Đình Hội Xá

Đình Hội Xá có trước năm 1870. Thờ: tướng Hoàng Hổ thời Thánh Gióng, tướng Nguyễn Nộn thời Lý. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1995). Vị trí: 3W3C+X3, tổ 1, Đường đê Vàng, P. Phúc Lợi, Long Biên, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 11 km (hướng 2 h). Trạm bus lân cận: HN2966 Lối Vào Đình Chùa Hội Xá - Phúc Lợi (xe 03b)

Lược sử

Xưa kia Hội Xá là một xã thuộc tổng Đặng Xá, huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, tỉnh Bắc Ninh. Ngày 20-4-1961, huyện Gia Lâm sáp nhập vào thành phố Hà Nội, tên xã Hội Xá vẫn giữ nguyên. Ngày 6-11-2003, khi tách 10 xã và 3 thị trấn của huyện Gia Lâm để thành lập quận Long Biên thì xã Hội Xá trở thành phường Phúc Lợi với diện tích tự nhiên gần 620 ha và số dân 7.820 người.

Đình Hội Xá nằm ngay dưới chân con "Đường đê Vàng" chạy men theo sông Đuống, với vị trí ở phía đông khu biệt thự Vincom Village và phía nam khu đô thị Việt Hưng. Trong đình có thờ thành hoàng Hoàng Hổ. Theo thần tích, ngài đã dẫn đội Ải Lao từ Hội Xá sang hội quân với Thánh Gióng ở làng Phù Đổng bên kia sông Đuống để cùng phá giặc Ân. Ngoài ra trong đình Hội Xá còn thờ Nguyễn Nộn - một nhân vật lịch sử cuối thời nhà Lý.

Cổng đình Hội Xá. Photo NCCong ©2017

Căn cứ vào tấm bia mới dựng gần đây ở gốc cây bên tả sau tam quan đình thì năm Canh Ngọ 1870 xã Hội Xá có ghi nhận bằng văn bia rằng ba vị họ Nguyễn Đình đã cung tiến 20 mẫu ruộng tư và 1040 quan tiền xây đình chùa, giúp dân nghèo và dân lưu tán thu hoa lợi hàng năm để tế lễ thần, Phật.

• Sân đình Hội Xá. Panorama ©NCCong 2017

Hàng năm theo phong tục nhân dân Hội Xá vẫn tổ chức lễ hội đình làng, trong đó có buổi tế Xuất tịch với đội văn nghệ Ải Lao biểu diễn nhiều trò dân gian truyền thống như múa Cô đôi Thượng Ngàn và hát Trống cơm, v.v. để tưởng niệm công tích các vị thành hoàng.

Năm 1995 đình cùng với chùa Hội Xá đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa.

Sân đình Hội Xá. Photo NCCong ©2017

Kiến trúc

Đình Hội Xá nằm trong một khuôn viên rộng rãi có tường hoa bao quanh, cổng để mở nhìn ra bãi đỗ xe. Đình liền kề với chùa Hội Xá, cả hai đều được xây lại vào đầu thế kỷ XXI và hầu như không còn giữ được những di tích cũ. Cổng nghi môn quay mặt về hướng tây, gồm 4 trụ biểu được trang trí theo kiểu truyền thống với các câu đối bằng chữ Hán đắp nổi quanh thân và hình lân, phượng trên đỉnh.

Sau cổng là một bức bình phong cuốn thư tạc bằng đá xanh, dựng ở trước một tòa phương đình khá cao xây theo kiểu 2 tầng 8 mái trên 16 cột to hình tròn, sơn giả gỗ. Tiếp theo là một sân lớn với hai nếp nhà tả hữu vu 3 gian ở hai bên và tòa đại đình 3 gian 2 chái nằm chính giữa; tất cả đều có hàng hiên bậc đá, cửa gỗ bức bàn và chấn song con tiện.

Trong đình Hội Xá. Photo NCCong ©2017

Bên trong đại đình, các đồ tế khí và trang trí hoành phi, câu đối đều mới được làm lại. Tiền tế kết nối với hậu cung thành hình chuôi vồ. Hai bên khoảng sân phía sau đại đình là lò thiêu hương và các nếp nhà phụ.

Di tích lân cận

• Chùa Kim Quan: 3W52+69, phường Việt Hưng.
• Chùa Phổ Quang: 3W98+RG, Tình Quang, phường Giang Biên.
• Đình Kim Quan: 3W52+69, tổ 4–5, cụm Kim Quan, phường Việt Hưng.
• Đình Lệ Mật: 3W32+72, phố Việt Hưng, phường Việt Hưng.
• Đình Thượng Đồng: 2WWH+4M, Đường đê Vàng, phường Phúc Lợi.
• Đình Trường Lâm: 3V4V+VX, phố Hoa Lâm, phường Việt Hưng.

©NCCong 2017, Hoi Xa community hall