982 Vinh Nghiem pagoda
Chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang)
永嚴寺
Kinh Bắcnhà TrầnTrúc LâmChùa Vĩnh Nghiêm có từ đầu thời Lý và trở thành nơi phát tích Thiền phái Trúc Lâm vào cuối thế kỷ XIII. Tên chữ: Vĩnh Nghiêm Tự (永嚴寺). Lễ hội: 14 tháng 2 âm lịch. Xếp hạng: Di tích quốc gia đặc biệt (2015). Vị trí: 687F+CP, thôn Đức La, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, Bắc Giang. Cách BĐX Bờ Hồ: 73km (hướng 2h)
Lược sử
Chùa Vĩnh Nghiêm tức chùa Chúc Thánh, chùa Đức La, dân địa phương thường gọi là chùa Ông La hay chùa La. Chùa toạ lạc tại thôn Đức La, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, cách thành phố Bắc Giang khoảng 20km về phía đông nam. Vào thời Trần, từ đây phát tích Thiền phái Trúc Lâm với ba vị Tổ gồm: Phật hoàng Trần Nhân Tông (1258-1308), thiền sư Pháp Loa (1284-1330) và thiền sư Huyền Quang (1254-1334).
Tương truyền chùa được lập vào đầu thời Lý, tên chữ là Vĩnh Nghiêm Tự 永嚴寺. Cuối thế kỷ XIII vua Trần Nhân Tông cho mở mang thành một trung tâm lớn để đào tạo tăng đồ. Với vai trò tổ đình của Thiền phái Trúc Lâm, chùa có quy mô xây dựng hoành tráng, nhiều hạng mục mang tính mẫu mực trong kiến trúc chùa truyền thống và giàu bản sắc Phật giáo của Việt Nam mà ít ngôi chùa nào có được.
- Sân tiền đường chùa Vĩnh Nghiêm
Năm 1964, chùa Vĩnh Nghiêm được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Ngày 16/5/2012, bộ mộc bản in kinh Phật lưu trữ tại đây đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới thuộc chương trình Ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Năm 2015, chùa được Nhà nước Việt Nam công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.
Kiến trúc
Chùa Vĩnh Nghiêm được xây trên diện tích khoảng 1 ha, bao quanh khuôn viên là lũy tre dày đặc. Phía tây bắc có núi Cô Tiên, phía đông là Cẩm Lý cửa ngõ của vùng núi Yên Tử. Chùa nhìn về phía nam ra ngã ba Phượng Nhãn, nơi hai con sông Thương và sông Lục Nam gặp nhau. Xa xa bên kia sông từng có vương phủ của Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn, về sau thành đền Kiếp Bạc.
- Sân hành lang chùa Vĩnh Nghiêm
Chùa Vĩnh Nghiêm hiện có 7 khối kiến trúc chính gồm: cổng tam quan, các tòa tiền đường; thiêu hương; thượng điện; nhà tổ đệ nhất; gác chuông; nhà tổ đệ nhị; hai dãy hành lang đông tây và khu vườn tháp. Trải qua gần nghìn năm với nhiều lần trùng tu tôn tạo, đến nay phần lớn nét kiến trúc còn lại mang phong cách nghệ thuật của thời Lê và thời Nguyễn.
Di sản
Chùa Vĩnh Nghiêm xưa là nơi đào luyện tăng đồ nên lưu trữ các bộ ván in kinh Phật với nhiều sách cổ như: Sa di tăng Sa di lì tỷ khiêu lỵ (gồm 348 giới luật), Hoa nghiêm sớ, Di đà sớ sao, Đại thừa chỉ quán, Giới kinh ni, bộ Yên Tử nhật trình từ thế kỷ XV... Hiện nay trong kho tàng này còn lại 34 đầu sách với 3.050 ván gỗ, mỗi ván có hai mặt, mỗi mặt là 2 trang sách chứa khoảng 2000 chữ Nôm và chữ Hán được khắc ngược (âm bản).
- Tượng tổ Thanh Hanh, chùa Vĩnh Nghiêm
Trong chùa bài trí một hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông đầy đủ và các cổ vật có giá trị lịch sử, văn hóa như hoành phi, câu đối, đồ thờ... Hiện vẫn còn một chiếc mõ dài gần nửa mét, được sơn đen bóng, lỗ thoát âm có đề hai dòng chữ Phạn. Ngoài ra lại có tượng các vị Tổ dòng thiền Trúc Lâm và tượng các sư trụ trì sau này.
Trên sân chùa có một tấm bia đá to gồm 6 mặt, được dựng năm Hoằng Định thứ 7 (1606). Ngay trước tấm bia là vườn tháp mộ của 5 vị sư: Phù Lãng Trung Pháp, Thông Duệ Ứng Duyên, Thanh Quý, Tịnh Phương, Thanh Hanh và một số tháp khác. Văn bia và kho mộc bản nói trên đã được các nhà nghiên cứu trong ngoài nước đánh giá rất cao.
Lễ hội chùa Vĩnh Nghiêm được tổ chức hằng năm vào ngày 14 tháng 2 âm lịch, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách trong ngoài nước tới dự.
- Một tủ chứa mộc bản tại chùa Vĩnh Nghiêm
Di tích lân cận
- Chùa Khám Lạng: 798V+FPG, xã Khám Lạng, H. Lục Nam, Bắc Giang.
- Chùa Phật Tích: 32WG+JM5, xã Phật Tích, H. Tiên Du, Bắc Ninh.
- Chùa Phúc Lâm: xã Phú Lâm, H. Tiên Du, Bắc Ninh.
- Chùa Tam Sơn: 4XVG+6VP, xã Tam Sơn, H. Từ Sơn, Bắc Ninh.
- Chùa Tiêu Sơn: 4XQM+55H, xã Tiêu Thượng, H. Từ Sơn, Bắc Ninh.
- Đình Tam Tảo: 5263+8PF, xã Phú Lâm, H. Tiên Du, Bắc Ninh.
982 Vinh Nghiem pagoda ©NCCông 2023