Đình Hạ Khê Tang

Đình Hạ Khê Tang có từ thời Lê trung hưng. Thờ 2 vị: Trần Hưng Đạo và Trần Thông. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1986). Vị trí: WQ7H+7W5, xóm Hạ, thôn Khê Tang, xã Cự Khê, Thanh Oai, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 18 km (hướng 7 h). Trạm bus lân cận: Qua 50M Cầu Khê Tang - Đường Cienco5.

Địa lý

Xã Cự Khê nay nằm giáp ranh giữa quận Hà Đông và huyện Thanh Trì, nơi con sông Nhuệ và đường trục phía nam Hà Nội đi qua. Xã có mã hành chính 10120, tổng diện tích đất tự nhiên 5,76 km², dân số năm 2022 là 23.000 người, mật độ dân số đạt 3.993 người/km².

Xã Cự Khê gồm 3 làng cổ: Khê Tang, Khúc Thủy và Cự Đà. Làng Khúc Thủy và Cự Đà trải dài theo bờ tây dòng sông Nhuệ. Cả hai nổi tiếng về nghề buôn và các nghề phụ, còn làng Khê Tang chuyên về nghề nông. Từ ngày 1/8/2008, tỉnh Hà Tây sáp nhập về TP Hà Nội. Dự án đường trục phía nam khởi động cùng tốc độ đô thị hoá quá nhanh đang làm thay đổi diện mạo giao thông, kinh tế và đời sống dân cư nơi đây.

Hồ đình Hạ Khê Tang. Photo ©NCCông 2021

Lược sử

Đình xóm Hạ thôn Khê Tang nay thuộc xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội, toạ lạc ven đường Xóm Cầu ở phía nam thôn Khê Tang. Trong đình thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn (1232-1300), nguyên soái tổng tư lệnh quân đội nhà Trần từng 2 lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên Mông, trong đó thôn Khê Tang có 271 người tham gia. Tượng đài ngài nay được đặt tại hồ nước nhỏ ở trước mặt ngôi đình.

Trong đình còn thờ tướng Trần Thông, con trai của thượng tướng Trần Khát Chân. Do cha bị Hồ Quý Ly giết hại, ngài phải ẩn cư ở vùng Khê Tang - Khúc Thuỷ rồi đi tu ở chùa Yên Tử. Sau khi nhà Hồ bị diệt, ngài xuống núi tham gia cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi chống lại ách cai trị của nhà Minh (1409) và trở thành một danh tướng.

Cổng đình Hạ Khê Tang. Photo ©NCCông 2021

Kiến trúc và di sản

Đình Hạ Khê Tang có từ thời Lê trung hưng, ban đầu chỉ là một am thờ nhỏ có hình “chữ Nhất”, đến thế kỷ XVIII mới được tôn tạo. Dáng vẻ đình định hình sau lần đại trùng tu ở thế kỷ XIX. Cổng đình kiểu nghi môn tứ trụ, nhìn về tượng Đức Thánh Trần ở phía tây. Toà tiền tế 3 gian xây đầu hồi bít đốc tay ngai, trên đỉnh trụ ngoài đắp lá lật, dưới tường có phù điêu tả thanh long, hữu bạch hổ. Hai bên sân đình là dãy tả hữu mạc 3 gian đối diện qua toà tiền tế.

Liền sau tiền tế là toà đại bái 3 gian 2 chái lớn. Các bộ vì làm theo kiểu “giá chiêng chồng rường con nhị”, chủ yếu bào trơn đóng bén. Tuy nhiên hai đầu dư còn in đậm phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII-XIX. Trang trí tập trung tại những bức cốn chạm khắc đề tài tứ linh, long cuốn thuỷ. các cốn, đầu kẻ chạm nổi hoa lá cách điệu và sóng nước. Giữa đại bái và hậu cung có bộ mái nối tạo thành kết cấu hình “chữ Công”.

Sân đình Hạ Khê Tang. Photo ©NCCông 2021

Trong đình còn lưu giữ bộ cửa võng mang niên đại thế kỷ XIX và hương án tạo tác vào thế kỷ XVIII có sửa chữa vào thế kỷ XIX. Cứ đến năm chẵn vào ngày rằm tháng Hai âm lịch nhân dân địa phương lại tổ chức đại lễ hội đình. Năm 1986 ngôi đình Hạ Khê Tang đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Di tích lân cận

• Chùa Bối Khê: thôn Song Khê, xã Tam Hưng.
• Chùa Cự Đà: thôn Cự Đà, xã Cự Khê.
• Đình, miếu Thiên Đông: thôn Thiên Đông, xã Mỹ Hưng.
• Đình Đan Thầm: thôn Đan Thầm, xã Mỹ Hưng.
• Đình Thượng Khê Tang: thôn Khê Tang, xã Cự Khê.
• Đình Khúc Thủy: thôn Khúc Thủy, xã Cự Khê.

939 dinh Ha Khe Tang ©NCCông 2020-2021