877 Le Phap community hall and pagoda

Đình và chùa Lễ Pháp

s.Cà Lồh.Đông Anht.cổ đại

Đình Lễ Pháp có từ thế kỷ XIX. Thờ Đống Vĩnh đại vương, vị thần có công giúp vua Hùng thứ 18. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1996). Vị trí: 4RMJ+7F, thôn Lễ Pháp, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh, TP Hà Nội. Cách BĐX Bờ Hồ: 16 km (hướng 11 h). Trạm bus lân cận: Trước Ngã 3 Công Viên Cầu Đôi 70M - Km11 Quốc Lộ 3 (xe 15, 17, 43, 59), Ngã 4 Cầu Vượt QL5 - Võ Nguyên Giáp (25, 90, 96, 159)

Địa lý

Tiên Dương là một xã nông nghiệp nằm cách trung tâm của thành phố Hà Nội khoảng 16km; phía đông giáp đường Quốc lộ 3 và thị trấn Đông Anh; phía tây giáp xã Vân Nội; phía nam giáp xã Vĩnh Ngọc, và phía bắc giáp xã Nguyên Khê. Năm 1982 một phần diện tích của xã Tiên Dương được tách ra để thành lập thị trấn Đông Anh theo Quyết định số 173-HĐBT ban hành ngày 13/10/1982 của Hội đồng Bộ trưởng. Từ đó, Tiên Dương thuộc về thành phố Hà Nội và địa giới hành chính của xã được xác lập ổn định đến nay.

Xã Tiên Dương hiện có chiều dài 6km, rộng 3,5km. Tổng diện tích đất tự nhiên là hơn 1.000ha; trong đó đất thổ canh hơn 622ha, đất thổ cư hơn 130ha, ao hồ hơn 8ha, các loại đất khác hơn 239ha. Dân số đạt 19.056 người theo thống kê tính đến hết quý II năm 2020. Xã gồm có 6 thôn là: Trung Oai, Cổ Dương, Tuân Lề, Lương Nỗ, Tiên Kha, Lễ Pháp.

Sân chùa Lễ Pháp. Ảnh ©NCCong 2022

Lược sử

Thôn Lễ Pháp có đình và chùa nằm liền kề nhau. Căn cứ vào phong cách nghệ thuật của các pho tượng Phật giáo và dáng vẻ kiến trúc còn lại, ta có thể đoán cụm di tích này được xây ít nhất từ thế kỷ XIX. Trong hậu cung đình thờ bài vị của Đống Vĩnh đại vương là thành hoàng làng - một vị thần có công âm phù giúp Quý Minh đại vương đánh thắng giặc Thục đến xâm lược nước Văn Lang.

Theo sự tích được chép trong ngọc phả, dưới thời Hùng Vương thứ 18 có một lần vua nước Thục lại cho quân tới quấy nhiễu bờ cõi. Quý Minh đại vương do vua Hùng cử làm tướng dẫn quân đi đánh giặc, đến thôn Uy Nỗ Trung, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, đạo Kinh Bắc thì nghỉ đêm tại đó. Rồi ngài nằm mộng thấy có ba người mặc áo đỏ, đeo đai đỏ, thân hình kỳ dị và cổ quái, tự xưng là Linh Linh thuỷ thần. Một người gọi là Thuỷ Hải, người khác là Bạch Tượng và người thứ ba là Đống Vĩnh, báo rằng sẽ linh hiển âm phù cho. Quả nhiên hôm sau Quý Minh đại vương tiến binh và chiến thắng. Ngài bèn cấp tiền cho dân làng Lễ Pháp dựng đền thờ. Và đời sau các triều vua đã ban phong Đống Vĩnh đại vương là thượng đẳng phúc thần.

Sân đình Lễ Pháp. Ảnh ©NCCong 2022

Kiến trúc

Đình và chùa Lễ Pháp cùng nhìn về phía tây nam qua sân rộng và con kênh ăn thông với sông Hoàng Giang chảy qua Cổ Loa. Ngôi chùa nằm ở cực nam làng, toà tiền đường 3 gian 2 dĩ xây kiểu đầu hồi bít đốc tay ngai, kết nối với thượng điện 2 gian dọc theo hình “chữ Đinh”. Nền lát gach Bát Tràng, bệ xây đơn giản. Ngoài các bức tượng tròn sinh động, bên trong chùa ít có chạm khắc trên gỗ và trang trí sơ sài nhưng thân thiện.

Ngôi đình liền kề chùa, trông to lớn hơn hẳn sau lần đại trùng tu mới đây. Toà tiền đường rộng 5 gian cửa bức bàn, cũng xây kiểu đầu hồi bít đốc tay ngai, kết nối với toà thượng điện 3 gian dọc thành hình “chữ Đinh”. Hai gian bên và phía trước chánh điện có sập gỗ cao chừng 0,5m, các cột và các bức cốn trang trí rực rỡ. Trong cung cấm bài trí 2 bộ long ngai với mũ áo thêu trang kim của Đống Vĩnh đại vương và Đức Thánh Bà.

Trong đình Lễ Pháp. Ảnh ©NCCong 2022

Di sản

Ngoài sân đình Lễ Pháp hiện có dựng lộ thiên 5 tấm bia đá, nét chữ đã khá mờ. Các mảng chạm khắc gỗ trên cốn và đầu dư trong đình được trang trí khá dày đặc nhưng thanh thoát với bố cục chặt chẽ, sinh động và có nhiều đề tài phong phú như: rồng mây, rồng lá, tứ linh, tứ quý. Các bức cửa võng, đồ tế khí, tranh trần và đại tự cũng là những tạo tác công phu.

Trong chùa Lễ Pháp còn lưu giữ được một hệ thống tượng Phật giáo Bắc tông đầy đủ. Các pho tượng đặt ở hai gian bên và trên thượng điện đều nhỏ nhắn và phúc hậu, in đậm phong cách nghệ thuật dân gian của Việt Nam thế kỷ XIX.

Năm 1996, Bộ Văn hóa và Thông tin đã xếp hạng đình và chùa Lễ Pháp là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Trong chùa Lễ Pháp. Ảnh ©NCCong 2022

Di tích lân cận

877 Le Phap village hall and pagoda ©NCCông 2017-2022