Đền, đình Đông Hạ

Đình Đông Hạ thờ Cao Sơn và Linh Lang đại vương. Đền Đông Hạ thờ Tam phủ và Mẫu Liễu. Xếp hạng: Di tích thành phố (1999). Vị trí: số 30 ngõ Huế, 2V72+VP, Hai Bà Trưng, Hà Nội, Vietnam. Cách Ga Hà Nội: 1,9 km (hướng 4h). Trạm bus lân cận: 149 Phố Huế (xe 08, 23, 31, 35A, 36, 38, 52), 83A Trần Xuân Soạn (30), 32 Nguyễn Công Trứ (23).

Giới thiệu

Đền Đông Hạ và đình Đông Hạ cùng chung một sân và mang hai số nhà 28-30 liền kề trong ngõ Huế, phường Ngô Thì Nhậm, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội. Đầu thế kỷ XIX, nơi đây vốn thuộc đất thôn Đông Hạ, tổng Tả Nghiêm, huyện Thọ Xương cũ. Thời Pháp thuộc, đường thôn này được gọi là phố “Viên đội gác”. Đến mùa hè năm 1945 lại đổi tên là ngõ Duy Tân. Từ sau ngày 10-10-1954 được đổi là ngõ Huế và ổn định cho đến nay.

Trong đền Đông Hạ thờ các Thánh mẫu Tam phủ và Liễu Hạnh công chúa. Hiện nay đền Đông Hạ được biết đến là một trong những nơi thường xuyên có tổ chức hầu đồng vào ngày đầu tháng trăng tại Hà Nội.

Sân đền Đông Hạ. Photo ©NCCong 2017

Trong hậu cung đình Đông Hạ có thờ 2 vị thành hoàng là thần Cao Sơn và đức thánh Linh Lang đại vương. Tương truyền Cao Sơn là tướng của Hùng Vương thứ 18 và một trong ba vị thần núi Tản Viên có công ngăn lũ lụt và quân Thục. Còn Linh Lang là hoàng tử Hoằng Chân của nhà Lý, góp công đánh thắng giặc Tống tại phòng tuyến Sông Cầu.

Kiến trúc

Đền và đình Đông Hạ đều mới được tôn tạo vào đầu thập kỷ 201x. Về hình thức thì theo lối nghệ thuật kiến trúc của thời Nguyễn muộn. Tất cả các cổng đều đắp mái ngói giả hình ống. Bên trong đền và đình không còn thấy các mảng chạm khắc cũ. Hiện nay, không kể các điện thờ thì diện tích sử dụng khá là khiêm tốn.

Đại đình Đông Hạ. Photo ©NCCong 2017

Ngôi đền là một nếp nhà 3 gian cửa bức bàn, mặt quay về hướng nam. Tam quan mở ra ngõ Huế, hai cửa phụ bị bịt bằng cặp tượng hộ pháp Trừng Ác - Khuyến Thiện đắp nổi. Do không có sân trước nên hàng hiên bị áp sát cổng chính, đầu hiên bên hữu có cửa vòm thông sang sân đình. Đầu hiên bên tả thông sang một nếp nhà dọc có cửa gắn biển số 28 ngõ Huế. Phía sau là nơi sinh hoạt của thủ từ (Hiện nay có thầy đồng Nguyễn Tín Nghĩa giữ đền).

Đình Đông Hạ có cổng tam quan với đủ 3 cửa mở ra ngõ Huế. Mặt bằng xây dựng hình chuôi vồ. Tiền tế là một nếp nhà 3 gian, cửa bức bàn, mặt quay hướng đông nhìn qua sân nhỏ về đầu hồi bên hữu của ngôi đền. Đình xây kiểu tường hồi bít đốc, hai đầu hàng hiên có đắp nổi cặp tượng hộ pháp nhìn sang nhau. Bên tả thượng điện là cổng hậu mở ra phố Huế. Phía bắc sân đình còn có một nếp nhà ngang 2 gian là nơi tiếp khách.

Trong đình Đông Hạ. Photo ©NCCong 2017

Năm 1999, đền và đình Đông Hạ đã được UBND TP Hà Nội xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật.

Di tích lân cận

• Chùa Chân Tiên: số 151 phố Bà Triệu.
• Chùa Đức Viên: số 4 phố Trần Xuân Soạn.
• Chùa Tổ Ông: ngõ 95B phố Lò Đúc.
• Chùa Vân Hồ (Linh Thông Tự): số 40 phố Lê Đại Hành.
• Chùa, đền, đình Hòa Mã: số 3 phố Phùng Khắc Khoan.
• Đền Đồng Nhân: số 12 phố Hương Viên.

©NCCông 2020, Dong Ha temple and community hall