893 Trang Cat community hall

Đình Tràng Cát

h.Thanh OaiLê sơsông Đáy

Đình Tràng Cát xây năm 1663. Thờ: 2 cha con Trình Nhã, Trình Mục - tướng của Lê Lợi. Hội làng: Rằm tháng Hai và Rằm tháng Tám. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1990). Vị trí: RPRR+V4, Bãi sông Đáy, xã Kim An, H. Thanh Oai, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 32 km (hướng 7 h). Trạm bus lân cận: Thôn Kim Châu - đê Tả Đáy (xe 124), Thôn Tân Thư - QL21B (xe 78, 91, 103A, 103B).

Địa lý

Du khách từ trung tâm Hà Nội có thể đi về phía Hà Đông đến Ba La, từ đó theo đường quốc lộ QL21B đi đến thị trấn Kim Bài thì rẽ phải chừng 1km rồi theo đê Tả Đáy xuôi xuống xã Kim An, thuộc huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội. Xã có tổng diện tích đất tự nhiên 3,11 km2; dân số năm 1999 khoảng 3.350 người; mật độ đạt 1.076 người/km2; mã hành chính là 10156.

Địa giới phía đông xã Kim An giáp xã Kim Thư và thị trấn Kim Bài; 3 phía còn lại của xã được bao bọc bởi huyện Chương Mỹ với con sông Đáy là ranh giới. Thôn Tràng Cát nằm ở phía tây xã Kim An, nổi tiếng với nghề trồng lá dong phục vụ nhu cầu gói bánh chưng trong dịp tết và gói bánh, gói xôi quanh năm cho khu vực Hà Nội.

Cổng đình Tràng Cát. Photo ©NCCông 2021

Lược sử

Đình Tràng Cát tọa lạc trên thế đất cao ở gần giữa làng, cách bờ đông sông Đáy khoảng 400 m. Đình thờ nhị vị đại vương, huý là Trình Nhã và Trình Mục. Trình Nhã vốn người ở trang Tang Thầm, thuộc huyện An Định, châu Ái. Ngài từ nhỏ đã thông minh, càng lớn càng giỏi. Năm 21 tuổi đỗ khóa thi Giám sinh, song biết rằng cơ nghiệp nhà Trần đã hết nên không làm quan mà về quê mở trường dạy học. Ngài lấy vợ là người làng nhưng bà này mất sớm.

Trình Nhã lấy bà vợ kế là Trần Thị Chỉnh, sinh được một bé trai tướng mạo dị thường, đặt tên là Mục, lớn lên trở thành người văn võ song toàn. Sau khi bà kế mất, Trình Nhã đem con về quê vợ thôn Tràng Cát, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, đạo Sơn Nam để dạy học. Khi nhà Hồ thua trận, 2 cha con ngài mộ được hơn 1.000 dũng sĩ, lập căn cứ chống lại giặc Minh.

Sân đình Tràng Cát. Photo ©NCCông 2021

Rồi Lê Lợi tiến quân ra Thanh Oai, hai cha con đem quân bản bộ ra giúp, lập nhiều công to. Đuổi xong giặc, nhà vua xét công ban thưởng, Trình Nhã, Trình Mục mang số tiền thưởng về Tràng Cát cho dân làng. Khi hai cha con mất đi, nhân dân địa phương đã lập miếu thờ. Các triều đại Việt Nam về sau đã ban sắc phong Trình Nhã và Trình Mục làm thành hoàng làng.

Kiến trúc

Căn cứ dòng chữ Hán ghi trên thượng lương thì đình làng Tràng Cát được xây năm Quý Mão, niên hiệu Cảnh Trị thứ nhất (1663). Đình đã trải qua nhiều lần tu sửa vào những năm 1761, 1842, 1901, 1927. Đến năm 1988-1989 dân làng lại xây dựng thêm tường bao quanh và sửa lại mái lợp, cổng đình.

Đại đình Tràng Cát. Photo ©NCCông 2021

Đình Tràng Cát được đại trùng tu vào thập kỷ 2010. Sau chiếc cổng xây kiểu nghi môn tứ trụ là một sân rộng, hai bên có nhà tả, hữu vu. Tòa đại bái 3 gian 2 dĩ, đầu hồi bít đốc, kết nối với hậu cung 3 gian dọc thành hình “chữ Đinh”. Đại bái dài 21 m, rộng 9 m, cao 6,4 m, mặt nhìn về phía đông nam. Hậu cung dài 12 m, rộng 6,1 m, cao 4,35 m. Bốn cột cái của hai bộ vì giữa cao 4,6 m, chu vi thân cột 1,35 m.

Di sản

Trong đình Tràng Cát hiện có một số cổ vật quý báu như các đạo sắc phong, đồ tế tự và bản ngọc phả. Ngoài ra, trên đầu dư, đầu bẩy và đầu hồi đỡ con rường đều được chạm trổ chi tiết các đề tài tứ linh rất sinh động và hấp dẫn. Hội đình hằng năm mở 2 lần vào rằm tháng Hai và rằm tháng Tám. Lễ tế thành hoàng thì dân làng tổ chức vào dịp rằm tháng Giêng.

Bia cổ ở Tràng Cát. Photo ©NCCông 2021

Tại quyết định số 177-VH/QĐ ngày 5/3/1990, đình Tràng Cát đã được Bộ Văn hóa và Thông tin đã xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di tích lân cận

©NCCông 2011-2021, Trang Cat community hall