930 Thach Than Village Hall
Đình Thạch Thán
h.Quốc Oaisông ĐáyTiền LýĐình Thạch Thán có từ thời Lê trung hưng. Thờ thành hoàng: Uy Túc đại vương. Xếp hạng: di tích thành phố (2019). Vị trí: XJQM+C9V, xã Thạch Thán, H. Quốc Oai, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 27 km (hướng 8 h). Trạm bus lân cận: UBND Xã Thạch Thán - TL421B (xe 87), Ngã 3 TL419 - Đại lộ Thăng Long (xe 74, 88, 89, 107)
Địa lý
Xã Thạch Thán nằm ở phía tây huyện Quốc Oai, cách Bến đỗ xe Bờ Hồ khoảng 27 km về phía tây nam. Xã có mã hành chính là 09916, tổng diện tích đất tự nhiên 2,08 km², dân số năm 2022 gồm 7.006 người, mật độ dân số đạt 3.368 người/km². Dân cư sống tập trung ở 4 thôn: Thôn 1, Thôn 2, Thôn 3, Thôn 4.
Địa giới xã Thạch Thán phía tây giáp với xã Ngọc Mỹ; phía đông bắc giáp với thị trấn Quốc Oai, phía đông nam giáp với xã Đồng Quang. Giao thông có các tuyến xe bus 74, 88, 107 chạy trên Đại lộ Thăng Long theo trục đông-tây; xe bus 87, 89, 163 chạy trên đường bắc-nam và tỉnh lộ DT419. Bên xã Yên Sơn còn có con sông Đáy chảy từ bắc xuống nam.
- Nghi môn đình Thạch Thán. Ảnh: ©NCCong 2022
Lược sử
Thời Lê trung hưng, tại trang Thạch Thán từng có 2 tiến sĩ. Một là Nguyễn Vĩ đỗ khoa thi Đinh Sửu (1697) năm Chính Hoà 18 đời vua Lê Hy Tông, làm quan đến chức Công khoa Cấp sự trung. Hai là Nguyễn Quí Hiển (tức Nguyễn Đình Trạc) đỗ khoa Ất Mùi (1775) năm Cảnh Hưng 36 đời vua Lê Hiển Tông, làm quan đến chức Tri lễ phiên, Đốc đồng Kinh Bắc.
Theo cuốn thần phả được lưu giữ tại đình Thạch Thán thì trong hậu cung đình thờ vị thành hoàng làng là Uy Túc đại vương tôn thần. Ngài Uy Túc bình sinh có võ công tiếng tăm lừng lẫy, thác rồi còn hiển linh phù trợ cho vận nước, bảo vệ dân lành, ân đức thật lớn lao.
- Sân đình Thạch Thán. Ảnh: ©NCCong 2022
Vào thế kỷ thứ VI, sau khi Lý Phật Tử đánh bại quân Triệu Quang Phục và lên ngôi, vua đã hội triều bàn việc khen thưởng và ban cho ngài Uy Túc giữ chức Đô thống quân vụ, khai quốc bình tân. Đời sau triều đình lại ban sắc phong cho dân thờ phụng ngài là Đại vương tôn thần, giao bộ Lễ chọn 17 trang ấp và cấp tiền cho dân các nơi ấy xây đền thờ cúng, trong đó có trang Thạch Thán.
Kiến trúc và di sản
Đình được đại trùng tu vào cuối thập kỷ 2010, cổng mở ra đường Thạch Thán ở phía đông nam và làm theo kiểu nghi môn tứ trụ, nằm bên tả tam quan của ngôi chùa làng. Sau cổng đình có bức bình phong đắp cuốn thư bằng đá, che chắn cho toà phương đình 2 tầng 8 mái.
- Đại đình Thạch Thán. Ảnh: ©NCCong 2022Đình Thạch Thán copy
Cách một khoảng sân là toà tiền tế và toà đại bái (cả hai đều rộng 3 gian 2 dĩ) nằm song song thành hình “chữ Nhị”, trên 2 bờ nóc có đắp hình lưỡng long chầu nguyệt. 2 gian dọc của ống muống nối gian giữa toà đại bái với toà hậu cung 3 gian thành hình “chữ Công”. Tất cả các mái chảy đều có đầu đao cong hình linh thú.
Trong đình Thạch Thán còn lưu giữ được nhiều di vật như: long ngai, bài vị, kiệu rước và các hoành phi, câu đối mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn, đặc biệt có các tấm bia đá được trang trí phong phú.
Đình Thạch Thán đã được UBND TP Hà Nội công nhận là Di tích lịch sử cấp thành phố tại Quyết định số 89/QĐ-UBND ngày 07 tháng 01 năm 2019.
- Cổng đình Thạch Thán. Ảnh: ©NCCong 2022
Di tích lân cận
- Chùa Đồng Bụt: xã Ngọc Liệp, Quốc Oai.
- Chùa Phú Mỹ: xã Ngọc Mỹ, Quốc Oai.
- Đình Ngô Sài: thôn Ngô Sài, TT Quốc Oai.
- Đình Ngọc Than: xã Ngọc Mỹ, Quốc Oai.
- Đình Phú Mỹ: xã Ngọc Mỹ, Quốc Oai.
- Động Hoàng Xá: thị trấn Quốc Oai.
©NCCông 2021-2022, Thach Than Village Hall