vườn tháp mộ của các vị sư trụ trì đã quá cố. Nhìn chung chùa Diên Phúc có kiến trúc khá đồ sộ và kỹ thuật bào trơn đóng bén, mộng sàm chắc khoẻ.

Di vật

Diên Phúc Tự thờ Phật theo hệ phái Đại thừa, bên trong chùa chính bài trí đầy đủ hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông với ảnh hưởng của nghệ thuật điêu khắc dân gian. Nhà chùa bảo lưu được một số cổ vật có giá trị như chuông đồng, bia đá... Đặc biệt là những tác phẩm chạm khắc đẹp, tập trung chủ yếu ở 4 bức cốn trên gian chính giữa toà tiền đường và 2 bức cốn trước toà thiêu hương với phần lớn đề tài là hình rồng và tứ linh.

Sân chùa Khê Ngoại. Ảnh NCCong ©2022

Di tích lân cận

©NCCông 2022, Dien Phuc pagoda 850