887 Phu Luong community hall

Đình Phú Lương

huyền sửh.Ứng Hoàsông Đáy

Đình Phú Lương có từ thời Nguyễn. Thờ: Bạch Lợi đại vương, một tướng ở thời Hùng Vương thứ 18. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1993). Vị trí: QQJP+C6V, thôn Phú Lương, xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 34km (hướng 6h). Trạm bus lân cận: Gần Cửa Hàng Xăng Dầu Quảng Phú - TL429A (xe 91), Qua 300m Cầu Xà Kiều - QL21B (78, 91, 103A, 103B, 115)

Địa lý

Xã Quảng Phú Cầu nằm ở phía đông bắc huyện Ứng Hòa, có mã hành chính là 10366, diện tích đất 8,91 km2. Dân số năm 2012 đạt 11.143 người. Địa giới phía đông giáp xã Phú Túc (huyện Phú Xuyên); phía tây và bắc giáp xã Hồng Dương (huyện Thanh Oai); phía tây và nam giáp 3 xã Hoa Sơn, Trường Thịnh, Liên Bạt (huyện Ứng Hòa).

Xã có 2 trục giao thông đường bộ: 1) quốc lộ QL21B chạy từ Hà Đông qua Vân Đình đi Hòa Bình và Hà Nam, 2) tỉnh lộ TL429A từ Quán Tròn qua Phú Xuyên nối liền với quốc lộ QL1A. Ngoài ra còn có sông Nhuệ ở phía bắc xã chảy vào sông Đáy ở Vân Đình và kênh Bắc Quảng Hoa nối sông Nhuệ và sông Đáy theo hướng đông tây. Bây giờ tại xã mỗi ngày làm ra hàng trăm tấn tăm hương cho thị trường nội địa và xuất khẩu, gây ô nhiễm nặng.

Sân đình Phú Lương. Photo ©NCCong 2022

Lược sử

Xã gồm 6 thôn: Xà Cầu, Quảng Nguyên, Phú Lương Thượng, Phú Lương Hạ, Cầu Bầu, Đạo Tú. Thôn Phú Lương tên nôm là Nàng Xá, nổi danh với nghề đan rổ rá. Đình làng còn dòng chữ ghi niên đại Duy Tân 8 (1914), năm xây lại ngôi đình ở vị trí bây giờ.

Trong cung cấm có thờ thành hoàng làng là Bạch Lợi đại vương, một tướng tài ở thời Hùng Vương thứ 18. Ngài tập hợp dân chúng làm thủy lợi khai phá vùng đồng lầy và dựng đồn binh chống giặc ngoại xâm. Sau khi mất, ngài được dân làng lập đền thờ.

Ngày 18/5/1993, Bộ Văn hóa và Thông tin đã xếp hạng đình thôn Phú Lương là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Hông đình Phú Lương. Photo ©NCCông 2022

Kiến trúc

Đình Phú Lương nhìn qua sân và bức bình phong ra con lạch ở phía tây mới được khai thông, xưa gọi là ngòi Bối. Cổng nằm ở bên tả sân đình, xây kiểu nghi môn tứ trụ và giáp với đầu cầu phía đông con lạch. Đình rộng 1408 m2, khuôn viên có cây cổ thụ và tường bao quanh. Phía trước có mấy tấm bia đá dựng dưới gốc đa, bên hữu đình là một nếp nhà ngang 3 gian.

Toà đại đình 3 gian 2 dĩ, thềm cao, mái lợp ngói ri, gian giữa nối với hậu cung gồm 3 gian dọc thành hình “chữ Đinh”. Các vì kèo làm theo kiểu “giá chiêng, cốn, bẩy”. Sức nặng dựa trên 3 hàng cột, chân kê tảng đá xanh hình tròn. Mỗi hàng có 6 cột, trong đó 4 trụ chính ở gian giữa đường kính khoảng 40 cm. Các cột xẻ đầu để liên kết với xà dọc tạo thành khung đỡ mái. Trong hậu cung có những tảng đá kê chân cột hình trống thắt cổ bồng, thân bệ trang trí hoa văn xen gạch.

Chạm khắc ở đình Phú Lương. Photo ©NCCông 2022

Di sản

Nhiều hiện vật trong đình được sơn son thếp vàng và chạm khắc cầu kỳ. Đáng chú ý những bộ long ngai bài vị, kiệu bát cống, khám thờ, hạc gỗ, án gian, giá văn, sập thờ. Trên các đồ tế khí đều trang trí bằng đề tài tứ linh. Hình tượng con rồng có đặc điểm chung nhất là đầu to, dáng gồ ghề, bờm tóc xoáy, sừng nhọn, mắt trợn. Mảng điêu khắc gỗ tập trung ở trên các bức cốn với những tác phẩm cũng mang dấu ấn của nghệ thuật thời Nguyễn.

Hiện nay, trong đình Phú Lương giữ được 07 đạo sắc phong của các triều đình phong kiến Việt Nam ban cho ngài làm thượng đẳng phúc thần, với các mỹ tự “Cảm ứng thống hiển phong công hậu đức Uy liệt thông minh chí hùng lược, Bạch Lợi đại vương nguyên thuộc chính thần”.

Trong đình Phú Lương. Photo ©NCCông 2022

Di tích lân cận

887 Phu Luong community hall ©NCCông 2017-2022